Europa Dialogu

„Euro­pa Dia­lo­gu“ to hasło kolej­ne­go, szó­ste­go już Zjaz­du Gnieź­nień­skie­go. Lide­rzy laika­tu z Kościo­ła kato­lic­kie­go i innych wyznań chrze­ści­jań­skich z wie­lu kra­jów Euro­py zgro­ma­dzą się w Gnieź­nie u gro­bu św. Woj­cie­cha, patro­na jed­no­ści euro­pej­skiej we wrze­śniu 2005 roku. Będą oni pozna­wać wyma­ga­nia dia­lo­gu pomię­dzy chrze­ści­jań­stwem a współ­cze­sną kul­tu­rą i inny­mi reli­gia­mi. Waż­ne miej­sce zaj­mie rów­nież kwe­stia dia­lo­gu Kościo­łów z insty­tu­cja­mi Unii Euro­pej­skiej, gwa­ran­to­wa­na w nowym Trak­ta­cie Kon­sty­tu­cyj­nym dla Euro­py. Kon­gres nawią­zu­je do tysiąc­let­niej tra­dy­cji Zjaz­dów Gnieź­nień­skich. Będzie eku­me­nicz­nym zgro­ma­dze­niem chrze­ści­jan, któ­rzy poczu­wa­ją się do odpo­wie­dzial­no­ści za ducho­we obli­cze przy­szłej Euro­py.

Zjazd ma cha­rak­ter eku­me­nicz­ny, mię­dzy­na­ro­do­wy oraz wie­lo­kul­tu­ro­wy, a więc odzwier­cie­dla dzi­siej­szą Euro­pę. Zgro­ma­dzi ponad 800 repre­zen­tan­tów wie­lu ruchów i sto­wa­rzy­szeń ze Wscho­du i Zacho­du, tych dwóch płuc Euro­py, o któ­rych inte­gra­cję ape­lu­je Jan Paweł II. Wśród gości będzie tak­że ponad 80-oso­bo­wa gru­pa uczest­ni­ków z kra­jów byłe­go ZSRR, w dużej czę­ści o pol­skich korze­niach. Nowym ele­men­tem kon­gre­su, po raz pierw­szy reali­zo­wa­nym w tysiąc­let­niej histo­rii Zjaz­dów Gnieź­nień­skich, będzie otwar­cie na dia­log z inny­mi reli­gia­mi: juda­izmem i isla­mem.

Prak­tycz­na szko­ła dia­lo­gu

Dzi­siej­sza Euro­pa jest i pozo­sta­nie plu­ra­li­stycz­na. Dia­log — któ­ry w naucza­niu Sobo­ru Waty­kań­skie­go II został uję­ty jako nie­zbęd­ny waru­nek obec­no­ści Kościo­ła we współ­cze­snym świe­cie — wyma­ga nie tyl­ko apo­stol­skiej gor­li­wo­ści, ale też kom­pe­ten­cji oraz sza­cun­ku dla dru­giej stro­ny. Dla­te­go kolej­ny Zjazd Gnieź­nień­ski został pomy­śla­ny jako „szko­ła dia­lo­gu” dla sze­ro­ko poję­tych śro­do­wisk laika­tu z wie­lu kra­jów Euro­py, w pierw­szym rzę­dzie środ­ko­wej i wschod­niej.

Jak pro­wa­dzić dia­log? Jak sza­no­wać innych i jed­no­cze­śnie być wier­nym wła­snej tra­dy­cji? — oto klu­czo­we pyta­nia kon­gre­su „Euro­pa Dia­lo­gu”. Cho­dzi o wypra­co­wa­nie takie­go mode­lu dia­lo­gu, któ­ry nie pole­gał­by na zatra­cie wła­snej toż­sa­mo­ści, lecz na wza­jem­nym spo­tka­niu w praw­dzie. Euro­pa, niczym pusty­nia spra­gnio­na wody, potrze­bu­je dziś świa­dec­twa praw­dy nio­są­cej nadzie­ję. Kon­gres roz­pocz­nie kard. Chri­stoph Scho­en­born, arcy­bi­skup Wied­nia, któ­ry mówić będzie o pod­sta­wo­wych wyma­ga­niach dia­lo­gu Kościo­ła ze współ­cze­sna Euro­pą i jej róż­no­rod­ny­mi nur­ta­mi kul­tu­ro­wy­mi i ducho­wy­mi.

Wykła­dy i pre­lek­cje zosta­ną uzu­peł­nio­ne bez­po­śred­ni­mi świa­dec­twa­mi: jak pro­wa­dzić dia­log na róż­nych płasz­czy­znach życia kościel­ne­go, spo­łecz­ne­go i poli­tycz­ne­go. „Mistrzo­wie dia­lo­gu” z róż­nych kra­jów i czę­ści świa­ta podzie­lą się swo­imi doświad­cze­nia­mi pro­wa­dze­nia dia­lo­gu w rodzi­nie, na tere­nie para­fii, pomię­dzy naro­da­mi i przed­sta­wi­cie­la­mi odmien­nych kul­tur, czy wresz­cie na naj­bar­dziej zapal­nych i kon­flik­to­gen­nych tere­nach świa­ta.

