Nowy rozdział w historii Kościoła – dwie Wspólnoty Anglikańskie

Czas uzupełniać podręczniki do historii Kościoła! Sprawdziły się ostrzeżenia konserwatywnych hierarchów anglikańskich, którzy na początku minionego tygodnia spotkali się w Jerozolimie na Globalnej Anglikańskiej Konferencji Przyszłości (GAFCON), celem przedyskutowania kryzysu we Wspólnocie Anglikańskiej.

Prawie 1200 osób, w tym 300 biskupów z całego świata zadecydowało o stworzeniu alternatywnej i obejmującej cały świat struktury kanonicznej dla konserwatywnych anglikanów. Uczestnicy opublikowali „Końcowe Oświadczenie” i „Deklarację Jerozolimską” (dokumenty, jako pierwsi, prezentujemy w j. polskim), która określa doktrynę tradycyjnego anglikanizmu oraz potwierdza zerwanie wspólnoty z Episkopalnym Kościołem USA (ECUSA) oraz Anglikańskim Kościołem Kanady. – To jedna z najdalej idących schizm od czasów Reformacji – pisze „Washington Times”.

Ewangelikalno-ortodoksyjny olbrzym rozbudzony

Uczestnicy jerozolimskiego spotkania winą za rozłam obarczają biskupów z USA i Kanady. Jeden z organizatorów spotkania GAFCON, abp Peter Jansen, zwierzchnik diecezji Syndey, powiedział, że wyświęcenie na biskupa diecezji New Hampshire w 2003 roku praktykującego homoseksualistę było nadzwyczajnym wyłomem, który podzielił Kościół. – Jeśli Kościół episkopalny nie wierzył, że nie będzie konsekwencji za konsekrację Gene V. Robinsona, to była to arogancja. Na całym świecie, śpiący olbrzym, którym jest ewangeliczny i ortodoksyjny anglikanizm, został zbudzony i zerwie więzi z Kościołem episkopalnym i Anglikańskim Kościołem Kanady – powiedział abp Jansen „Washington Times”.

Wtórował mu bp Gregory Venables z Argentyny, przypominając, że spotkania z północnoamerykańskimi hierarchami wywoływały bezowocne dysputy, które dotyczyły autorytetu i interpretacji Pisma Świętego. – Byliśmy sfrustrowani, rozmawialiśmy i rozmawialiśmy i dokąd doszliśmy? Liberalne Kościoły były gotowe do dyskusji, z których przecież nic nie wynikało, bo i tak robiły co chciały. Gdyby tylko potrafili nas słuchać, to schizmy udałoby się uniknąć – dodał argentyński biskup.

GAFCON oznacza w praktyce stworzenie zjednoczonych struktur z nową jurysdykcją kanoniczną, a konkretnie „wspólnoty wyznających anglikanów” w łonie „Wspólnoty Anglikańskiej”. Ocenia się, że tylko w Kościele Anglii, mateczniku anglikanizmu, aż 600 parafii przyjmie jurysdykcję nowej wspólnoty. Do tej pory pojedyncze diecezje w ECUSA lub parafie, zarówno w ECUSA i w Kanadzie, wypowiadały posłuszeństwo lokalnym biskupom i przyjmowały jurysdykcję Kościołów z Afryki, Azji czy Ameryki Południowej. Zbuntowane wspólnoty przystępowały również do konserwatywnych para-eklezjalnych konferencji regionalnych, które konsolidowały ortodoksyjne głosy w światowym anglikanizmie. Teraz, działania te będą bardziej zorganizowane pod dachem jednej wspólnoty wyznających Kościołów, faktycznie konkurencyjnej wobec Wspólnoty Anglikańskiej, mimo iż formalnie w niej pozostających.

Schizma jest gigantycznym ciosem dla Wspólnoty Anglikańskiej z arcybiskupem Canterbury na czele. Warto przypomnieć, że za miesiąc zbiera się w Londynie odbywająca się do 10 lat Konferencja Lambeth – będzie to jednak Konferencja w dziejach anglikanizmu, która nie będzie już reprezentować większości z ponad 80 milionów anglikanów na świecie.

Konserwatyści apelowali do abp. Rowana Williamsa, aby ten stanął w obronie jedności i doktryny Kościoła, przywołując do porządku ECUSA. Konserwatywni prymasi i biskupi oskarżali abp. Williamsa o bezczynność i brak jasnego stanowiska. „Deklaracja Jerozolimska” nie pozostawia już złudzeń – istnienie dwóch Wspólnot Anglikańskich, jednej uznającej zwierzchnictwo Canterbury i drugiej, która wprawdzie nie zrywa więzi z historyczną stolicą anglikanizmu, ale wprowadza istotne zmiany w relacjach z Canterbury. – Uznając naturę Canterbury jako historycznej stolicy, nie akceptujemy poglądu, jakoby tożsamość anglikańska była koniecznie determinowana przez uznanie arcybiskupa Canterbury – czytamy w tekście „Oświadczenia Końcowego”.

Oświadczenie Końcowe nt. Globalnej Anglikańskiej Przyszłości & Deklaracja Jerozolimska (GAFCON – Jerusalem 2008)

:: Ekumenizm.pl: Odpowiedź arcybiskupa Canterbury