Rzym: między wschodem i zachodem

W dniach 19.–31. sierp­nia odby­wa­ła się w Wiecz­nym Mie­ście kon­fe­ren­cja nauko­wa pt.:“Rzym: Mię­dzy wscho­dem i zacho­dem”. Orga­ni­za­to­ra­mi byli Ukra­iń­ski Uni­wer­sy­tet Kato­lic­ki w Rzy­mie oraz Ośro­dek Badań nad Tra­dy­cją Antycz­ną w War­sza­wie. Spo­tka­nie doty­czy­ło roli Rzy­mu w for­mo­wa­niu się toż­sa­mo­ści ekle­zjal­nej Kościo­ła gre­ko­ka­to­lic­kie­go oraz waż­nych dzie­jo­wych wyda­rzeń tej deno­mi­na­cji.

Na jed­ną z pierw­szych sesji przy­był abp Clau­dio Guge­rot­ti, nun­cjusz apo­stol­ski w Arme­nii. Przy­je­chał do Włoch spe­cjal­nie na zapro­sze­nie orga­ni­za­to­rów sesji, o. prof. Bory­sa Gudzia­ka rek­to­ra UKU we Lwo­wie, o. prof. Iwa­na Dać­ko, dyrek­to­ra Insty­tu­tu Eku­me­nicz­ne­go UKU w Rzy­mie oraz prof. Jerze­go Axe­ra, dyrek­to­ra OBTY w War­sza­wie. Abp Guge­rot­ti omó­wił zmia­ny, jakie zaszły w dzia­łal­no­ści nun­cja­tur na świe­cie po Sobo­rze Waty­kań­skim II oraz o roli papie­stwa w życiu Kościo­ła ormiań­skie­go, któ­re­go patriar­chą jest kato­li­kos Jan Piotr XVIII. Hie­rar­cha przy­po­mniał, iż od sobo­ru trwa­ją pró­by rein­ter­pre­ta­cji zna­cze­nia papie­stwa. Nun­cjusz oce­nił, iż posłu­ga papie­ża trak­to­wa­na jest z dużym dystan­sem, a dla wier­nych Kato­lic­kie­go Kościo­ła Ormiań­skie­go naj­wyż­szym auto­ry­te­tem w spra­wach wia­ry pozo­sta­je lokal­ny patriar­cha.

W swych wykła­dach ojco­wie Gudziak i Dać­ko omó­wi­li waż­ne wyda­rze­nia z dzie­jów Kościo­ła unic­kie­go. Pierw­szy z pre­le­gen­tów doko­nał rekon­struk­cji wyda­rzeń z 1595 roku, gdy dwaj dele­ga­ci pra­wo­sław­ni odpo­wie­dzial­ni za unię z Rzy­mem, bp Hipa­cy Pociej i Cyryl Ter­lec­ki, prze­by­wa­li w Wiecz­nym Mie­ście. Podob­ny temat miał odczyt dra Iho­ra Sko­czy­la­sa, któ­ry skon­cen­tro­wał się na wpły­wie kul­tu­ry wło­skiej na naro­dy całej Rze­czy­po­spo­li­tej. W swej wypo­wie­dzi dr Oleh Turij omó­wił wpływ kul­tu­ry łaciń­skiej na kształ­to­wa­nie się świa­do­mo­ści ekle­zjal­nej Kościo­ła unic­kie­go.

O. prof. Dać­ko omó­wił naj­now­szą histo­rię Kościo­ła gre­ko­ka­to­lic­kie­go po II woj­nie świa­to­wej, kon­cen­tru­jąc się na dzia­łal­no­ści spe­cja­li­stów ds. rela­cji Rzy­mu z Kościo­łem unic­kim. Wspo­mnia­ni zosta­li m. in. teo­log Aure­lio Pal­mie­ri, o. Con­rad De Meester i odda­ny dia­lo­go­wi z Kościo­ła­mi wschod­ni­mi Michel D’Her­bi­gny. Dać­ko mówił rów­nież o odmien­nych sta­no­wi­skach papie­ży wobec Kościo­ła pra­wo­sław­ne­go oraz Kościo­łów unic­kich.

Spo­tka­nia nauko­we uroz­ma­ici­ły tak­że refe­ra­ty innych uczest­ni­ków: prof. J. Axe­ra nt. kul­tu­ry łaciń­skiej w Pol­sce, prof. Marii Zubryc­kiej (Lwów) o feno­me­nie wiecz­no­ści mia­sta Rzym”, prof. Tere­sy Chyn­czew­skiej-Hen­nel (War­sza­wa) o dzie­jach nun­cja­tu­ry apo­stol­skiej w sie­dem­na­sto­wiecz­nej Pol­sce oraz pań Ole­ny Hale­ty, Iry­ny Sta­ro­wojt i Nata­lii Kowal­czuk o moty­wie Rzy­mu w lite­ra­tu­rze ukra­iń­skiej.

Waż­nym wyda­rze­niem pod­czas samej kon­fe­ren­cji było pod­ję­cie przez uczest­ni­ków decy­zji ws. dal­szych prac badaw­czych doty­czą­cych Kościo­ła gre­ko­ka­to­lic­kie­go. Z ini­cja­ty­wy prof. W. Mędrzec­kie­go (War­sza­wa) w naj­bliż­szym cza­sie reali­zo­wa­ny będzie pro­jekt badań nad funk­cją łaci­ny w tek­stach pisa­nych przez uni­tów w wie­ku XVII oraz piel­grzy­mek gre­ko­ka­to­lic­kich do Rzy­mu w XVII wie­ku oraz cza­sach współ­cze­snych.