Dia­log eku­me­nicz­ny i mię­dzy­re­li­gij­ny

Rein­te­gra­cja kon­ty­nen­tu win­na być dla chrze­ści­jan szcze­gól­nym wyzwa­niem do usil­nych sta­rań o odbu­do­wę jed­no­ści podzie­lo­ne­go Kościo­ła. Ina­czej nasze świa­dec­two będzie mieć zna­mio­na anty­świa­dec­twa. „Dia­log ten — stwier­dza Jan Paweł II — sta­no­wi jed­no z głów­nych zadań Kościo­ła, przede wszyst­kim tu, w Euro­pie, któ­ra w minio­nym tysiąc­le­ciu była świad­kiem zbyt wie­lu podzia­łów mię­dzy chrze­ści­ja­na­mi, a dziś zdą­ża ku ści­ślej­szej jed­no­ści. Nie może­my zatrzy­mać się na tej dro­dze, nie może­my z niej zawró­cić!” (Ecc­le­sia in Euro­pa, 31). Zna­kiem nasze­go pra­gnie­nia odbu­do­wy jed­no­ści podzie­lo­ne­go wyzna­nio­wo Kościo­ła będzie m. in. eku­me­nicz­ne Świę­to Biblii, spra­wo­wa­ne w dru­gim dniu zjaz­du w gro­nie duchow­nych róż­nych wyznań. Uczest­ni­czyć w niej będą m.in. kard. Wal­ter Kasper, prze­wod­ni­czą­cy Papie­skiej Rady ds. Popie­ra­nia Jed­no­ści Chrze­ści­jan oraz zwierzch­ni­cy Kościo­łów chrze­ści­jań­skich z Pol­ski. Zapro­sze­ni zosta­li tak­że metro­po­li­ta Cyryl z Patriar­cha­tu Moskiew­skie­go i prze­wod­ni­czą­cy Rady Ewan­ge­lic­kie­go Kościo­ła Nie­miec, bp. Wol­fgang Huber.

Eku­me­nicz­ny wymiar zjaz­du zosta­nie tym razem roz­sze­rzo­ny o dia­log z wyznaw­ca­mi innych reli­gii. Wyra­zem tego będzie wza­jem­na modli­twa przed­sta­wi­cie­li chrze­ści­jań­stwa, juda­izmu i isla­mu. Będzie to modli­twa o wier­ność Euro­py jej reli­gij­nym korze­niom i o pokój — w imię wspól­nych, uni­wer­sal­nych war­to­ści. Wezmą w niej udział obec­ni na zjeź­dzie hie­rar­cho­wie chrze­ści­jań­scy z abp. Miche­lem Fit­zge­ral­dem, prze­wod­ni­czą­cym Papie­skiej Rady ds. Dia­lo­gu Mię­dzy­re­li­gij­ne­go, a tak­że wybit­ni przed­sta­wi­cie­le świa­ta żydow­skie­go i muzuł­mań­skie­go. Modli­twie towa­rzy­szyć będą deba­ty na temat kształ­tu i per­spek­tyw dia­lo­gu eku­me­nicz­ne­go i mię­dzy­re­li­gij­ne­go w dzi­siej­szej Euro­pie.

Dia­log: Kościół-Euro­pa

Dia­log ten ma waż­ne zna­cze­nie dla przy­szło­ści. Praw­nie jest on uję­ty w Trak­ta­cie Kon­sty­tu­cyj­nym dla Unii Euro­pej­skiej. Aktu­al­ny stan dia­lo­gu Kościo­łów chrze­ści­jań­skich z insty­tu­cja­mi unij­ny­mi i jego aktu­al­ne punk­ty cięż­ko­ści, np. Trak­tat Kon­sty­tu­cyj­ny, będą kolej­nym waż­nym tema­tem spo­tka­nia gnieź­nień­skie­go. Obec­ny stan dia­lo­gu Kościo­łów chrze­ści­jań­skich z insty­tu­cja­mi Unii Euro­pej­skiej zapre­zen­tu­ją w Gnieź­nie m.in.: ks. Noel Tre­anor, sekre­tarz gene­ral­ny Komi­sji Epi­sko­pa­tów Wspól­no­ty Euro­pej­skiej COMECE, ks. Aldo Gior­da­no, sekre­tarz gene­ral­ny Rady Kon­fe­ren­cji Bisku­pich Euro­py CCEE oraz Rudi­ger Noll, dyrek­tor Komi­sji „Kościół i spo­łe­czeń­stwo”, repre­zen­tu­ją­cej wobec UE Kon­fe­ren­cję Kościo­łów Euro­pej­skich (KEK), sku­pia­ją­cą 126 Kościo­łów chrze­ści­jań­skich róż­nych tra­dy­cji wyzna­nio­wych.

Jak być chrze­ści­ja­ni­nem w plu­ra­li­stycz­nej Euro­pie?

