Żydowski Nowy Rok — Szana Towa!

Dzi­siaj, 3 października,o zacho­dzie słoń­ca Żydzi wkro­czą w nowy, 5766 rok. Według tra­dy­cji żydow­skiej pierw­szy czło­wiek został stwo­rzo­ny pierw­sze­go dnia mie­sią­ca Tiszrej, dzień ten przy­pa­da wła­śnie dzi­siaj. Tra­dy­cja poda­je, że tego same­go dnia zgrze­szył, został przez Boga osą­dzo­ny, zro­bił Tszu­wę (skru­cha), pro­sił o prze­ba­cze­nie i został wygna­ny z Ogro­du Eden (karą za zje­dze­nie z zaka­za­ne­go drze­wa mia­ła być śmierć, ale Bóg zli­to­wał się nad czło­wie­kiem). Z tego powo­du Żydzi wie­rzą, że Rosz Hasza­na (Nowy Rok)jest Dniem Sądu.

Rosz Hasza­na jest dwu­dnio­wym świę­tem, któ­re przy­pa­da na dwa pierw­sze dni mie­sią­ca Tiszrej. Podob­nie jak w Sza­bat ist­nie­je zakaz wyko­ny­wa­nia pew­nych czyn­no­ści (mela­chy), choć dozwo­lo­ne są wszyst­kie czyn­no­ści zwią­za­ne z przy­go­to­wy­wa­niem jedze­nia (nie wol­no roz­pa­lać ognia, tyl­ko odpa­lać od już ist­nie­ją­ce­go, np. zapa­lo­nej świe­cy), wol­no nosić z miej­sca na miej­sce naj­po­trzeb­niej­sze rze­czy.

Podob­nie jak w Sza­bat, zapa­la się świe­ce świą­tecz­ne (w oby­dwa dni) i odma­wia odpo­wied­nie błogosławieństwo.Żydzi wie­rzą, że dzię­ki skru­sze i szcze­re­mu żalo­wi mogą odku­pić swo­je grze­chy i wró­cić do Boga. Modli­twy odma­wia­ne w tym dniu wie­le mówią o Bożym wła­da­niu świa­tem, co ma uła­twić zbli­że­nie się do Nie­go — uświa­do­mie­nie sobie fak­tu, że Bóg stwo­rzył, wła­da i obser­wu­je cały świat skła­nia do oka­za­nia skru­chy. Szcze­ry żal i skru­cha, a tak­że uświa­do­mie­nie sobie wznio­sło­ści Boga mogą zmie­nić wcze­śniej­szy wer­dykt Sądu.

Rabi­ni dora­dza­ją, by już przez cały mie­siąc poprze­dza­ją­cy Rosz Hasza­na (elul) wni­kli­wie badać swo­je postę­po­wa­nie w poprzed­nim roku i bła­gać Boga o wyba­cze­nie grze­chów. Odczy­tu­je się seli­chot (modli­twy pokut­ne) i stu­diu­je nauki mają­ce pomóc w odczu­wa­niu szcze­rej skru­chy oraz w oba dni świą­tecz­ne dmie się w szo­far (róg), któ­re­go dźwięk ma prze­bu­dzić dusze.

Koniec świę­ta Rosz Hasza­na nie koń­czy jed­nak Sądu — wła­ści­wie jedy­nie roz­po­czy­na posie­dze­nia Nie­biań­skie­go Sądu. W dniach tych wyda­ny jest wyrok doty­czą­cy losu abso­lut­nych resza­im (ludzi złych) i cadi­kim (pra­wych), nato­miast losy wszyst­kich, któ­rzy są gdzieś “pomię­dzy” ważą się przez kolej­ne dni, aż do Jom Kipur — kie­dy to osta­tecz­nie do wyro­ku zosta­nie przy­bi­ta pie­częć. Dni nastę­pu­ją­ce po Rosz Hasza­na — Dzie­sięć dni Tszu­wy — są prze­zna­czo­ne na modli­twę, skru­chę i przy­go­to­wa­nie duszy do Jom Kipur, dnia osta­tecz­ne­go prze­bła­ga­nia za grze­chy. W dniach tych odczy­ty­wa­ne są dodat­ko­we modli­twy mają­ce skło­nić duszę do szcze­re­go żalu za grze­chy.

Wię­cej na temat teo­lo­gii tego świę­ta oraz zwy­cza­jów świą­tecz­nych czy­taj na Forum Żydów Pol­skich.