Niemcy: duży spadek liczby wiernych

Dorocz­ne zesta­wie­nie nie było aż tak zaska­ku­ją­ce choć w więk­szo­ści bar­dziej bole­sne dla 20 ewan­ge­lic­kich Kościo­łów kra­jo­wych niż dla 27 die­ce­zji rzym­sko­ka­to­lic­kich.

20 ewan­ge­lic­kich Kościo­łów kra­jo­wych two­rzą­cych Ewan­ge­lic­ki Kościół Nie­miec (EKD) odno­to­wa­ło w 2017 roku stra­tę ok. 390 tys. wier­nych, co w porów­na­niu z rokiem 2016 ozna­cza spa­dek ilo­ści człon­ków o 1,8%. Licz­ba wyni­ka z sumy zgo­nów i wystą­pień pomniej­szo­ną o licz­bę wstą­pień i chrztów, któ­rych jest wciąż mniej niż pogrze­bów. I tak w 2017 roku zmar­ło 350 tys. Niem­ców, będą­cych człon­ka­mi jed­ne­go z Kościo­łów ewan­ge­lic­kich, a aż 200 tys. zde­cy­do­wa­ło się na wystą­pie­nie z Kościo­ła (wzrost w porów­na­niu do roku 2016 o ok. 10 tys. osób). W tym samym cza­sie EKD odno­to­wał ok. 180 tys. chrztów i 25 tys. wstą­pień (ponow­ne przy­ję­cie do Kościo­ła i kon­wer­sje).

W przy­pad­ku die­ce­zji rzym­sko­ka­to­lic­kich spra­wa wyglą­da nie­co lepiej. W 2017 roku zmar­ło ok. 243 tys. kato­li­ków, a z Kościo­ła wystą­pi­ło nie­co ponad 167 tys. kato­li­ków. Jed­no­cze­śnie odno­to­wa­no ok. 9,3 tys. wstą­pień (powrót do Kościo­ła i kon­wer­sje). W porów­na­niu z rokiem 2016 die­ce­zje rzym­sko­ka­to­lic­kie stra­ci­ły ok. 230 tys. wier­nych. Nie­znacz­nie wzro­sła licz­ba dzie­ci przy­stę­pu­ją­cych do Pierw­szej Komu­nii Świę­tej.

Sytu­acja oby­dwu Kościo­łów jest bar­dzo zróż­ni­co­wa­na w zależ­no­ści od regio­nów – są ewan­ge­lic­kie Kościo­ły kra­jo­we i rzym­sko­ka­to­lic­kie die­ce­zje, któ­re odno­to­wa­ły spa­dek licz­by wystą­pień i wzrost licz­by wstą­pień, ale są też takie, w któ­rych nastą­pił dra­ma­tycz­ny spa­dek wier­nych. Dobrą wia­do­mo­ścią jest sta­bil­na licz­ba chrztów, wstą­pień i wolon­ta­riu­szy zaan­ga­żo­wa­nych w życie kościel­ne.

Obec­nie chrze­ści­ja­nie wyzna­nia rzym­sko­ka­to­lic­kie­go i ewan­ge­lic­kie­go sta­no­wią ok. 54% całe­go spo­łe­czeń­stwa – Kościół rzym­sko­ka­to­lic­ki posia­da 23,3 mln. wier­nych, a EKD 21,5 mln. Spa­dek wier­nych nie odbił się nega­tyw­nie na sytu­ację finan­so­wą oby­dwu Kościo­łów, gdyż wpły­wy z podat­ków kościel­nych oby­dwu Kościo­łów wzro­sły.

W jed­nym z pierw­szych komen­ta­rzy przed­sta­wi­cie­le EKD stwier­dzi­li, że głów­nym powo­dem spad­ku jest sytu­acja demo­gra­ficz­na, jed­nak oczy­wi­ste jest, że takie wyja­śnie­nia nie mówią wszyst­kie­go, a nie­któ­rzy publi­cy­ści zaczę­li zarzu­cać EKD, że zbyt uła­twia sobie spra­wę. Jest to o tyle bole­śniej­sze, że nie zadzia­łał efekt refor­ma­cyj­ne­go jubi­le­uszu, gdyż – choć nie­znacz­nie – wzro­sła licz­ba wystą­pień z rokiem 2016. – To aku­rat nie powin­no niko­go dzi­wić – uwa­ża prof. Gert Pic­kel, socjo­log reli­gii z Uni­wer­sy­te­tu Lip­skie­go – Mło­dzi lub nie­wie­rzą­cy ludzie są tak bar­dzo odda­le­ni od Kościo­ła, że obcho­dy 500 lat refor­ma­cji były dla nich led­wo zauwa­żal­nym wyda­rze­niem, jed­nak jubi­le­usz refor­ma­cyj­ny wzmoc­nił wię­zi z Kościo­łem tych, któ­rzy są jego człon­ka­mi – powie­dział prof. Pic­kel Ewan­ge­lic­kiej Agen­cji Pra­so­wej (epd).

Tak­że Andre­as Püt­t­mann, socjo­log reli­gii i publi­cy­sta, w roz­mo­wie z Nie­miec­ką Agen­cją Pra­so­wą (DPA) stwier­dził, że tłu­ma­cze­nie spad­ku głów­nie demo­gra­fią nie jest słusz­ne. – Tutaj mniej cho­dzi o demo­gra­fię, ale o fakt, że prze­ka­zy­wa­nie wia­ry w rodzi­nach, para­fiach i szko­łach nie funk­cjo­nu­je pra­wi­dło­wo. To rów­nież nie jest kwe­stia tego, że Kościo­ły przed­sta­wia­ją złą ofer­tę, a o roz­wój spo­łe­czeń­stwa w takim, a nie innym kie­run­ku, któ­re­go Kościo­ły nie są w sta­nie zatrzy­mać: rosną­cy dobro­byt, indy­wi­du­ali­za­cja, urba­ni­za­cja, alter­na­tyw­ne moż­li­wo­ści spę­dza­nia cza­su wol­ne­go, mobil­ność. Tyl­ko co trze­ci Nie­miec jest w ogó­le zain­te­re­so­wa­ny spra­wa­mi reli­gii – doda­je Püt­t­mann.

Sta­ty­sty­ki nie obej­mu­ją Kościo­łów pra­wo­sław­nych i tzw. Kościo­łów wol­nych (bap­ty­ści, sta­ro­lu­te­ra­nie, meto­dy­ści, zie­lo­no­świąt­kow­cy etc.).

---

Gale­ria