Uczest­ni­cy zjaz­du zasta­na­wiać się będą, jak wspól­nie dawać świa­dec­two w warun­kach demo­kra­cji i plu­ra­li­zmu, w odpo­wie­dzi na te pro­ble­my, jakie sta­wia Euro­pa „dziś i jutra”. Pod­sta­wo­wym pyta­niem kon­gre­su „Euro­pa Dia­lo­gu”, jest pyta­nie, w jaki spo­sób chrze­ści­ja­nie win­ni pro­wa­dzić swą misję ewan­ge­li­za­cyj­na wobec Euro­py, któ­rą cha­rak­te­ry­zu­je demo­kra­cja, plu­ra­lizm i współ­ist­nie­nie obok sie­bie wie­lu kul­tur. Istot­nym celem zjaz­du jest obu­dze­nie wśród jego uczest­ni­ków — tych ze Wscho­du i tych z Zacho­du — nowe­go dyna­mi­zmu apo­stol­skie­go wobec Euro­py. Cho­dzi też o prze­bu­dze­nie tego „śpią­ce­go olbrzy­ma”, jakim w dzi­siej­szym Koście­le są świec­cy, o odkry­cie licz­nych płasz­czyzn odpo­wie­dzial­no­ści (sfe­ry poli­tycz­nej nie wyłą­cza­jąc), wobec nowe­go wyzwa­nia, jakim jest nie tyl­ko odpo­wie­dzial­ność za wła­sną chrze­ści­jań­ską toż­sa­mość, lecz za przy­szłość jed­no­czą­ce­go się kon­ty­nen­tu.

Deba­ty, świa­dec­twa i modli­twa

To trzy fila­ry, na któ­rych opar­ty jest pro­gram kon­gre­su „Euro­pa Dia­lo­gu”. Zjazd ten nie będzie tyl­ko wyda­rze­niem, ale też prze­ży­ciem. Prze­ży­ciem ducho­wym, spo­łecz­nym, wizu­al­nym. Ducho­wość Zjaz­du to nie tyl­ko wysłu­cha­nie świa­dectw, ale tak­że wspól­na modli­twa, śpie­wy, msza. Wszyst­ko w duchu wza­jem­nej wymia­ny darów, dzie­le­nia się. Mno­gość repre­zen­to­wa­nych ruchów, naro­do­wo­ści, wyznań i reli­gii spra­wi, że Zjazd może być tak­że sil­nym prze­ży­ciem spo­łecz­nym, poznaw­czym, towa­rzy­skim. Będzie to oka­zja, aby poznać inne kra­je, Kościo­ły, a tak­że nawią­zać kon­tak­ty — zna­leźć inspi­ra­cję, aby sze­rzyć „Euro­pę dia­lo­gu” w swo­ich śro­do­wi­skach. Pra­gnie­my, aby VI Zjazd Gnieź­nień­ski był tak­że prze­ży­ciem w sfe­rze kul­tu­ry. Ideę Zjaz­du chce­my zobra­zo­wać kon­cer­tem „Muzy­ka chrze­ści­jan — muzy­ka jed­no­ści”, pod­czas któ­re­go modli­twie i śpie­wo­wi chó­rów róż­nych wyznań towa­rzy­szyć będą świa­dec­twa współ­cze­snych, wiel­kich świad­ków wia­ry.

Szcze­gól­ne zna­cze­nie będzie mieć publicz­na deba­ta czo­ło­wych poli­ty­ków z kra­jów wyszeh­radz­kich: Pol­ski, Sło­wa­cji, Czech i Węgier, któ­rej tema­tem będzie wkład spo­łe­czeństw z Euro­py Środ­ko­wej w budo­wa­nie zjed­no­czo­nej Euro­py. Uczest­ni­czyć będą w niej rów­nież przed­sta­wi­cie­le Ukra­iny i Nie­miec. Deba­ta ta nawią­zy­wać będzie do tysiąc­let­niej tra­dy­cji Zjaz­dów Gnieź­nień­skich, któ­re były nie tyl­ko wyda­rze­niem reli­gij­nym, ale też miej­scem gdzie podej­mo­wa­ne były histo­rycz­ne decy­zje doty­czą­ce obec­no­ści kra­jów nasze­go regio­nu w sze­ro­ko poję­tej wspól­no­cie, któ­rej na imię Euro­pa.

Uczest­ni­cy Zjaz­du

Zjazd „Euro­pa Dia­lo­gu” nakie­ro­wa­ny jest na lide­rów ponad 250 orga­ni­za­cji chrze­ści­jań­skich z Pol­ski i innych kra­jów Euro­py (ze uwzględ­nie­niem Euro­py środ­ko­wej i wschod­niej, a w szcze­gól­no­ści kra­jów Gru­py Wyszeh­radz­kiej). Zapra­sza­my Austria­ków, Bel­gów, Bia­ło­ru­si­nów, Bry­tyj­czy­ków, Cze­chów, Estoń­czy­ków, Fran­cu­zów, Holen­drów, Hisz­pa­nów, Litwi­nów, Łoty­szy, Niem­ców, Pola­ków, Rosjan, Rumu­nów, Sło­wa­ków, Ukra­iń­ców, Węgrów, Wło­chów. Prze­wi­du­je­my w sumie oko­ło 800 uczest­ni­ków, w tym ponad 100 osób z tere­nów byłe­go ZSRR. Więk­szość uczest­ni­ków zjaz­du sta­no­wić będą oby­wa­te­le państw Gru­py Wyszeh­radz­kiej. Orga­ni­za­to­rom zjaz­du zale­ży, aby nie był on zamknię­ty wyłącz­nie w obrę­bie kra­jów obec­nej Unii Euro­pej­skiej, lecz aby był też waż­nym pomo­stem na Wschód, uła­twia­ją­cym dia­log z chrze­ści­jań­ski­mi eli­ta­mi tych kra­jów. Zapew­nio­ne jest uczest­nic­two waż­nych oso­bi­sto­ści życia kościel­ne­go, kul­tu­ry, poli­ty­ki, władz samo­rzą­do­wych itp. itd.

