Księża nie chcą być biskupami

Bra­zy­lij­skie media­wie­lo­krot­nie infor­mo­wa­ły o przy­pad­kach odrzu­ca­nia przez duchow­nych pro­po­zy­cji Waty­ka­nu obję­cia urzę­du bisku­pie­go. Pro­bosz­czo­wie, uni­wer­sy­tec­cy pro­fe­so­ro­wie i wie­lu innych człon­ków­lo­kal­ne­go ducho­wień­stwa nie godzi­ło się na obję­cie rzą­dów, zwłasz­cza w bied­nych die­ce­zjach. Tema­tem zaję­ła się rów­nież bry­tyj­ska BBC.

Odpo­cząt­ku swo­je­go pon­ty­fi­ka­tuBene­dykt XVImia­no­wał 33 bisku­pów w Bra­zy­lii, odna­wia­jąc w ten spo­sób 7% kra­jo­we­go epi­sko­pa­tu. Nadal jed­nak 14 die­ce­zji i archi­die­ce­zji nie posia­da swo­je­go bisku­pa. W innych kra­jach licz­ba nie­ob­sa­dzo­nych die­ce­zji jest znacz­nie mniej­sza: w USA i Kana­dzie osiem, we Wło­szech pięć, w Niem­czech czte­ry, a w Argen­ty­nie dwie.

Nie­któ­re die­ce­zje w Bra­zy­lii ocze­ku­ją na swo­je­go bisku­pa już od ponad roku. Pro­blem nie będzie jed­nak szyb­ko roz­wią­za­ny, ponie­waż­dzie­wię­ciu bisku­pów sto­ją­cych na cze­le die­ce­zji skoń­czy­ło 74 lat, a kolej­nych 13 wkro­czy­ło już w wiek eme­ry­tal­ny 75 lat. Ordy­na­riusz archi­die­ce­zji Marin­ga w sta­nie Para­na, abp Anu­ar Bat­ti­sti, powie­dział, że jedy­nie w tym sta­nie śred­nia wie­ku 28 bisku­pów wyno­si 70 lat.

Eme­ry­to­wa­ny ordy­na­riusz die­ce­zji Itabira–Coronel Fabri­cia­no, bp D. Lélis Lara, któ­ry rów­nież jest eks­per­tem pra­wa kano­nicz­ne­go przy Naro­do­wej Kon­fe­ren­cji Bisku­pów Bra­zy­lii (CNBB), powie­dział, że moż­li­we są przy­pad­ki księ­ży, któ­rzy są na tyle uczci­wi, że wolą nie przy­jąć urzę­du bisku­pa, aby nie musie­li we wszyst­kim pod­po­rząd­ko­wy­wać się Waty­ka­no­wi.

Z kolei teo­log i pro­fe­sor Papie­skie­go Uni­wer­sy­te­tu Kato­lic­kie­go w Sao Pau­lo, Fer­nan­do Alte­mey­er Junior, uwa­ża, że brak nomi­na­cji bisku­pich w aż tylu die­ce­zjach bra­zy­lij­skich spo­wo­do­wa­ny jest rów­nież poli­ty­ką Kurii Rzym­skiej. Papież Jan Paweł II odno­wił 2/3 bra­zy­lij­skie­go epi­sko­pa­tu, przy czym wie­lu nowo­mia­no­wa­nych bisku­pów mia­ło już wów­czas ok. 70 lat. Bene­dykt XVI znacz­nie odmło­dził epi­sko­pat. Spo­śród 33 bisku­pów, któ­rych mia­no­wał, jedy­niecz­te­rech jest w wie­ku pomię­dzy 60–65 lat, a pozo­sta­li mają 40–50 lat — śred­nia wie­ku wyno­si 51 lat.

Według Jose Osca­ra Beoz­zo, teo­lo­ga i spe­cja­li­sty ds. Kościo­ła w Ame­ry­ce Łaciń­skiej, wybór młod­szych bisku­pów jest pozy­tyw­nym powro­tem do daw­nych praktyk,kiedy to np. w 1965 r., czy­li w cza­sie trwa­nia Sobo­ru Waty­kań­skie­go II, aż 60% bra­zy­lij­skich bisku­pów mia­ło poni­żej 50 lat. Dopie­ro za pon­ty­fi­ka­tu Jana Paw­ła II śred­nia wie­ku­hie­rar­chów ule­gła szyb­kie­mu wzro­sto­wi. Cho­dzi­ło o wybór bisku­pów mniej zwią­za­nych z teo­lo­gią wyzwo­le­nia, wybie­ra­nych z dużą ostroż­no­ścią, posłusz­nych Kurii Rzym­skiej. Ta ten­den­cja, przy­naj­mniej odno­śne lojal­no­ści wobec Waty­ka­nu i dystan­su wobec teo­lo­gii wyzwo­le­nia, panu­je rów­nież dzi­siaj.

Kry­tyk Kurii Rzym­skiej i obroń­ca teo­lo­gii wyzwo­le­nia, eme­ry­to­wa­ny biskup Die­ce­zji Sao Felix do Ara­gu­aia, Pedro Casal­da­li­ga, stwier­dził, że papież i Kuria Rzym­ska wybie­ra­ją na bisku­pów oso­by bez­wa­run­ko­wo posłusz­ne, ponie­waż pra­gną przy­wró­cić w bra­zy­lij­skim Koście­le dys­cy­pli­nę i wyeli­mi­no­wać księ­ży zbyt postę­po­wych. Z dru­giej jed­nak stro­ny bp Casal­da­li­ga uwa­ża, że w przy­szło­ści w Koście­le będzie coraz mniej bisku­pów i odgór­nych naci­sków. “Zamiast osób zaśle­pio­nych hie­rar­chią, Waty­ka­nem, będzie więk­sze uczest­nic­two oddol­nych ruchów i świec­kich. W tym zna­cze­niu Kościół będzie bar­dziej demo­kra­tycz­ny, będzie w nim wię­cej kole­gial­no­ści” — stwier­dził.