Zaskakujące opinie hiszpańskich księży

Cza­so­pi­smo “21rs” w kwiet­nio­wym nume­rze opu­bli­ko­wa­ło bada­nia prze­pro­wa­dzo­ne wśród hisz­pań­skich księ­ży die­ce­zjal­nych przez Taiss Inve­sti­ga­ción. Wyni­ki badań czę­sto są dosyć nie­spo­dzie­wa­ne i wręcz zaska­ku­ją­ce.

Dzie­wię­ciu na dzie­się­ciu księ­ży die­ce­zjal­nych (88,5%) twier­dzi, że wybra­ło kapłań­stwo z powo­ła­nia. Decy­zje o zosta­niu duchow­nym pod­ję­li przy wspar­ciu swo­jej rodzi­ny (63,5%), duży wpływ na nią miał pra­gnie­nie poświę­ce­nia się dla innych (61,1%). Jedy­nie 19,6% wybra­ło kapłań­stwo, aby reali­zo­wać swo­je oso­bi­ste ambi­cje. Kapłań­stwo nie jest już postrze­ga­ne przez hisz­pań­skich duchow­nych jako moż­li­wość zdo­by­cia atrak­cyj­ne­go zawo­du.

Na pyta­nie o zado­wo­le­nie i speł­nie­nie oso­bi­ste w służ­bie kapłań­skiej, w ska­li 1 do 10 pra­wie poło­wa posta­wi­ła sobie dzie­siąt­kę, a tyl­ko nie­licz­ni zeszli poni­żej sió­dem­ki. 77,8% z zapy­ta­nych księ­ży jest cał­ko­wi­cie prze­ko­na­nych, o swo­im powo­ła­niu kapłań­skim. Aż 96,8% hisz­pań­skich księ­ży die­ce­zjal­nych, gdy­by mogło ponow­nie wybie­rać, to znów zde­cy­do­wa­li­by się na życie kapłań­skie. Dwóch na trzech (65,6%) jest zado­wo­lo­nych z moż­li­wo­ści pomo­cy innym, jakie daje kapłań­stwo.

Wbrew temu, co nie­któ­rzy sądzą, hisz­pań­scy księ­ża wca­le nie czu­ją się prze­śla­do­wa­ni lub źle trak­to­wa­ni. Wprost prze­ciw­nie, dwóch na trzech księ­ży uwa­ża, że w spo­łe­czeń­stwie odbie­ra­ni są jako war­to­ścio­wi i przy­dat­ni, a 1/3 z duchow­nych uwa­ża, że są bar­dzo sza­no­wa­ny­mi człon­ka­mi lokal­nych spo­łecz­no­ści..

Hisz­pa­nie uwa­ża­ją życie księ­dza za dosyć wygod­ne. Dzi­siaj jed­nak hisz­pań­ski ksiądz już nie żyje w takim dostat­ku jak nie­gdyś. Sied­miu na dzie­się­ciu księ­ży die­ce­zjal­nych okre­śla swo­ją sytu­ację eko­no­micz­ną jako „zada­wa­la­ją­cą”, a pozo­sta­łych trzech na każ­dych dzie­się­cio­ro księ­ży ma trud­no­ści z prze­ży­ciem do koń­ca mie­sią­ca.

Tym, co naj­bar­dziej cią­ży 1/3 duchow­nych jest samot­ność. Księ­ża mają rów­nież pro­ble­my, kolej­no, z bra­kiem czu­ło­ści, zdro­wiem, sto­sun­ka­mi mię­dzy­ludz­ki­mi, oso­bi­sty­mi fru­stra­cja­mi, nie­moż­no­ścią posia­da­nia dzie­ci i na koniec, z sek­su­al­no­ścią, będą­cą pro­ble­mem jedy­nie dla 6,5% bada­nych księ­ży.

3/4 die­ce­zjal­nych księ­ży hisz­pań­skich zazwy­czaj nie zakła­da już sutan­ny, ale cho­dzi w ubra­niach cywil­nych. 62,7% zazwy­czaj wycho­dzi na uli­cę bez żad­ne­go wyróż­nia­ją­ce­go go jako księ­dza stro­ju. Kolo­rat­kę uży­wa 25,7%, a tyl­ko 1,1% zakła­da sutan­nę.

