Świątynie Opatrzności Bożej

Czy budo­wa­na Świą­ty­nia Opatrz­no­ści Bożej jest potrzeb­na Pol­sce? “Tak”, odpo­wie nie­jed­na zapy­ta­na oso­ba, “jest to speł­nie­nie obiet­ni­cy zło­żo­nej jesz­cze przez Sejm Czte­ro­let­ni”. No tak — pro­blem jedy­nie w tym, że jest to już trze­cie speł­nie­nie wspo­mnia­nej obiet­ni­cy…

Kon­cep­cja budo­wy Świą­ty­ni Opatrz­no­ści Bożej naro­dzi­ła się przed 215 laty. Dwa dni po uchwa­le­niu Kon­sty­tu­cji 3 Maja 1791, Sejm Czte­ro­let­ni pod­jął uchwa­łę o wznie­sie­niu owe­go obiek­tu. Miał to być wyraz dzięk­czy­nie­nia za uchwa­le­nie Kon­sty­tu­cji. Król Sta­ni­sław August Ponia­tow­ski wska­zał loka­li­za­cję na tere­nie obec­ne­go Ogro­du Bota­nicz­ne­go w War­sza­wie. Pro­jekt Świą­ty­ni miał być reali­zo­wa­ny według kon­cep­cji Jaku­ba Kubic­kie­go, nie­ste­ty, reali­za­cji pla­nów prze­szko­dzi­ły roz­bio­ry. Już pod koniec XVIII wie­ku pod­ję­to ponow­ną pró­bę zbu­do­wa­nia Świą­ty­ni Opatrz­no­ści. Sfi­nan­so­wa­nia jej, wobec pust­ki w kró­lew­skim skarb­cu, pod­jął się Jan Onu­fry Osso­liń­ski. Kie­dy kon­ty­nu­acja roz­po­czę­tej już w War­sza­wie budo­wy oka­za­ła się nie­moż­li­wa, zmie­nio­no pier­wot­ną loka­li­za­cję i roz­po­czę­to budo­wę w Moko­bo­dach k. Sie­dlec, na zie­mi Ossolińskich.Świątynia była budo­wa­na zgod­nie z pier­wot­nym pla­nem przez zwy­cięz­cę kró­lew­skie­go kon­kur­su Jaku­ba Kubic­kie­go. Ze wzglę­dów finan­so­wych wymia­ry budow­li zosta­ły zmiej­szo­ne i po trwa­ją­cej 25 lat budo­wie Świą­ty­nia Opatrz­no­ści Bożej — votum Naro­du Pol­skie­go za Kon­sty­tu­cję 3 Maja — zosta­ła ukończona.W latach Pol­ski Ludo­wej, w 1947 r. w oto­cze­niu Pry­ma­sa Pol­ski kar­dy­na­ła Augu­sta Hlon­da pró­bo­wa­no pod­jąć na nowo spra­wę budo­wy świą­ty­ni. Z chwi­lą śmier­ci pry­ma­sa, pro­jekt upadł.W latach sie­dem­dzie­sią­tych XX wie­ku, tym razem na życze­nie pry­ma­sa Ste­fa­na Wyszyń­skie­go ponow­nie roz­po­czę­to budo­wę Świą­ty­ni, tym razem w sto­li­cy. Wznie­sio­no ją ogrom­nym wysił­kiem spo­łecz­nym, a kon­se­kro­wa­na zosta­ła w 1979 roku przez pry­ma­sa, któ­ry uznał ją wte­dy za wypeł­nie­nie obiet­ni­cy zło­żo­nej przez Sejm Czte­ro­let­ni. I tą Świą­ty­nię może­my oglą­dać do dziś — na uli­cy Dic­ken­sa 5 w War­sza­wie. Zale­d­wie trzy lata póź­niej, w 1982 roku idea budo­wy Świą­ty­ni powró­ci­ła. Nowy pro­jekt poja­wił się nie­mal rów­no­cze­śnie z nowym pry­ma­sem — kar­dy­na­łem Józe­fem Glem­pem. Ówcze­sna wła­dza była jedak nie­chęt­na temu pomy­sło­wi. Trze­ba było jesz­cze dzie­wię­ciu lat, aby nowi rzą­dzą­cy zain­te­re­so­wa­li się pro­jek­tem.

W 1991 roku, z oka­zji dwu­set­nej rocz­ni­cy uchwa­le­nia Kon­sty­tu­cji 3 Maja, z ini­cja­ty­wy pry­ma­sa Senat wydał uchwa­łę stwier­dza­ją­cą, że “nie zaist­nia­ły oko­licz­no­ści, któ­re by Naród od tego ślu­bu zwal­nia­ły, a odzy­ska­na raz jesz­cze wol­ność naka­zu­je Naro­do­wi ślub poprzed­nich poko­leń wykonać”.W ten spo­sób roz­po­czę­ły się dzie­je budo­wy Trze­ciej Świą­ty­ni Opatrz­no­ści Bożej.Warto zadać sobie pyta­nie, czy budo­wa kolej­nych Świą­tyń ma na pew­no na celu speł­nie­nie wotum, czy też będzie tyl­ko wiecz­nym świa­dec­twem mega­lo­ma­nii Pol­skich pry­ma­sów powo­jen­nej Pol­ski?