Zakła­da­ne efek­ty Zjaz­duZjazd ma się przy­czy­nić do kształ­to­wa­nia wśród lide­rów orga­ni­za­cji chrze­ści­jań­skich w Euro­pie aktyw­nej posta­wy ewan­ge­li­za­cyj­nej, jed­no­cze­śnie otwar­tej na pro­ble­ma­ty­kę euro­pej­ską i dia­log eku­me­nicz­ny oraz mię­dzy­re­li­gij­ny. Sprzy­jać ma tak­że wyraź­niej­sze­mu niż dotąd otwar­ciu śro­do­wisk chrze­ści­jań­skich na potrze­bę dia­lo­gu ze współ­cze­sną kul­tu­rą oraz reali­zo­wa­nie swej odpo­wie­dzial­no­ści na niwie spo­łecz­nej i poli­tycz­nej. Zjazd — w swo­im prze­sła­niu publicz­nym — ma być jed­nym z naj­waż­niej­szych wyda­rzeń w sfe­rze dia­lo­gu eku­me­nicz­ne­go i mię­dzy­re­li­gij­ne­go w Euro­pie. Ma uka­zy­wać odpo­wie­dzial­ność chrze­ści­jan za obli­cze ide­owe dzi­siej­szej Euro­py, jak rów­nież uka­zy­wać rolę chrze­ści­jań­stwa jako waż­ne­go czyn­ni­ka w pro­ce­sie postę­pu­ją­cej inte­gra­cji kon­ty­nen­tu.

Prze­wi­dy­wa­ny odzew medial­ny

Podob­nie jak w przy­pad­ku V Zjaz­du Gnieź­nień­skie­go liczy­my na inten­syw­ną obsłu­gę medial­ną. Zjazd „Euro­pa Ducha” w mar­cu 2004 roku obsłu­gi­wa­ło 214 dzien­ni­ka­rzy repre­zen­tu­ją­cych naj­bar­dziej opi­nio­twór­cze pol­skie media. Na szcze­gól­ne pod­kre­śle­nie zasłu­gu­je wyso­ka jakość obsłu­gi Zjaz­du przez media publicz­ne. Pol­skie Radio S.A. prze­pro­wa­dzi­ło bez­po­śred­nią trans­mi­sję cen­tral­ne­go wyda­rze­nia Zjaz­du — Eku­me­nicz­nej Dro­gi Krzy­żo­wej. Zbu­do­wa­ło też na tere­nie cen­trum kon­gre­so­we­go spe­cjal­ne stu­dio radio­we, nada­ją­ce bez­po­śred­nie infor­ma­cje i wywia­dy z naj­waż­niej­szy­mi posta­cia­mi Zjaz­du. Tele­wi­zja Pol­ska zre­ali­zo­wa­ła bez­po­śred­nią trans­mi­sję modli­twy miast euro­pej­skich z Gnie­zna. Pro­gram tele­wi­zyj­ny wzbo­ga­ca­ny był rów­nież licz­ny­mi donie­sie­nia­mi z Kon­gre­su w tzw. opra­wie. A sko­ro zjaz­dy gnieź­nień­skie na sta­łe weszły już do kalen­da­rza waż­nych imprez publicz­nych w Pol­sce, to zapew­nio­ne jest podob­ne, lub więk­sze zain­te­re­so­wa­nie.

Wszel­kie kon­tak­ty z media­mi w tym kon­fe­ren­cje pra­so­we itp. popro­wa­dzi na rzecz zjaz­du Kato­lic­ka Agen­cja Infor­ma­cyj­na KAI, któ­re swe doświad­cze­nia obsłu­gi imprez maso­wych zdo­by­wa­ła pro­wa­dząc kil­ka­krot­nie medial­ną obsłu­gę wizyt Ojca Świę­te­go w Pol­sce. Nale­ży się spo­dzie­wać, że efek­tem tych wszyst­kich dzia­łań będzie bar­dzo zna­czą­cy odzew medial­ny, w tym spra­woz­da­nia a tak­że trans­mi­sje na żywo w tele­wi­zji i radiu oraz omó­wie­nia pra­so­we.

Forum Świę­te­go Woj­cie­cha — orga­ni­za­tor Zjaz­duBez­po­śred­nim orga­ni­za­to­rem Zjaz­du jest Forum Świę­te­go Woj­cie­cha gro­ma­dzą­ce ruchy i orga­ni­za­cje chrze­ści­jań­skie pra­gną­ce wnieść wkład w budo­wa­nie jed­no­ści Euro­py. Forum św. Woj­cie­cha sku­pia ponad 20 orga­ni­za­cji, ruchów i sto­wa­rzy­szeń, w tym tak­że z innych Kościo­łów chrze­ści­jań­skich. Rada Forum Świę­te­go Woj­cie­cha wybie­ra Komi­tet Orga­ni­za­cyj­ny zjaz­du, w skład któ­re­go wcho­dzą doświad­czo­ne oso­by, pocho­dzą­ce z róż­nych ruchów i sto­wa­rzy­szeń. W tym roku w par­ce Komi­te­tu Orga­ni­za­cyj­ne­go włą­czy­li się rów­nież przed­sta­wi­cie­le innych Kościo­łów chrze­ści­jań­skich z Pol­ski: pra­wo­sław­ne­go i ewan­ge­lic­ko-augs­bur­skie­go.

