Wypełnia się obietnica odnowy

27 sierp­nia mia­ło miej­sce w Bir­żach histo­rycz­ne wyda­rze­nie dla Kościo­ła Ewan­ge­lic­ko-Refor­mo­wa­ne­go na Litwie: pierw­szy od II woj­ny świa­to­wej super­in­ten­dent, ks. Rimas Mika­lau­skas, został wpro­wa­dzo­ny w urząd na trzy­let­nią kaden­cję. W tym wiel­kim świę­cie Kościo­ła litew­skie­go (Lie­tu­vos Evan­ge­li­ku Refor­ma­tu Bazny­cia – „Uni­tas Lithu­aniae”), wzię­li udział goście z Nie­miec, Pol­ski, Szwe­cji i Węgier.

Pod­czas uro­czy­ste­go nabo­żeń­stwa kaza­nie w opar­ciu o tekst biblij­ny przy­pa­da­ją­cy na ten wła­śnie dzień – frag­ment z 2 Krl 19 – wygło­sił bp Ger­rit Nol­ten­sme­ier, gene­ral­ny super­in­ten­dent Kościo­ła Lip­pe (Niem­cy).

Ta daw­na histo­ria ze Sta­re­go Testa­men­tu – zda­niem kazno­dziei – jest jak­by dla nas na ten dzień napi­sa­na. Znaj­du­je­my w niej bowiem wie­le para­le­li z histo­rią Kościo­ła refor­mo­wa­ne­go na Litwie. Podob­nie jak „reszt­ka z domu Judy, Kościół refor­mo­wa­ny na Litwie po II woj­nie świa­to­wej pozo­sta­wał w roz­pro­sze­niu, a „boż­ki tego świa­ta” trium­fo­wa­ły, ale Bóg dał obiet­ni­cę odno­wy: „Pozo­sta­ła przy życiu reszt­ka z domu Judy zapu­ści korzeń w głąb i wyda owoc w górze” (2 Krl 19,30).

„Wy może­cie nam powie­dzieć jak trud­no jest żyć – mówił kazno­dzie­ja – gdy ludo­wi Boże­mu odbie­rze się wol­ność, jak to jest, gdy obcy bogo­wie i ide­olo­gie tego świa­ta trium­fu­ją. Wy, podob­nie jak lud Boży, to prze­ży­li­ście”.

Mów­ca wspo­mi­nał spo­tka­nie sprzed pię­ciu lat, kie­dy to gru­pa mło­dych Litwi­nów z nadzie­ją opo­wia­da­ła o Bożych obiet­ni­cach. W następ­nych latach mło­dzi ludzie w Koście­le litew­skim sta­wa­li do służ­by pastor­skiej, odbu­do­wy­wa­ły się struk­tu­ry Kościo­ła. „Dziś roz­po­czy­na się nowy roz­dział histo­rii wasze­go Kościo­ła- mówił — oto jeste­śmy świad­ka­mi uro­czy­sto­ści wpro­wa­dze­nia w urząd pierw­sze­go powo­jen­ne­go super­in­ten­den­ta, ks. Rima­sa Mika­lau­ska­sa. Boże obiet­ni­ce dziś wypeł­nia­ją się dla wasze­go Kościo­ła”.

Po kaza­niu nastą­pił moment „ordy­na­cji” nowe­go litew­skie­go super­in­ten­den­ta. Cere­mo­nię pro­wa­dzi­li i ręce nakła­da­li: bp Ger­rit Nol­ten­sme­ier, bp Marek Izdeb­ski z Kościo­ła Ewan­ge­lic­ko-Refor­mo­wa­ne­go w Pol­sce i bp Gusz­táv Bölc­skei z Węgier.

Po krót­kim sło­wie skie­ro­wa­nym przez sup. Rima­sa Mika­lau­ska­sa do zgro­ma­dzo­nych, życze­nia i dary prze­ka­za­li bisku­pi wpro­wa­dza­ją­cy w urząd, następ­nie pre­zes Syno­du i dele­ga­cja Kon­sy­sto­rza litew­skie­go Kościo­ła refor­mo­wa­ne­go oraz ofi­cjal­ne dele­ga­cje Kościo­łów i para­fii, m.in. lute­ra­nie, meto­dy­ści, bap­ty­ści, kato­li­cy, a tak­że amba­sa­dor Nie­miec i dzie­kan wydzia­łu teo­lo­gicz­ne­go uni­wer­sy­te­tu w Kłaj­pe­dzie.

W imie­niu nasze­go Kościo­ła prze­mó­wił bp. Marek Izdeb­ski. Wspo­mniał 4 lata spę­dzo­ne w Pol­sce przez ks. Rima­sa pod­czas jego stu­diów na ChAT. „Zna­jąc Cię, jeste­śmy abso­lut­nie pew­ni, że Two­ja posłu­ga będzie pro­wa­dzo­na Bożą ręką” – powie­dział bp. Izdeb­ski.

