Długie trwanie wzorców kulturowych po protestancku

Zeświec­cze­nie państw ukształ­to­wa­nych histo­rycz­nie przez pro­te­stan­tyzm nie ozna­cza wyeli­mi­no­wa­nia pro­te­stan­ty­zmu z kodu kul­tu­ro­we­go, nawet jeśli kra­je te nie są w więk­szo­ści pro­te­stanc­kie – uwa­ża prof. Juliusz Gar­daw­ski, kie­row­nik Kate­dry Socjo­lo­gii Eko­no­micz­nej Szko­ły Głów­nej Han­dlo­wej w War­sza­wie.

- Badacz świa­to­wych sys­te­mów war­to­ści, Ronald Ingle­hart, wyod­ręb­niał krąg kra­jów gene­tycz­nie (jeśli tak moż­na powie­dzieć) pro­te­stanc­kich, w któ­rych jest moc­no zako­rze­nio­ny kul­tu­ro­wo dzie­dzi­czo­ny etos o pro­te­stanc­kim pocho­dze­niu, mimo że sto­pień zaan­ga­żo­wa­nia reli­gij­ne­go jest sto­sun­ko­wo nie­wiel­ki. Ingle­hart zwra­ca uwa­gę, że w tych spo­łe­czeń­stwach spe­cy­ficz­na toż­sa­mość o gene­zie pro­te­stanc­kiej jest głę­bo­ko wpo­jo­na. Jest to teza dłu­gie­go trwa­nia kul­tu­ro­wych wzo­rów war­to­ści, zmie­nia­ją­cych się, ale jed­nak wyka­zu­ją­cych sil­ne symp­to­my pro­te­stanc­kiej prze­szło­ści – powie­dział prof. Gar­daw­ski.

Według socjo­lo­ga ukształ­to­wa­ny histo­rycz­nie etos jest prze­no­szo­ny przez kul­tu­rę, śro­do­wi­sko, dom, przez sys­tem war­to­ści, któ­ry moż­na było­by okre­ślić jako efekt dłu­go­trwa­łe­go oddzia­ły­wa­nia pro­te­stan­ty­zmu na uprzed­nio ukształ­to­wa­nym grun­cie kul­tu­ro­wym.

Prof. Juliusz Gar­daw­ski jest od wie­lu lat aktyw­nym bada­czem, popu­la­ry­za­to­rem i orę­dow­ni­kiem dia­lo­gu spo­łecz­ne­go w Pol­sce. W swo­ich bada­niach podej­mu­je kwe­stie funk­cjo­no­wa­nia związ­ków zawo­do­wych, orga­ni­za­cji pra­co­daw­ców i funk­cjo­no­wa­nia dia­lo­gu spo­łecz­ne­go na wszyst­kich pozio­mach — od kra­jo­we­go, poprzez bran­żo­wy i regio­nal­ny, na dia­lo­gu na pozio­mie zakła­do­wym koń­cząc. Jest auto­rem kil­ku­na­stu ksią­żek poświę­co­nych tej pro­ble­ma­ty­ce. W 2011 roku otrzy­mał pre­sti­żo­wą Nagro­dę im. Andrze­ja Bącz­kow­skie­go przy­zna­wa­ną oso­bom, któ­re roz­wią­zu­ją waż­ne pro­ble­my spo­łecz­ne i sta­no­wią wzór służ­by publicz­nej.

: : Obszer­ny wywiad z prof. J. Gar­daw­skim o tosie pra­cy, pro­te­stan­ty­zmie kul­tu­ro­wym i toż­sa­mo­ści