Aby pod­trzy­mać swo­je życie ducho­we regu­lar­nie modli się i medy­tu­je 96,7% hisz­pań­skich kapła­nów die­ce­zjal­nych, a Biblię czy­ta 63,4% z nich. Ponad poło­wie (58,3%), poma­ga­ją w życiu ducho­wym spo­tka­nia i roz­mo­wy z inny­mi księż­mi. W sku­pie­niach i ćwi­cze­niach ducho­wych uczest­ni­czy jedy­nie 37,5% księ­ży, a kie­row­ni­ka ducho­we­go posia­da tyl­ko 23,6% z nich. Lite­ra­tu­rę chrze­ści­jań­ską czy­ta tyl­ko 15,7% die­ce­zjal­nych księ­ży, a doku­men­ty magi­ste­rium Kościo­ła jedy­nie 6,7%.

Podej­ście duchow­nych do Sobo­ru Waty­kań­skie­go II mia­ło uka­zać ich sta­no­wi­sko wobec kwe­stii teo­lo­gicz­nych i dusz­pa­ster­skich. Dla 66,8% księ­ży refor­my Sobo­ru nie zosta­ły jesz­cze w peł­ni wdro­żo­ne w życie Kościo­ła. 42,3% uwa­ża, że już kil­ka lat po jego zakoń­cze­niu wpływ Sobo­ru został ogra­ni­czo­ny, a siła jego prze­mian wyha­mo­wa­na. Dla ¼ księ­ży Sobór był wiel­ką nadzie­ją, któ­ra w więk­szo­ści przy­nio­sła roz­cza­ro­wa­nie. Jedy­nie 2,5% księ­ży uwa­ża, że Sobór poszedł za dale­ko w swo­ich refor­mach.

Wobec obo­wiąz­ko­we­go celi­ba­tu hisz­pań­ski kler die­ce­zjal­ny wyda­je się być rów­no podzie­lo­ny. 52,7% księ­ży uwa­ża, że celi­bat powi­nien być opcjo­nal­ny, a 47,3% chce pozo­sta­wie­nia celi­ba­tu obo­wiąz­ko­we­go. Pierw­si uza­sad­nia­ją swo­je zda­nie twier­dze­niem, że celi­bat jest szcze­gól­nym cha­ry­zma­tem, a nie nor­mę nało­żo­ną przez Jezu­sa, zwo­len­ni­cy celi­ba­tu obo­wiąz­ko­we­go, twier­dzą, że celi­bat „uła­twia cał­ko­wi­te odda­nie się misji” i oka­zał się czymś pozy­tyw­nym w dotych­cza­so­wych dzie­jach Kościo­ła.

Na pyta­nie o moż­li­wość dopusz­cze­nia do kapłań­stwa kobiet, 58,7% jest, prze­ciw, ale zara­zem aż 41,3% dopusz­cza taką moż­li­wość. Według 63% duchow­nych Kościół powi­nien się sam finan­so­wać i zre­zy­gno­wać z pie­nię­dzy pań­stwo­wych, aby w ten spo­sób unik­nąć wpły­wu laic­kie­go pań­stwa na insty­tu­cje kościel­ne. 23,3% uwa­ża zaś, za nie­zbęd­ne dofi­nan­so­wa­nie Kościo­ła przez pań­stwo, ponie­waż poma­ga on spo­łe­czeń­stwu.

Ulu­bio­nym zaję­ciem księ­ży jest kry­ty­ko­wa­nie swo­ich bisku­pów, jed­nak wbrew pozo­rom żyje im się z nimi bar­dzo dobrze, ponie­waż aż 3/4 księ­ży die­ce­zjal­nych ma bar­dzo dobre, wręcz, ser­decz­ne sto­sun­ki ze swo­im bisku­pem. Jedy­nie 1/4 księ­ży zacho­wu­je czy­sto służ­bo­we rela­cje z bisku­pem, a rzad­ko­ścią są wro­gie sto­sun­ki pomię­dzy tymi duchow­ny­mi. 82,2% księ­ży czu­je się wol­ny­mi w wyra­ża­niu swo­ich opi­nii, zarów­no w Koście­le, jak i w spo­łe­czeń­stwie.