Fun­da­cja Świę­te­go Woj­cie­cha — part­ner Zjaz­du

Istot­ną rolę w orga­ni­za­cji i obsłu­dze Zjaz­du bie­rze na sie­bie Fun­da­cja Świę­te­go Woj­cie­cha z sie­dzi­bą w Gnieź­nie. Fun­da­cja zapew­ni bie­żą­cą obsłu­gę finan­so­wą zjaz­du „Euro­pa dia­lo­gu”, słu­żyć też będzie swo­ją miej­sco­wą bazą biu­ro­wą i tech­nicz­ną.

Komi­tet Hono­ro­wy Zjaz­du

W skład Komi­te­tu Hono­ro­we­go Zjaz­du wchodzą:Kard. Józef GLEMP, Pry­mas Pol­skiAr­cy­bi­skup Jere­miasz, Pra­wo­sław­ny Metro­po­li­ta Wro­cław­ski i Szcze­ciń­ski, Pre­zes Pol­skiej Rady Eku­me­nicz­ne­jAr­cy­bi­skup Hen­ryk MUSZYŃSKI, Metro­po­li­ta Gnieź­nień­ski­Kar­dy­nał Miro­slav VLK, Pry­mas Czech, były Prze­wod­ni­czą­cy Rady Epi­sko­pa­tów Euro­py­Ar­cy­bi­skup Sta­ni­sław GĄDECKI, Metro­po­li­ta Poznań­ski­Bi­skup Joseph HOMEYER, Prze­wod­ni­czą­cy Komi­sji Epi­sko­pa­tów Wspól­no­ty Euro­pej­skiej­Prof. Sta­ni­sław LORENC, Rek­tor Uni­wer­sy­te­tu im. Ada­ma Mic­kie­wi­cza Prof. Jerzy KŁOCZOWSKI, Prze­wod­ni­czą­cy Insty­tu­tu Euro­py Środ­ko­wej­Prof. Alek­san­der Woj­ciech MIKOŁAJCZAK, Dyrek­tor Kole­gium Euro­pej­skie­go w Gnieź­nie­Prof. Michał SEWERYŃSKI, Prze­wod­ni­czą­cy Kra­jo­wej Rady Świec­kich­Ste­fan MIKOŁAJCZAK, Mar­sza­łek Woje­wódz­twa Wiel­ko­pol­skie­go­An­drzej NOWAKOWSKI, Woje­wo­da Wiel­ko­pol­ski­Ja­ro­mir DZIEL — Bur­mistrz Gnie­zna

VI Zjazd Gnieźnieński„Europa dia­lo­gu. Być chrze­ści­ja­ni­nem w plu­ra­li­stycz­nej Europie”16–18 wrze­śnia 2005

pro­jekt pro­gra­mu

Pią­tek, 16 wrze­śnia

12.00 Powi­ta­nie Abp Hen­ryk Muszyń­ski, Metro­po­li­ta Gnieź­nień­skiAbp Jere­miasz, pra­wo­sław­ny arcy­bi­skup wro­cław­ski i szcze­ciń­ski, pre­zes Pol­skiej Rady Eku­me­nicz­nej­Prze­sła­nie Ojca Świę­te­go Jana Paw­ła IIPre­zen­tu­je abp Sta­ni­sław Rył­ko, prze­wod­ni­czą­cy Papie­skiej Rady ds. Świec­kich­Prze­sła­nie Patriar­chy Kon­stan­ty­no­po­la Bar­tło­mie­ja IPre­zen­tu­je przed­sta­wi­ciel Patriarchy12.40Dialog Kościół-Euro­pa: wyzwa­nia na dziś­Kard. Chri­stoph Scho­en­born, Arcy­bi­skup Wied­nia

13.20Dialog Euro­pa-Kościół: wyzwa­nia na dzi­śJán Figel’, komi­sarz ds. edu­ka­cji, szko­leń, kul­tu­ry i języ­ków UE

13.50 Kościół-Euro­pa: wyzwa­nia na dzi­śAbp Ioan­nis Zizo­ulas, pra­wo­sław­ny metro­po­li­ta Per­ga­mo­nu 14.20Obiad

15.30 Deba­ta o war­to­ściach euro­pej­ski­chEu­ro­pa świec­ka, Euro­pa chrze­ści­jań­ska — wspól­na Euro­pa­Da­nu­ta Hüb­ner, komi­sarz ds. poli­ty­ki regio­nal­nej UE, Mona Sid­di­qui, dyrek­tor Cen­trum Stu­diów nad Isla­mem, Uni­wer­sy­tet Glas­gow, Han­na Suchoc­ka była pre­mier RP, amba­sa­dor Pol­ski przy Sto­li­cy Apo­stol­skiej, Roc­co But­ti­glio­ne, mini­ster ds. euro­pej­skich Włoch, André Gluk­smann, pro­fe­sor filo­zo­fii, Nico­las Sar­ko­zy, prze­wod­ni­czą­cy UMP (Unii na Rzecz Ruchu Ludo­we­go) — par­tii rzą­dzą­cej we Fran­cji, J.H.H.Weiler, pro­fe­sor pra­wa pro­wa­dzi Kamil Dur­czok (TVP)Pytania z Sali

