Bułgaria: mniejszości religijne zagrożone

Usta­wa z 2002 r. gwa­ran­tu­je swo­bo­dy reli­gij­ne w kra­ju, w któ­rym nie­co ponad 60% oby­wa­te­li nale­ży do Buł­gar­skiej Cer­kwi Pra­wo­sław­nej, a ok. 15% to muzuł­ma­nie. Trze­cią spo­łecz­no­ścią są według ostat­nie­go spi­su lud­no­ści pro­te­stan­ci róż­nych wyznań, sta­no­wią­cy ok. 0,9% spo­łe­czeń­stwa, choć przed­sta­wi­cie­le Buł­gar­skie­go Alian­su Ewan­ge­licz­ne­go twier­dzą, że ok. 1,5% Buł­ga­rów to pro­te­stan­ci. Kościół kato­lic­ki obrząd­ku łaciń­skie­go i bizan­tyj­skie­go to zale­d­wie ok. 0,8% oby­wa­te­li.

Pro­jekt wnie­sio­ny przez trzy par­tie ma być teo­re­tycz­nie odpo­wie­dzią na zagro­że­nie fun­da­men­ta­li­stycz­ny­mi ide­olo­gia­mi (np. isla­mem) spo­za kra­ju, ale nie odno­to­wa­no żad­ne­go zagro­że­nia, ani też szcze­gól­ne­go roz­wo­ju isla­mu w Buł­ga­rii. Co wię­cej, chrze­ści­ja­nie i muzuł­ma­nie w Buł­ga­rii od daw­na koeg­zy­stu­ją w har­mo­nii. Jedy­ny­mi bene­fi­cjen­ta­mi usta­wy, jeśli wej­dzie w życie, będzie Buł­gar­ska Cer­kiew Pra­wo­sław­na i wła­śnie muzuł­ma­nie. Usta­wa prze­wi­du­je, że tyl­ko wspól­no­ty reli­gij­ne, do któ­rych nale­ży co naj­mniej 1% spo­łe­czeń­stwa, mogą liczyć na pań­stwo­we sub­sy­dia przy remon­cie świą­tyń. Ponad­to usta­wa wyma­ga, aby duchow­ni byli oby­wa­te­la­mi buł­gar­ski­mi i ukoń­czy­li teo­lo­gię w Buł­ga­rii – ozna­cza to, że jeśli któ­ryś z Kościo­łów pro­te­stanc­kich czy kato­lic­kich chciał­by dalej kształ­cić swo­ich duchow­nych to musie­li­by oni stu­dio­wać na pra­wo­sław­nych fakul­te­tach teo­lo­gicz­nych lub w muzuł­mań­skich szko­łach teo­lo­gicz­nych.

Zarów­no w Kościo­łach pro­te­stanc­kich i oby­dwu Kościo­łach kato­lic­kich pra­cu­ją duchow­ni pocho­dzą­cy z innych kra­jów, nie­po­sia­da­ją­cy buł­gar­skie­go oby­wa­tel­stwa. Ich brak znacz­nie utrud­nił­by funk­cjo­no­wa­nie Kościo­łów. Pro­jekt usta­wy zezwa­la na pro­wa­dze­nie nabo­żeństw przez obco­kra­jow­ców, ale tyl­ko z udzia­łem buł­gar­skie­go duchow­ne­go. Ponad­to żad­na zewnętrz­na insty­tu­cja nie będzie mogła opła­cać duchow­nych, a zewnętrz­ne dat­ki będą mogły być prze­zna­cza­ne jedy­nie na cele budow­la­ne lub cha­ry­ta­tyw­ne, ale już nie na edu­ka­cję i misję. W wywia­dzie dla por­ta­lu Evan­ge­li­cal Focus, Vla­di Raichi­now, wice­pre­zy­dent Buł­gar­skie­go Alian­su Ewan­ge­licz­ne­go, powie­dział, że rzecz­nik pra­so­wy Buł­gar­skiej Cer­kwi Pra­wo­sław­nej obie­cał pomoc Kościo­ła pra­wo­sław­ne­go dla mniej­szo­ści reli­gij­nych.

Nie­za­leż­nie od dekla­ro­wa­ne­go wspar­cia przed­sta­wi­cie­le mniej­szo­ści reli­gij­nych pod­kre­śla­ją, że pro­jekt usta­wy w ogó­le nie był z nimi kon­sul­to­wa­ny. Swo­je zanie­po­ko­je­nie pro­jek­tem usta­wy wyra­zi­ła nun­cja­tu­ra apo­stol­ska w Sofii, Zjed­no­czo­ny Kościół Meto­dy­stycz­ny, Buł­gar­ska Unia Bap­ty­stycz­na, Buł­gar­ski Alians Ewan­ge­licz­ny, a tak­że Cen­tral­na Rada Gmin Żydow­skich w Buł­ga­rii.

W spra­wę zaan­ga­żo­wa­ła się Naro­do­wa Rada Wspól­not Reli­gij­nych, do któ­rej oprócz Kościo­ła rzym­sko­ka­to­lic­kie­go i Kościo­łów pro­te­stanc­kich, nale­ży Apo­stol­ski Kościół Ormiań­ski, gmi­ny żydow­skie, ale tak­że Buł­gar­ska Cer­kiew Pra­wo­sław­na i wspól­no­ty muzuł­mań­skie. – Pro­jekt usta­wy jest smut­nym przy­po­mnie­niem minio­nej komu­ni­stycz­nej prze­szło­ści, o któ­rej myśle­li­śmy, że już nigdy nie wró­ci – powie­dział w roz­mo­wie z por­ta­lem Pathe­os bp Chri­sto Pro­ikow, prze­wod­ni­czą­cy Kon­fe­ren­cji Bisku­pów Kato­lic­kich w Buł­ga­rii i zara­zem biskup Sofii. Hie­rar­cha zazna­czył, że pro­jekt nie uwzględ­nia cha­rak­te­ry­stycz­nych uwa­run­ko­wań mniej­szo­ści reli­gij­nych.

---

Gale­ria