W imie­niu para­fii war­szaw­skiej Kościo­ła Ewan­ge­lic­ko-Refor­mo­wa­ne­go życze­nia prze­ka­zał Wła­dy­sław Scholl Pre­zes Kole­gium Kościel­ne­go. Prze­mó­wił rów­nież ks. Roman Lipiń­ski, któ­ry przy­był na uro­czy­stość wraz z 14-oso­bo­wą refor­mow­ną dele­ga­cją z Pol­ski.

Po życze­niach ofi­cjal­nych gości, w dłu­giej kolej­ce do nowe­go super­in­ten­den­ta usta­wi­li się refor­mo­wa­ni Litwi­ni. A gdy ks. sup. Mika­lau­skas sta­nął za Sto­łem Pań­skim, by prze­ka­zać zbo­ro­wi koń­co­we bło­go­sła­wień­stwo, zza sto­su kwia­tów i darów widać było jedy­nie jego wzru­szo­ną twarz i unie­sio­ne ku górze ręce.

Po bli­sko czte­ro­go­dzin­nej kościel­nej uro­czy­sto­ści goście zosta­li zapro­sze­ni na przy­ję­cie, przy­go­to­wa­ne w pod­zie­miach Pała­cu Radzi­wił­łów. Przy wej­ściu cze­ka­ły prze­ką­ski: czar­ny litew­ski chleb, ser z kmin­kiem i becz­ko­we piwo. Sto­ły ugi­na­ły się od lokal­nych spe­cja­łów, m.in. swoj­skich wędlin, ryb, fasze­ro­wa­nych jaj i sała­tek. Toast na cześć nowe­go super­in­ten­den­ta wznie­sio­no lamp­ką wina. Gru­pa z war­szaw­skiej para­fii ewan­ge­lic­ko-refor­mo­wa­nej zaśpie­wa­ła grom­kie „Sto lat”. Ku rado­ści ucztu­ją­cych nie było koń­ca pięk­nym litew­skim śpie­wom połą­czo­nych chó­rów z Birż i z Wil­na.

Ks. Super­in­ten­dent Rimas Mika­lau­skas ma 37 lat, stu­dio­wał histo­rię na Uni­wer­sy­te­cie Wileń­skim i teo­lo­gię ewan­ge­lic­ką na ChAT. Jest żona­ty i ma syna Luka­sa.

Ewa Jóź­wiak

Zdję­cia z uro­czy­sto­ści na stro­nie Kościo­ła Ewan­ge­lic­ko-Refor­mo­wa­ne­go w RP.

——————————————————————————–Litwa przy­ję­ła chrze­ści­jań­stwo za cza­sów kró­la Jagieł­ły. Refor­ma­cja dotar­ła tu w XVI w. za przy­czy­ną Radzi­wił­łów. Pierw­sze refor­mo­wa­ne nabo­żeń­stwo odpra­wio­ne zosta­ło w 1553 w Wil­nie, a pierw­szy Synod zebrał się w 1557. Kościół Ewan­ge­lic­ko-Refor­mo­wa­ny na Litwie, ofi­cjal­nie zwa­ny „Uni­tas Lithu­aniae” (Jed­no­ta Litew­ska), był otwar­ty na róż­ne gru­py naro­do­we (Litwi­nów, Pola­ków, jak rów­nież szkoc­kich, cze­skich, nie­miec­kich i fran­cu­skich emi­gran­tów). II woj­na świa­to­wa znisz­czy­ła Kościół. Pod­czas oku­pa­cji sowiec­kiej Litwy zabro­nio­ne było kształ­ce­nie teo­lo­gicz­ne, nie przy­by­wa­ło więc pasto­rów. W 1982 r. zmarł ostat­ni duchow­ny. Do 1992 r. Kościo­ło­wi Refor­mo­wa­ne­mu poma­gał i słu­żył duchow­ny lutrań­ski. W latach 1999–2000 Kościół dotknął głę­bo­ki post­so­wiec­ki kry­zys. Od 2001 roku Litwew­ski Kościół Refor­mo­wa­ny jest człon­kiem ŚAKR. W tym cza­sie też odbu­do­wa­ne zosta­ły struk­tu­ry Kościo­ła. Obec­nie mała gru­pa fun­da­men­ta­li­stycz­na dzia­ła poza Kościo­łem.

Na Litwie jest 84,69% chrze­ści­jan, z cze­go refor­mo­wa­ni sta­no­wią 0,2%. W liczą­cych ok. 19 tys. Bir­żach ewan­ge­li­cy refor­mo­wa­ni two­rzą 3‑tysięczną spo­łecz­ność (dla porów­na­nia: kato­li­ków jest ok. 4 tys.).