17.00Przerwa

17.30Debata o roli chrze­ści­jan w kul­tu­rze współ­cze­snej Namiot Kul­tu­ra chrze­ści­jań­ska — mię­dzy odro­dze­niem chri­stia­ni­tas a chrze­ści­jań­skim get­tem­Chan­tal Mil­lon Del­sol, pro­fe­sor filo­zo­fii, Daniel Cio­bo­tea, metro­po­li­ta pra­wo­sław­ny, Jas­sy (Rumu­nia), bp Marek Izdeb­ski, biskup Kościo­ła ewan­ge­lic­ko-refor­mo­wa­ne­go w Pol­sce, Myro­sław Mary­no­wycz, pro­rek­tor Ukra­iń­skie­go Uni­wer­sy­te­tu Kato­lic­kie­go, Gabriel Nis­sim OP, Mię­dzy­na­ro­do­we Kato­lic­kie Sto­wa­rzy­sze­nie Komu­ni­ka­cji Spo­łecz­nej, abp Józef Życiń­ski, metro­po­li­ta lubel­ski, filo­zof pro­wa­dzi Bog­dan Ryma­now­ski (TVN)Pytania z sali

17.30Dialog Kościo­łów z Unią Euro­pej­ską­Au­la­Da­nu­ta Hüb­ner, komi­sarz ds. Poli­ty­ki regio­nal­nej UE, Ján Figel’, komi­sarz ds. edu­ka­cji, szko­leń, kul­tu­ry i języ­ków UE, Aldo Gior­da­no, Sekre­tarz Gene­ral­ny CCEE, Rüdi­ger Noll, Dyrek­tor Komi­sji Kościół i Spo­łe­czeń­stwo, Sekre­tarz Gene­ral­ny KEK, Mgr Noël Tre­anor, Sekre­tarz Gene­ral­ny COMECE, Tade­usz Zie­liń­ski, pro­fe­sor teo­lo­gii, Chrze­ści­jań­ska Aka­de­mia Teo­lo­gicz­na­pro­wa­dzi dr Micha­ël Wenin­ger, czło­nek Gru­py Dorad­ców Poli­tycz­nych Komi­sji Euro­pej­skiej Pyta­nia z sali

17.30 Pol­ska kato­lic­ka czy eku­me­nicz­na? (tyl­ko w języ­ku polskim)kolegium Jerzy Buzek, były pre­mier RP, lute­ra­nin, ks. Michał Czaj­kow­ski, teo­log kato­lic­ki, współ­prze­wod­ni­czą­cy Pol­skiej Rady Chrze­ści­jan i Żydów, Marek Jurek, poli­tyk, publi­cy­sta, Michał Klin­ger, teo­log pra­wo­sław­ny, były amba­sa­dor RP w Rumu­nii, mufti Tomasz Miś­kie­wicz, prze­wod­ni­czą­cy Muzuł­mań­skie­go Związ­ku Reli­gij­ne­go, abp Hen­ryk Muszyń­ski, Metro­po­li­ta Gnieź­nień­ski, ks. Lech Tran­da, pro­boszcz war­szaw­skiej para­fii ewan­ge­lic­ko-refor­mo­wa­nej, Sze­wach Weiss, były amba­sa­dor Izra­ela w Pol­sce­pro­wa­dzi Kata­rzy­na Kolen­da-Zale­ska (TVN 24)Pytania z sali

19.00 Kola­cja (dla uczest­ni­ków zjaz­du) 18.45(dla miesz­kań­ców Gnie­zna i oko­lic) Eku­me­nicz­ne nabo­żeń­stwa biblij­ne w kato­lic­kich świą­ty­niach Gnie­zna i oko­lic z homi­lią wygło­szo­ną przez duchow­nych róż­nych wyznań chrze­ści­jań­skich (według wspól­ne­go, spe­cjal­nie przy­go­to­wa­ne­go sce­na­riu­sza)

20.00Koncert na ryn­ku gnieź­nień­skim­Mu­zy­ka chrze­ści­jan — muzy­ka jed­no­ści (trans­mi­sja tele­wi­zyj­na „na żywo”)Modlitwa śpie­wem chó­rów róż­nych wyznań (chór pra­wo­sław­ny, scho­la zjaz­do­wa i zespół bap­ty­stów „Trze­cia Godzi­na Dnia”) oraz świa­dec­twa wia­ry chrze­ści­jan: o. Daniel Ange (Kościół rzym­sko­ka­to­lic­ki), ks. Leszek Czyż (Kościół ewan­ge­lic­ko-augs­bur­ski), ks. Nico­lae Tana­se (Rumuń­ski Kościół Pra­wo­sław­ny) Na zakoń­cze­nie — wspól­ny śpiew chó­rów

