Spór między papieżami

28 grud­nia ubie­głe­go roku dzien­nik Cor­rie­re del­la Sera opu­bli­ko­wał tekst listu papie­ża Piu­sa XII do abp. A. Ron­cal­lie­go (póź­niej­sze­go Jan XXIII) na temat postę­po­wa­nia wobec dzie­ci żydow­skich ura­to­wa­nych z holo­cau­stu. Doku­ment, napi­sa­ny po fran­cu­sku, miał być potwier­dzo­ny przez Świę­te Ofi­cjum.

W doku­men­cie papież miał zabro­nić Ron­cal­le­mu odda­wa­nia ochrzczo­nych dzie­ci żydow­skim rodzi­nom. Tym­cza­sem zna­ny jest fakt, że odpo­wie­dzial­ny za pomoc ofia­rom prze­śla­do­wań hitle­row­ców na tere­nie Fran­cji Angel­lo kard. Ron­cal­li (bł. Jan XXIII) oddał wie­le dzie­ci na wycho­wa­nie do żydow­skich rodzin. Zatrosz­czył się o to, współ­pra­cu­jąc z głów­nym rab­bim Pale­sty­ny, Isa­akiem Herzo­giem. Jeśli jed­nak doku­ment jest rze­czy­wi­ście pismem reda­go­wa­nym przez ówcze­sne­go pon­ty­fi­ka­ła, to oka­zu­je się, że jego następ­ca postą­pił wbrew woli papie­ża. Zaś obec­ny „kan­dy­dat na ołta­rze”, Pius XII, oka­zać się musiał czło­wie­kiem nie­zwy­kłej igno­ran­cji wobec życio­wej tra­ge­dii żydow­skich sie­rot.

Kon­tro­wer­sje wywo­łu­je nie tyl­ko auten­tycz­ność doku­men­tu, ale też zgod­ność „decy­zji papie­ża” z naucza­niem Kościo­ła, któ­re w kwe­stii kate­chu­me­na­tu mło­dych Żydów ochrzczo­nych w okre­sie II woj­ny świa­to­wej nie jest jed­no­znacz­ne. Bł. Pius IX uwa­żał za nie­moż­li­we odda­nie pod opie­kę wyznaw­ców juda­izmu żydow­skie­go dziec­ka ochrzczo­ne­go w Koście­le rzym­sko­ka­to­lic­kim. Z kolei wie­lu bisku­pów w cza­sie woj­ny zabro­ni­ło udzie­la­nia chrztu dzie­ciom żydow­skim, któ­re mia­ły jakąś szan­se na dotar­cie do swych star­szych krew­nych.

Jezu­ita, o. Peter Gum­pel, głów­ny odpo­wie­dzial­ny za pro­ces beaty­fi­ka­cyj­ny Piu­sa XII, jest zda­nia, że doku­ment nie powi­nien być uży­ty jako prze­szko­da w ogło­sze­niu papie­ża „bło­go­sła­wio­nym”. Doku­ment został napi­sa­ny po fran­cu­sku (Świę­te Ofi­cjum nie wysto­so­wy­wa­ło doku­men­tów w tym języ­ku), po za tym jest nie­pod­pi­sa­ny. Tak czy owak, zda­niem inne­go znaw­cy spra­wy poru­szo­nej przez Cor­rie­re del­la Sera, sam list jest waż­nym pismem dla reflek­sji nad kościel­nym naucza­niem o skut­kach chrztu świę­te­go i oko­licz­no­ści jego udzie­la­nia w takich sytu­acjach, jak woj­na i prze­śla­do­wa­nia.

Zobacz tak­że:

Ekumenizm.pl: Pozba­wić dzie­ci żydow­skiej toż­sa­mo­ści