Święty January — wojna między nauką i religią

Każ­de­go roku, 19 wrze­śnia, w Neapo­lu powta­rza się ten sam rytu­ał. Tego dnia krew, któ­ra mia­ła zostać zebra­na po ścię­ciu gło­wy świę­te­go Janu­are­go w 305 r., przy­bie­ra postać płyn­ną. Tak też było i w tym roku, kie­dy to w ponie­dzia­łek, 19 wrze­śnia, wobec tysię­cy wier­nych, kar­dy­nał Miche­le Gior­da­no ogła­szał ponow­ne doko­na­nie się cudu, co ma być dobrym zna­kiem dla mia­sta.

Jed­nak od daw­na wie­le osób nie wie­rzy w ist­nie­nie cudu i sta­ra się wyra­zić swój scep­ty­cyzm. Tak też było i w tym roku. Jed­nym z gło­sów kry­ty­ki była opi­nia zna­nej pani astro­fi­zyk, Mar­ghe­ri­ty Hack. Według niej w krysz­ta­ło­wej ampuł­ce nie jest wca­le prze­cho­wy­wa­na krew świę­te­go Janu­are­go, ale che­micz­ny, wytwo­rzo­ny w śre­dnio­wie­czu pro­dukt, któ­ry krzep­nie, kie­dy nie poru­sza się ampuł­ką, ale sta­je się pły­nem, gdy ampuł­ką się potrzą­śnie. Według pani Hack, taki pro­dukt każ­dy może zro­bić w kuch­ni. Cho­dzi bowiem o pre­pa­rat che­micz­ny wytwo­rzo­ny w opar­ciu o żela­zo, zna­ny już w śre­dnio­wie­czu uwod­nio­ny tle­nek żela­za, FeO(OH).

Neo­po­li­tań­ska kuria natych­miast zare­ago­wa­ła na zarzut pani astro­fi­zyk. Rzecz­nik die­ce­zji oświad­czył, że ta i inne podob­ne teo­rie są powta­rza­ne co jakiś czas, ale dotąd niko­mu nie uda­ło się swo­ich teo­rii udo­wod­nić. Poza tym, wspo­mniał rzecz­nik, nie zawsze, pomi­mo wstrzą­sa­nia nią, krew w ampuł­ce prze­mie­nia się w płyn. Tak np. było w 1527 r., kie­dy dzie­siąt­ki tysię­cy osób zmar­ło tam na sku­tek zara­zy. Podob­nie było w 1980 r., gdy na połu­dniu Włoch doszło do trzę­sie­nia zie­mi i oko­ło 3 tysią­ce osób stra­ci­ło życie. Już od wie­ków lud wie­rzy, że jeśli feno­men (cud) się nie powtó­rzy, to jest to znak o mają­cym nastą­pić nie­szczę­ściu.

„Fakt, że tego roku krew świę­te­go Janu­are­go prze­mie­ni­ła się w płyn jest wtraź­nym zna­kiem, że świę­ty jesz­cze strze­że nasze mia­sto, moc­ny znak nadzie­ji i otu­chy dla nas wszyst­kich, któ­rzy pra­cu­je­my dla wspól­ne­go dobra” — stwier­dzi­ła bur­mistrz Neapo­lu, pani Rosa Rus­so.

Jed­na z osób, któ­ra strze­że reli­kwii, Pier­lu­igi San­fe­li­ce, orzekł, że pro­ble­mem naukow­ców jest to, iż kie­dy nie znaj­du­ją dla cze­goś wytłu­ma­cze­nia, to je wymy­śla­ją. Nie są w sta­nie zro­zu­mieć, że ist­nie­ją spra­wy, któ­rych ludz­ka wie­dza nie jest w sta­nie wytłu­ma­czyć.

Pierw­sze­wąt­pli­wo­ści na temat cudu wyra­ża­no już cza­sach Refor­ma­cji. Jedy­ną moż­li­wo­ścią wytłu­ma­cze­nia tego zja­wi­ska było­by otwar­cie i zba­da­nia zawar­to­ści ampu­łek, cze­mu jed­nak wła­dze kościel­ne zawsze się prze­ciw­sta­wia­ły i do dzi­siaj na to nie pozwa­la­ją.