Czy papież zasko­czy czymś świat? Jeden na trzech księ­ży (36,8%) uwa­ża, że papież zasko­czy czymś pozy­tyw­nie świat, ale jesz­cze nie wia­do­mo czym. 20% z kolei uwa­ża, że Bene­dykt XVI nie doko­na nicze­go spe­cjal­ne­go, a jeden na czte­rech księ­ży twier­dzi, że pod­czas jego pon­ty­fi­ka­tu doj­dzie do widocz­ne­go postę­pu eku­me­nicz­ne­go. Inni jesz­cze ocze­ku­ją jakiejś waż­nej ency­kli­ki lub inne­go doku­men­tu, któ­ry zna­czą­co wpły­nie na życie Kościo­ła. Co jed­nak zaska­ku­je, to fakt, że jedy­nie 5,7% wie­rzy, że papież doko­na głę­bo­kie refor­my kurii waty­kań­skiej.

Naj­trud­niej­szym pyta­niem dla księ­ży było to, któ­re doty­czy­ło ich pozy­cji poli­tycz­nej. Aż 38,3% posta­no­wi­ło się na ten temat nie wypo­wie­dzieć. Z tych, co się wypo­wie­dzie­li, 31,1% stwier­dza, że ma poglą­dy cen­tro-pra­wi­co­we i pra­wi­co­wych, a 28,5% cen­tro-lewi­co­we lub lewi­co­we.

Podob­nie jak więk­szość hisz­pań­skich bisku­pów, aż 61,5% księ­ży die­ce­zjal­nych uwa­ża rząd José Luisa Rodri­gu­eza Zapa­te­ro za anty­kle­ry­kal­ny, tyl­ko dla 24,8% księ­ży jego rzą­dy nie róż­nią się wie­le od innych rzą­dów w sys­te­mie demo­kra­tycz­nym. Dla 8,5% księ­ży Zapa­te­ro trak­tu­je wła­ści­wie Kościół, a 5,2% wręcz twier­dzi, że trak­tu­je on Kościół z sza­cun­kiem i szczo­dro­ścią.

Młod­si księ­ża, są bar­dziej udu­cho­wie­ni, niż ich star­si kole­dzy, ale jed­no­cze­śnie mniej ich zaj­mu­je pomoc potrze­bu­ją­cym, chcą nato­miast dal­sze­go finan­so­wa­nia Kościo­ła przez pań­stwo, są zwo­len­ni­ka­mi celi­ba­tu i prze­ciw­ni­ka­mi kapłań­stwa kobiet, czy­ta­ją mało ksią­żek, w poli­ty­ce sta­wia­ją sie­bie na pozy­cjach cen­tro-pra­wi­co­wych, cho­dzą w kolo­rat­ce. Nato­miast star­si kapła­ni bar­dziej się przej­mu­ją ludź­mi ubo­gi­mi, są roz­cza­ro­wa­ni hamo­wa­niem reform II Sobo­ru Waty­kań­skie­go, wie­rzą, że Kościół powi­nien sam się finan­so­wać, aby być bar­dziej wol­ny, są czę­ściej zwo­len­ni­ka­mi opcjo­nal­ne­go celi­ba­tu i kapłań­stwa kobiet, czy­ta­ją wię­cej, ubie­ra­ją się po cywil­ne­mu, a sym­pa­tie poli­tycz­ne loku­ją na lewej stro­nie sce­ny politycznej.Najbardziej kon­ser­wa­tyw­ni są księ­ża w Madry­cie. Naj­bar­dziej libe­ral­ni w Kata­lo­nii i w Kra­ju Basków.

Bada­nia prze­pro­wa­dzo­no na 751 duchow­nych z wszyst­kich hisz­pań­skich die­ce­zji, z regio­nów miej­skich i wiej­skich, za pomo­cą kwe­stio­na­riu­sza lub przez tele­fon. Mar­gi­nes błę­du wyno­si +/- 3,5%.