Sobo­ta, 17 września9.00Ekumeniczne Świę­to Biblii Nabo­żeń­stwo biblij­ne pod prze­wod­nic­twem duchow­nych róż­nych wyznań chrze­ści­jań­skich, z ele­men­ta­mi pan­to­mi­my / teatru (lepie­nie roz­bi­te­go dzba­na)

9.45Debata eku­me­nicz­na Jaki będzie eku­me­nizm XXI wieku?Kard. Wal­ter Kasper, prze­wod­ni­czą­cy Papie­skiej Rady ds. Popie­ra­nia Jed­no­ści Chrześcijan10.05Czy Euro­pa może oddy­chać jed­nym płucem?Bp Hila­rion Alfey­ev, biskup Wied­nia I Austrii, przed­sta­wi­ciel Rosyj­skie­go Kościo­ła Pra­wo­sław­ne­go przy Insty­tu­cjach Euro­pej­skich w Bruk­se­li. 10.25Jednoczenie Euro­py a jed­no­cze­nie chrze­ści­jań­stwaBp Wol­fgang Huber, prze­wod­ni­czą­cy Rady Kościo­ła Ewan­ge­lic­kie­go Nie­miec, biskup Ewan­ge­lic­kie­go Kościo­ła Ber­li­na, Bran­den­bur­gii i Ślą­skich Gór­nych Łużyc

10.45dyskusja na podium­Wi­dzial­na jed­ność Kościo­ła — jaka?kard. Wal­ter Kasper, bp Hila­rion Alfey­ev, bp Wol­fgang Huber­pro­wa­dzi Tomasz Kró­lak (Kato­lic­ka Agen­cja Infor­ma­cyj­na)

Pyta­nia z sali

11.30 Prze­rwa

12.15Mistrzowie dia­lo­gu — świa­dec­twa­Na­mio­to. Daniel Ange, twór­ca mię­dzy­na­ro­do­wej kato­lic­kiej szko­ły modli­twy i ewan­ge­li­za­cji „Jeu­nes­se Lumie­re”, Anne Cathy Gra­ber, pastor Kościo­ła Men­no­nic­kie­go, człon­ki­ni wspól­no­ty „Che­min Neuf”, ks. Nico­lae Tana­se, zało­ży­ciel sto­wa­rzy­sze­nia PRO VITA, bp Vin­cen­zo Paglia, prze­wod­ni­czą­cy Kato­lic­kiej Fede­ra­cji Biblij­nej, spe­cjal­ny wysłan­nik Sto­li­cy Apo­stol­skiej pod­czas woj­ny w Koso­wie

12.15 Prze­ba­cza­my i pro­si­my o prze­ba­cze­nie — dia­log pol­sko-nie­miec­ki w czter­dzie­sto­le­cie wschod­nie­go memo­ran­dum EKD i listu bisku­pów pol­skich do bisku­pów nie­miec­kich Aula­Wła­dy­sław Bar­to­szew­ski, były mini­ster spraw zagra­nicz­nych RP, bp Wol­fgang Huber, prze­wod­ni­czą­cy Rady Kościo­ła Ewan­ge­lic­kie­go Nie­miec, Hel­mut Kohl, były kanc­lerz Nie­miec, kard. Karl Leh­mann, prze­wod­ni­czą­cy Kon­fe­ren­cji Epi­sko­pa­tu Nie­miec, Tade­usz Mazo­wiec­ki, były pre­mier RP, Mar­kus Mec­kel, prze­wod­ni­czą­cy nie­miec­ko-pol­skiej gru­py par­la­men­tar­nej Bun­de­sta­gu, Hans Joachim Mey­er, prze­wod­ni­czą­cy ZdK (Cen­tral­ne­go Komi­te­tu Kato­li­ków Nie­miec­kich), abp Józef Micha­lik, prze­wod­ni­czą­cy Kon­fe­ren­cji Epi­sko­pa­tu Pol­ski­pro­wa­dzi abp Hen­ryk Muszyń­ski, metro­po­li­ta gnieź­nień­ski

13.30 Obiad

15.00–17.30 Dia­log w codzien­no­ści życia­Warsz­ta­ty (wśród mów­ców m.in. refe­ren­ci Zjazdu)Dialog w mał­żeń­stwie i rodzi­nie :„Jak pod­trzy­mać miłość w domu kie­dy rodzi­ce nie mają pra­cy?” (warsztat)Dialog Pola­cy — przy­by­sze: „’Nie­le­gal­ni’ w pol­skiej szko­le” (warsztat)Dialog wewnątrz Kościo­ła Rzym­sko­ka­to­lic­kie­go: „Czy umie­my ze sobą roz­ma­wiać?” (panel)Dialog wie­rzą­cych z nie­wie­rzą­cy­mi: „W co wie­rzy ten, co nie wie­rzy?” (panel)Dialog wolon­ta­riusz „przy­ko­ściel­nych” i „świec­kich”: „Ochot­ni­cy miło­ści bliź­nie­go — wystąp” (warsztat)Polskie dia­lo­gi eku­me­nicz­ne: „Czy pol­ska eku­me­nia stoi w miej­scu?” (panel)Dialog w miej­scu pra­cy: „Czy potrze­ba nowej pra­cy nad pra­cą?” (warsztat)Dialog w spo­łecz­no­ści lokal­nej: „Mię­dzy panem, ple­ba­nem i oby­wa­te­lem” (warsztat)Dialog w para­fii: „Czy duchow­ni i świec­cy mogą mieć do sie­bie zaufa­nie?” (warsztat)Dialog bied­nych i boga­tych: „Czy bie­da musi być dzie­dzi­czo­na?” (warsztat)Dialog mło­dych Pola­ków „Blo­ker­si kon­tra ‘ludzie suk­ce­su’” (panel)

