Metropolita o przyszłości prawosławia

Cer­kiew na Ukra­inie powin­na zaini­cjo­wać pro­ces, w któ­rym anta­go­nizm zachod­nich i wschod­nich ele­men­tów kul­tu­ry zosta­nie w twór­czy spo­sób prze­zwy­cię­żo­ny i prze­two­rzo­ny w jed­ność na bazie tra­dy­cji pra­wo­sław­nej – stwier­dził metro­po­li­ta Wło­dzi­mierz, zwierzch­nik Ukra­iń­skie­go Kościo­ła Pra­wo­sław­ne­go (Patriar­cha­tu Moskiew­skie­go) pod­czas Sobo­ru Rosyj­skiej Cer­kwi Pra­wo­sław­nej (PM).

Według hie­rar­chy twór­cze­mu roz­wo­jo­wi pra­wo­sła­wia na Ukra­inie sprzy­ja kul­tu­ra lokal­nej Cer­kwi, któ­ra, reali­zu­jąc swe zbaw­cze posłan­nic­two, roz­wi­ja się w kra­ju leżą­cym na pogra­ni­czu kul­tu­ro­we­go Wscho­du i Zacho­du. Abp Wło­dzi­mierz (Sabo­dan) przy­po­mniał, iż wschod­nia odmia­na kul­tu­ry ukra­iń­skiej ukształ­to­wa­ła się przez prze­ni­ka­nie się kul­tu­ry lokal­nej, ukra­iń­skiej, oraz rosyj­skiej, zaś zachod­nia uroz­ma­ico­na zosta­ła wpły­wem pol­skim, austriac­kim, litew­skim i rumuń­skim. Wspól­nym mia­now­ni­kiem obu jest tra­dy­cja chrze­ści­jań­ska się­ga­ją­ca cza­sów chrztu księ­cia Wło­dzi­mie­rza.

Wie­lo­kul­tu­ro­wość, zda­niem metro­po­li­ty, nada­je ukra­iń­skie­mu kra­jo­wi misyj­ne­go cha­rak­te­ru: być miej­scem spo­tka­nia i uzu­peł­nia­nia się róż­nych kul­tur.

Duchow­ny, mówiąc o pro­ble­mach pra­wo­sła­wia, nawią­zał do kwe­stii kon­wer­sji i porzu­ca­nia Cer­kwi przez wier­nych. Pró­by kształ­to­wa­nia lokal­ne­go wize­run­ku pra­wo­sła­wia, oddzie­la­nie się wie­lu die­ce­zji od patriar­cha­tu moskiew­skie­go, spo­ry o cha­rak­ter nie­za­leż­nej Cer­kwi ukra­iń­skiej dopro­wa­dzi­ły do pod­po­rząd­ko­wa­nia reli­gii inte­re­som pań­stwo­wym i pośred­nio spro­wo­ko­wa­ły zain­te­re­so­wa­nie wier­nych reli­gij­no­ścią wszel­kie­go rodza­ju „sekt”. Zasmu­ca­ją­cym i nie­eku­me­nicz­nym zja­wi­skiem uznał metro­po­li­ta mar­gi­na­li­zo­wa­nie w dia­lo­gu mię­dzy deno­mi­na­cja­mi pozy­cji UKP (PM). Ostat­ni okre­śla­no wyzna­niem „anty-ukra­iń­skim” oraz pod­wa­ża­no jego pra­wa do świą­tyń i dóbr kościel­nych.

Abp Wło­dzi­mierz oce­nił, iż zja­wi­skiem prze­szka­dza­ją­cym roz­wo­jo­wi Cer­kwi jest nacjo­na­lizm ukra­iń­ski, któ­ry – jego zda­niem – osią­gnął swe apo­geum w latach dzie­więć­dzie­sią­tych.

Wła­dy­ka nega­tyw­nie oce­nił pró­by jed­no­cze­nia pra­wo­sła­wia na Ukra­inie przy rów­no­cze­snym (typo­wym dla Kościo­łów auto­ke­fa­licz­nych) dystan­so­wa­niu się wzglę­dem patriar­cha­tu moskiew­skie­go. Taką poli­ty­kę kościel­ną metro­po­li­ta nazwał nie­spra­wie­dli­wą i „etno­fil­ską”.