Kościoły wschodnie, katolickie, protestanckie

Zakony żebracze nadal szansą na odnowę Kościoła?


Posta­ciom: św Fran­cisz­ka z Asy­żu i św. Domni­ka oraz ich dzie­dzic­twu, poświę­cił papież Bene­dykt XVI swą kate­che­zę pod­czas śro­do­wej audien­cji gene­ral­nej trzy­na­ste­go stycz­nia tego roku. Wspo­mnia­ni świę­ci, któ­rzy zapo­cząt­ko­wa­li w trzy­na­sto­wiecz­nym Koście­le tra­dy­cję zako­nów men­dy­kanc­kich: fran­cisz­kań­skich i domi­ni­kań­skie­go, zda­niem papie­ża, sku­tecz­nie odczy­ta­li „zna­ki cza­sów” oraz ziden­ty­fi­ko­wa­li zagro­że­nia sto­ją­ce przed ówcze­snym Kościo­łem. Do zagro­żeń nale­żał­ro­zwój ruchów i grup reli­gij­nych sytu­ują­cych się poza insty­tu­cjo­nal­nym Kościo­łem. Choć inspi­ro­wa­ło […]


Posta­ciom: św Fran­cisz­ka z Asy­żu i św. Domni­ka oraz ich dzie­dzic­twu, poświę­cił papież Bene­dykt XVI swą kate­che­zę pod­czas śro­do­wej audien­cji gene­ral­nej trzy­na­ste­go stycz­nia tego roku. Wspo­mnia­ni świę­ci, któ­rzy zapo­cząt­ko­wa­li w trzy­na­sto­wiecz­nym Koście­le tra­dy­cję zako­nów men­dy­kanc­kich: fran­cisz­kań­skich i domi­ni­kań­skie­go, zda­niem papie­ża, sku­tecz­nie odczy­ta­li „zna­ki cza­sów” oraz ziden­ty­fi­ko­wa­li zagro­że­nia sto­ją­ce przed ówcze­snym Kościo­łem.

Do zagro­żeń nale­żał­ro­zwój ruchów i grup reli­gij­nych sytu­ują­cych się poza insty­tu­cjo­nal­nym Kościo­łem. Choć inspi­ro­wa­ło je pra­gnie­nie reali­zo­wa­nia ewan­ge­licz­ne­go rady­ka­li­zmu, to jak mia­ło to miej­sce w przy­pad­ku albi­gen­sów lub kata­rów, wskrze­sza­ły one sta­ro­żyt­ne here­zje, prze­ja­wia­ją­ce się m.in. w „pogar­dzie dla świa­ta mate­rial­ne­go i nego­wa­niu wol­nej woli”. Suk­ces tych ugru­po­wań był, prócz ich sku­tecz­nej orga­ni­za­cji, tak­że efek­tem nie­ła­du w ówcze­snym Koście­le, prze­ja­wia­ją­ce­go się m.in. w nie­wła­ści­wym pro­wa­dze­niu się czę­ści ducho­wień­stwa.

Jak stwier­dził biskup Rzy­mu, fran­cisz­ka­nie i domi­ni­ka­nie dowie­dli, że moż­li­we jest reali­zo­wa­nie ewan­ge­licz­ne­go ubó­stwa w łonie Kościo­ła. Men­dy­kan­ci porzu­ci­li posia­da­nie dóbr mate­rial­nych oraz ziem­skich, by żyjąc w ubó­stwie pokła­dać swą całą nadzie­ję w Opatrz­no­ści i pozo­sta­wać w soli­dar­no­ści z ludź­mi ubo­gi­mi. Śre­dnio­wiecz­ni papie­że w peł­ni doce­nia­li indy­wi­du­al­ne i wspól­no­to­we ide­ały życia zako­nów żebra­czych, któ­re cha­rak­te­ry­zo­wa­ło tak­że cał­ko­wi­te pod­po­rząd­ko­wa­nie się naucza­niu Kościo­ła i jego wła­dzy.

Nowa­tor­stwem fran­cisz­ka­nów i domi­ni­ka­nów było budo­wa­nie swo­ich klasz­to­rów w roz­wi­ja­ją­cych się, śre­dnio­wiecz­nych mia­stach oraz prze­no­sze­nie się zakon­ni­ków z miej­sca na miej­sce – dotąd usta­bi­li­zo­wa­ne wspól­no­ty mona­stycz­ne wio­dły życie w jed­nym miej­scu. Towa­rzy­szy­ła temu nowa for­ma orga­ni­za­cji zakon­nej, w któ­rej bar­dzo istot­ną rolę odgry­wa­ła regu­ła jako taka oraz gene­rał zako­nu, co umoż­li­wia­ło sku­tecz­ne reago­wa­nie na potrze­by Kościo­ła powszech­ne­go. Zako­ny przed­men­dy­kanc­kie, jak. np. bene­dyk­ty­ni, obda­rza­ły auto­no­mią poszcze­gól­ne wspól­no­ty.

Zda­niem Bene­dyk­ta XVI, współ­cze­śnie prze­sła­nie śre­dnio­wiecz­nych świę­tych pozo­sta­je w mocy. Przy­to­czył on w tym kon­tek­ście sło­wa swe­go poprzed­ni­ka, Paw­ła VI: „świat jest skłon­ny słu­chać nauczy­cie­li będą­cych jed­no­cze­śnie świad­ka­mi. W dzie­le sze­rze­nia Ewan­ge­lii nie może­my nigdy zapo­mi­nać o jed­nym: będąc zwier­cia­dła­mi boże­go miło­sier­dzia, musi­my sami żyć tym co gło­si­my”. Fran­cisz­ka­nie i domi­ni­ka­nie sku­tecz­nie odpo­wia­da­li na powszech­ne w śre­dnio­wie­czu zapo­trze­bo­wa­nie kate­che­tycz­ne: uży­wa­jąc przy­kła­dów z codzien­ne­go, życia w zro­zu­mia­ły spo­sób obja­śnia­li kwe­stie teo­lo­gicz­ne, doty­czą­ce m.in. cnót ludz­kich i teo­lo­gal­nych. Men­dy­kan­ci zna­czą­co przy­czy­ni­li się tak­że do roz­wo­ju śre­dnio­wiecz­nych uni­wer­sy­te­tów i wpły­nę­li na roz­wój nauki. Według papie­ża, „dzi­siaj tak­że ist­nie­je ‘miło­sier­dzie praw­dy i miło­sier­dzie w praw­dzie’, któ­re nale­ży brać pod uwa­gę by oświe­cać umy­sły i łączyć wia­rę z kul­tu­rą. Zaan­ga­żo­wa­nie fran­cisz­ka­nów i domi­ni­ka­nów w śre­dnio­wiecz­nych uni­wer­sy­te­tach sta­no­wi dla nas zapro­sze­nie do tego, byśmy byli obec­ni w miej­scach, w któ­rych powsta­je wie­dza, by z sza­cun­kiem oraz prze­ko­na­niem rzu­cać świa­tło Ewan­ge­lii na fun­da­men­tal­ne kwe­stie doty­czą­ce czło­wie­ka, jego god­no­ści i wiecz­ne­go prze­zna­cze­nia”

Ekumenizm.pl działa dzięki swoim Czytelnikom!
Portal ekumenizm.pl działa na zasadzie charytatywnej pracy naszej redakcji. Zachęcamy do wsparcia poprzez darowizny i Patronite.