Pożegnanie Dorothee Sölle

„Była jed­ną z naj­zna­mie­nit­szych kobiet naszych cza­sów. Będzie nam bar­dzo bra­ko­wa­ło jej pro­fe­tycz­ne­go i peł­ne­go poezji gło­su (…) Söl­le zebra­ła wspól­no­tę z całe­go świa­ta, któ­ra żyje wiel­ką tęsk­no­tą za auten­tycz­nym spo­tka­niem z Bogiem i zde­cy­do­wa­nym gło­sem w naszych ego­istycz­nych i bez­li­to­snych cza­sach“ powie­dzia­ła lute­rań­ska biskup Bär­bel War­ten­berg-Pot­ter z Lube­ki pod­czas uro­czy­ste­go nabo­żeń­stwa żałob­ne­go, pod­czas któ­re­go poże­gna­no zmar­łą nie­daw­no Doro­thee Söl­le.

Pogrzeb zna­nej teo­log, poet­ki i zaan­ga­żo­wa­nej dzia­łacz­ki spo­łecz­nej odbył się w lute­rań­skim Koście­le św. Kata­rzy­ny w Ham­bur­gu. Na nabo­żeń­stwie żałob­nym prócz męża zmar­łej, ks. prof. Ful­ber­ta Steffensky´ego i czwór­ki ich dzie­ci, obec­ni byli licz­ni goscie z kra­ju i zagra­ni­cy, m.in. bp Man­fred Kock, pre­zes Rady Ewan­ge­lic­kie­go Kościo­ła Nie­miec (EKD). Litur­gię żałob­ną pro­wa­dzi­ły trzy panie biskup z Nie­miec: bp War­ten­berg-Pot­ter (Lube­ka), bp Mar­got Käßmann (Han­no­ver) i bp Maria Jep­sen (Ham­burg).

„Zasłu­gą Söl­le jest to, że odna­la­zła nowy język i nowe obra­zy Boga. Sło­wa jak chleb, tek­sty peł­ne jasno­ści i kon­kret­ne­go życia, uczci­we, dokład­ne i prze­peł­nio­ne świa­tłem“ powie­dzia­ła w swo­im kaza­niu bp War­ten­berg-Pot­ter, któ­ra doda­ła, iż “naj­więk­szą głu­po­tą powo­jen­nej histo­rii Kościo­ła Ewan­ge­lic­kie­go było nie­do­ce­nie­nie teo­lo­gii Söl­le przez nie­miec­kie fakul­te­ty teo­lo­gicz­ne. To wla­snie Söl­le, jak nikt inny przed­tem, wnio­sła teo­lo­gicz­ne świa­tło w XX wiek odda­lo­ny od Boga” doda­ła bp War­ten­berg-Pot­ter.

Doro­thee Söl­le uro­dzi­ła się w 1929 roku w Kolo­nii (Köln) i stu­dio­wa­ła teo­lo­gię ewan­ge­lic­ką, filo­zo­fię oraz lite­ra­tu­ro­znaw­stwo na Uni­wer­sy­te­cie Koloń­skim. Po habi­li­ta­cji była wykła­dow­cą histo­rii współ­cze­snej lite­ra­tu­ry nie­miec­kiej. W latach 1975–1987 była kie­row­ni­kiem kate­dry Teo­lo­gii Sys­te­ma­tycz­nej na Union The­olo­gi­cal Semi­na­ry w Nowym Yor­ku.

Söl­le nale­ża­ła do przed­sta­wi­cie­li tzw. „inne­go pro­te­stan­ty­zmu”, któ­ry zaj­mo­wał się histo­rycz­no-kry­tycz­ną inter­pre­ta­cją Biblii. W póź­niej­szym cza­sie Doro­thee Söl­le sta­ła się też zna­czą­cą przed­sta­wi­ciel­ką ewan­ge­lic­kiej teo­lo­gii wyzwo­le­nia i teo­lo­gii femi­ni­stycz­nej. Söl­le wie­lo­krot­nie powta­rza­ła, że jej wia­ra naro­dzi­ła się po okro­pień­stwach dru­giej woj­ny świa­to­wej.

Nie­za­po­mnia­ne jest też poli­tycz­ne i spo­łecz­ne zaan­ga­żo­wa­nie zmar­łej teo­log. Wie­lo­krot­nie podró­żo­wa­ła w zapal­ne regio­ny świa­ta dotknię­te kon­fli­ka­ta­mi mili­tar­ny­mi i ogrom­ną bie­dą. Söl­le pra­co­wa­ła i miesz­ka­ła w Pół­noc­nym Wiet­na­mie i Nika­ra­gui. Po poby­cie za gra­ni­cą zaan­ga­żo­wa­ła się w ruch na rzecz poko­ju. Jej dewi­zą było prze­ko­na­nie, że wpraw­dzie powi­nien ist­nieć roz­dział Kościo­ła od Pań­stwa, ale nie mię­dzy duchem wia­ry i poli­ty­ki. Legen­dar­ne sta­ły się wystą­pie­nia Söl­le na Ewan­ge­lic­kich Dniach Koscio­ła oraz pod­czas zało­żo­nej w latach 60-tych minio­ne­go stu­le­cia w Kolo­nii ini­cja­ty­wy eku­me­nicz­nej „Poli­tycz­ne nie­szpo­ry.”

Doro­thee Söl­le wie­lo­krot­nie kry­ty­ko­wa­na była przez ewan­ge­lic­kie wła­dze kościel­ne, któ­re nie­kie­dy oce­nia­ły poglą­dy Söl­le jako „naiw­ne, powierz­chow­ne i mar­gi­nal­ne.”

W 1969 roku wyszła ponow­nie za mąż za teo­lo­ga i zna­ne­go peda­go­ga reli­gii, byłe­go zakon­ni­ka rzym­sko­ka­to­lic­kie­go, ks. Ful­ber­ta Steffensky´ego. Söl­le była autor­ką wie­lu ksią­żek, publi­ka­cji nauko­wych i wier­szy. Wraz z mężem była gościem i refe­ren­tem sym­po­zjum Ewan­ge­lic­kiej Aka­de­mii Bad Boll pt. „Bóg i szczę­ście”, skąd prze­wie­zio­no ją do kli­ni­ki medycz­nej w Göp­pin­gen, gdzie zmar­ła w minio­ną nie­dzie­lę na zawał ser­ca w wie­ku 73 lat.

(nordelbien.de/epd/ekd)

Link do roz­mo­wy Doro­thee Söl­le i Ful­ber­ta Steffesky´ego na łamach Deut­sches All­ge­me­ines Son­n­tags­blatt z 1998 roku (tyl­ko w j. nie­miec­kim).

Link do wydaw­nic­twa dtv, w któ­rym uka­za­ła się więk­szośc ksią­żek Doro­thee Söl­le.

Link do kaza­nia Doro­thee Söl­le na temat wspól­nej Eucha­ry­stii mię­dzy rzym­ski­mi kato­li­ka­mi i ewan­ge­li­ka­mi, wygło­szo­ne pod­czas Dni Kato­li­ka w Ham­bur­gu 2000 roku.

Wspo­mnie­nie Doro­thee Söl­le we Frank­fur­ter Rund­schau.