17.45 Modli­twa — dia­log z miłu­ją­cym Ojcemks. Tomáš Halík, Pra­ga

18.30Kolacja

20.00 Spo­tka­nie w Doli­nie Pojed­na­nia­roz­po­czę­cie wza­jem­nej modli­twy Żydów, Chrze­ści­jan i Muzuł­ma­nów Pro­ce­sja z zapa­lo­ny­mi gnieź­nień­ski­mi lamp­ka­mi dia­lo­gu z Doli­ny Pojed­na­nia na rynek gnieź­nień­ski (róż­ny­mi dro­ga­mi);

20.30 na ryn­ku gnieź­nień­skim: Wza­jem­na modli­twa Żydów, Chrze­ści­jan i Muzuł­ma­nów w inten­cji Euro­py tele­wi­zyj­ne prze­sła­nie Jana Paw­ła II na koniec uczest­ni­cy otrzy­mu­ją gałąz­ki oliw­ne z Jero­zo­li­my

Nie­dzie­la, 18 wrze­śnia

7.00Msza świę­ta w kate­drze gnieź­nień­skiej (bez­po­śred­nia trans­mi­sja tele­wi­zyj­na)

od 8.00 — śnia­da­nie w miej­scu obrad

9.00Pieśń i medy­ta­cja biblij­na (pro­wa­dzi Sym­cha Kel­ler, prze­wod­ni­czą­cy Gmi­ny­Wy­zna­nio­wej Żydow­skiej w Łodzi)9.15Debata mię­dzy­re­li­gij­na (przed­sta­wi­cie­le juda­izmu, chrze­ści­jań­stwa i isla­mu) prze­wod­ni­czy: Diet­ger Demuth CSsR, dyrek­tor wyko­naw­czy dzie­ła “Renovabis”Żydzi w Euro­pie: goście czy współgospodarze?Dr Jona­than Sacks, naczel­ny rabin Wiel­kiej Bry­ta­nii 9.35Chrześcijańskie korze­nie Euro­py a dzi­siej­szy plu­ra­lizm reli­gij­ny­Abp Micha­el Fit­zge­rald, prze­wod­ni­czą­cy Papie­skiej Rady ds. Dia­lo­gu Międzyreligijnego9.55Islam w Euro­pie czy islam europejski?Mustafa Cerič, wiel­ki mufti Bośni i Her­ce­go­wi­ny, Reis ul-Ule­ma

10.15 wspól­na dys­ku­sja na podium­Chrze­ści­jań­stwo-juda­izm-islam w Euro­pie: wal­ka czy wspól­ne powołanie?rabin Dr Jona­than Sacks, abp Micha­el Fit­zge­rald, wiel­ki mufti Musta­fa Ceri­čpro­wa­dzi Krzysz­tof Skow­roń­ski („Pol­sat”)

10.45Przerwa

11.15 Deba­ta socjo­lo­gów i teo­lo­gów o przy­szło­ści reli­gii­Kon­ty­nent post­chrze­ści­jań­ski czy nowa wio­sna Kościo­ła? Jaka przy­szłość reli­gii w Europie?José Casa­no­va, pro­fe­sor socjo­lo­gii, Nowy Jork, Krzysz­tof Dorosz, ese­ista, były redak­tor naczel­ny mie­sięcz­ni­ka ewan­ge­lic­ko-refor­mo­wa­ne­go „Jed­no­ta”, War­sza­wa, Fran­cis Fukuy­ama, pro­fe­sor filo­zo­fii poli­tycz­nej i poli­to­lo­gii, Washing­ton, Tomáš Halík, pro­fe­sor socjo­lo­gii i filo­zo­fii, Pra­ga, Paul M. Zuleh­ner, pro­fe­sor teo­lo­gii pasto­ral­nej, Wie­deń, Iwan Żelew, pro­fe­sor teo­lo­gii, Sofia­pro­wa­dzi Zbi­gniew Nosow­ski („WIĘŹ”)

12.45Przerwa

13.00. Deba­ta poli­ty­ków o przy­szło­ści Euro­py Euro­pa Środ­ko­wa w zjed­no­czo­nej Euro­pie­Jan Czar­no­gur­sky, były pre­mier Sło­wa­cji, Hel­mut Kohl, były kanc­lerz Nie­miec, Tade­usz Mazo­wiec­ki, były pre­mier Pol­ski, Vik­tor Orbán, były pre­mier Węgier, Wik­tor Jusz­czen­ko, pre­zy­dent Ukra­iny, Hans-Gert Poet­te­ring, Prze­wod­ni­czą­cy Gru­py EPP-ED w Par­la­men­cie Euro­pej­skim

14.15 Przy­ję­cie prze­sła­nia Zjaz­du do Europejczyków14.30Modlitwa eku­me­nicz­na koń­czą­ca Zjazd