Ks. Marcin Luter przybił jednak 95 tez?

W Biblio­te­ce Uni­wer­sy­te­tu Jena i Lan­du Turyn­gii doko­na­no waż­ne­go odkry­cia – infor­mu­je inter­ne­to­we wyda­nie maga­zy­nu Der Spie­gel. Odna­le­zio­no not­kę poświad­cza­ją­cą, że augu­stiań­ski mnich i pro­fe­sor teo­lo­gii Mar­cin Luter rze­czy­wi­ście przy­bił do drzwi kościo­ła zam­ko­we­go 95 tez prze­ciw­ko nad­uży­ciom zwią­za­nym ze sprze­da­żą odpu­stów w śre­dnio­wiecz­nym Koście­le. O ile w pod­ręcz­ni­kach do histo­rii wyda­rze­nie to przed­sta­wia­ne jest jako pew­ne, histo­ry­cy od lat spie­ra­li się, czy Luter przy­bił tezy, jedy­nie odczy­tał przed kościel­ny­mi drzwia­mi, czy po pro­stu prze­słał do innych pro­fe­so­rów celem prze­dys­ku­to­wa­nia powsta­łej kon­tro­wer­sji.

Wie­lu uczo­nych podej­rze­wa­ło, że przy­bi­cie 95 tez jest po pro­stu legen­dą, któ­ra nie ma potwier­dze­nia w wia­ry­god­nych źró­dłach histo­rycz­nych, a jest jedy­nie wymy­słem zwo­len­ni­ków Lutra, któ­rzy w ten spo­sób chcie­li wzmoc­nić dra­ma­tur­gię jego wystą­pie­nia już po śmier­ci Refor­ma­to­ra 18 lute­go 1546 r.

Odna­le­zio­na not­ka znaj­du­je się na nie­miec­kim tłu­ma­cze­niu Nowe­go Testa­men­tu z 1540 roku. Wpi­su doko­nał Georg Rörer, oso­bi­sty sekre­tarz Lutra i towa­rzysz jego podró­ży. Rörer napi­sał: “W roku 1517, w wigi­lię Świę­ta Wszyst­kich Świę­tych dr Mar­cin Luter ogło­sił w Wit­ten­ber­dze na drzwiach kościo­łów swo­je tezy odpu­sto­we.” Not­kę Röre­ra odna­lazł dr Mar­tin Treu, pra­cow­nik nauko­wy fun­da­cji, opie­ku­ją­cej się miej­sca­mi zwią­za­ny­mi z histo­rią refor­ma­cji lute­rań­skiej. Wyjąt­ko­wość not­ki pole­ga na tym, że zosta­ła spo­rzą­dzo­na jesz­cze za życia refor­ma­to­ra – powie­dzia­ła Sabi­ne Wefers, dyrek­tor biblio­te­ki uni­wer­sy­tec­kiej. Dotych­czas powszech­na opi­nia o przy­bi­ciu tez opie­ra­ła się na rela­cji Fili­pa Melanch­to­na, naj­bliż­sze­go współ­pra­cow­ni­ka ks. dr. Mar­ci­na Lutra, jed­nak już po śmier­ci Wit­ten­ber­skie­go Refor­ma­to­ra.

Nie ule­ga wąt­pli­wo­ści, że odna­le­zio­ny wpis jest prze­ło­mo­wy dla dal­szych dys­ku­sji, jed­nak­że nie wszy­scy naukow­cy prze­ko­na­ni są o jego war­to­ści. Według pro­fe­so­ra Vol­ke­ra Lep­pi­na, dzie­ka­na Fakul­te­tu Teo­lo­gii Ewan­ge­lic­kiej w Jenie, not­ka nie może być osta­tecz­nym dowo­dem na to, że Mar­cin Luter rze­czy­wi­ście przy­bił 95 tez do drzwi kościo­ła zam­ko­we­go.

Na zdję­ciach (1) kadr z fil­mu “Luter” oraz obraz L. Cra­na­cha (2)