Wszystkich Świętych

Sama nazwa świę­ta odda­je dokład­nie jego nazwę. Pierw­sze­go listo­pa­da Kościół rzym­sko­ka­to­lic­ki wspo­mi­na wszyst­kich tych, któ­rych Bóg uświę­cił, a jed­no­cze­śnie sta­wia przed wier­ny­mi wezwa­nie do świę­to­ści.

Świę­to to zapo­cząt­ko­wał w IV wie­ku Kościół wschod­ni usta­na­wia­jąc świę­to wszyst­kich męczen­ni­ków na zie­mi. Począt­ko­wo obcho­dzo­no je 13 maja lub w nie­dzie­lę po Zesła­niu Ducha Świę­te­go. Ta dru­ga tra­dy­cja prze­trwa­ła w Koście­le bizan­tyń­skim. Męczen­ni­kom chrze­ści­jań­skim — czczo­nym przez wier­nych od zara­nia — 13 maja 610 roku papież Boni­fa­cy IV poświę­cił rzym­ski Pan­te­on któ­re­mu nada­no mia­no Sanc­ta Maria ad Mar­ty­res.

Przej­ście do obec­nej daty 1 listo­pa­da nastą­pi­ło w Koście­le zachod­nim na prze­ło­mie VIII i IX wie­ku kie­dy świę­to zosta­ło już moc­no spo­pu­la­ry­zo­wa­ne. Czy rze­czy­wi­ście cho­dzi­ło o wyko­rze­nie­nie cel­tyc­kie­go świę­ta Sama­in nie ma pew­nych dowo­dów. W 835 roku król Ludwik I Poboż­ny wydał dekret w któ­rym w całym karo­liń­skim impe­rium Wszyst­kich Świę­tych obcho­dzo­no 1 listo­pa­da. Dopie­ro jed­nak w 1480 roku uzy­ska­ło ono “tytu­ły szla­chec­kie” — jak pisze Robert Fery w książ­ce Histo­ria świąt chrze­ści­jań­skich wyda­nej przez Wydaw­nic­two Cykla­dy w 2011 r. — kie­dy to papież Syk­stus IV przy­pi­sał mu okta­wę. W 1914 roku papież Pius X ogło­sił je świę­tem obo­wiąz­ko­wym.

A cóż ze zmar­ły­mi co do któ­rych nie mamy pew­no­ści czy zosta­li uświę­ce­ni? Wspo­mnie­nie wszyst­kich wier­nych zmar­łych Kościół kato­lic­ki obcho­dzi zaraz po dniu Wszyst­kich Świę­tych. To sta­ra tra­dy­cja. Już w IX wie­ku Amal­ryk biskup Met­zu umie­ścił ofi­cjum za zmar­łych po wspo­mnie­niu świę­tych, by modlić się za tych, któ­rzy opu­ści­li ten świat a jesz­cze nie zosta­li przy­ję­ci do wspól­no­ty świę­tych.