Dyscyplinarka dla warszawskiego proboszcza ks. Michała Jabłońskiego

W śro­do­wi­sku refor­mo­wa­nym ks. Michał Jabłoń­ski jest oso­bą kon­tro­wer­syj­ną – przez jed­nych cenio­ny za otwar­tość, odwa­gę i zde­cy­do­wa­ne dzia­ła­nia na rzecz wyklu­czo­nych, a przez innych kry­ty­ko­wa­ny za nie­kon­wen­cjo­nal­ne podej­ście do dok­try­ny Kościo­ła, admi­ni­stra­cyj­ną samo­wo­lę i libe­ral­ne poglą­dy w kwe­stiach zwią­za­nych cho­ciaż­by ze sfe­rą sek­su­al­no­ści. Nie­daw­no w roz­mo­wie z Gaze­tą Wybor­czą, duchow­ny stwier­dził, że jego teo­lo­gia nie zabra­nia mu bło­go­sła­wie­nia mał­żeństw jed­no­pł­cio­wych, wywo­łu­jąc tym samym dys­ku­sje.

Ks. Michał Jabłoń­ski bar­dzo dobrze zna­ny jest w śro­do­wi­skach eku­me­nicz­nych i to nie tyl­ko w sto­li­cy. Jego aktyw­ność medial­na spra­wia, że kie­dy mowa jest o Koście­le ewan­ge­lic­ko-refor­mo­wa­nym w Pol­sce naj­czę­ściej mówi się wła­śnie o war­szaw­skim zbo­rze i jego pro­bosz­czu, któ­ry przy­cią­ga uwa­gę nie tyl­ko swo­im wzro­stem (2 metry!), ale i wspo­mnia­ną aktyw­no­ścią – od nabo­żeństw eku­me­nicz­nych poprzez mar­sze upa­mięt­nia­ją­ce ofia­ry holo­kau­stu, a skoń­czyw­szy na zde­cy­do­wa­nych wypo­wie­dziach w spra­wach spo­łecz­nych.

Nie­daw­no refor­mo­wa­ny pro­boszcz wraz z ks. Woj­cie­chem Lemań­skim poja­wił się w Usna­rzu – ubra­ny w togę, któ­ra jest stro­jem litur­gicz­nym, pró­bo­wał prze­do­stać się i prze­ka­zać pomoc uchodź­com koczu­ją­cym na pol­sko-bia­ło­ru­skim pogra­ni­czu.

https://twitter.com/kramergrzegorz/status/1430858318126403585

Kry­ty­cy ks. Micha­ła Jabłoń­skie­go przy­zna­ją, że jak­kol­wiek duchow­ny jest posta­cią cha­ry­zma­tycz­ną, a jego kazno­dziej­stwo znaj­du­je sze­ro­ki rezo­nans tak­że poza wspól­no­tą ewan­ge­lic­ko-refor­mo­wa­ną, o tyle –prze­ko­nu­ją – z non­sza­lan­cją odno­si się do kościel­nych pro­ce­dur i zasad obo­wią­zu­ją­cych w Koście­le refor­mo­wa­nym.

Do pierw­sze­go poważ­ne­go kon­flik­tu doszło parę lat temu, kie­dy pastor Michał Jabłoń­ski roz­wiódł się ze swo­ją żoną, a winę wziął na sie­bie. Zawarł rów­nież powtór­ny zwią­zek mał­żeń­ski. Ówcze­sne pra­wo Kościo­ła refor­mo­wa­ne­go nie defi­nio­wa­ło pre­cy­zyj­nie, jak nale­ży w takich sytu­acjach postę­po­wać, więc wła­dze Kościo­ła nało­ży­ły na duchow­ne­go karę w posta­ci ode­bra­nia mu bier­ne­go pra­wa wybor­cze­go na 10 lat. Tym samym ks. Jabłoń­ski nie może kan­dy­do­wać w naj­bliż­szych wybo­rach na super­in­ten­den­ta Kościo­ła ewan­ge­lic­ko-refor­mo­wa­ne­go w Pol­sce, któ­re odbę­dą się za parę lat w związ­ku z przej­ściem w stan spo­czyn­ku ks. Mar­ka Izdeb­skie­go, peł­nią­ce­go obec­nie funk­cję Bisku­pa Kościo­ła Ewan­ge­lic­ko-Refor­mo­wa­ne­go w Pol­sce.

Obroń­cy ks. Micha­ła Jabłoń­skie­go pod­kre­śla­ją, że o ile duchow­ny ten trak­to­wa­ny jest z całą suro­wo­ścią o tyle inni, mają­cy róż­no­rod­ne pro­ble­my z kar­no­ścią kościel­ną lub nie anga­żu­ją­cy się w życie jed­no­ty, spo­ty­ka­ją się z wyro­zu­mia­ło­ścią.

Kon­flik­ty ks. Jabłoń­skie­go z kole­gium kościel­nym (radą para­fial­ną) i kon­sy­sto­rzem (wła­dzą wyko­naw­czą w Koście­le) doty­czy­ły mniej­szych i więk­szych spraw.

Spo­ry mię­dzy pro­bosz­czem a czę­ścią kole­gium dopro­wa­dzi­ły do tego, że w pierw­szej poło­wie 2021 roku kole­gium poda­ło się do dymi­sji i zarzą­dzo­no nowe wybo­ry. War­to dodać, że kole­gium nie otrzy­ma­ło od Ogól­ne­go Zgro­ma­dze­nia Zbo­ru (OZZ) abso­lu­to­rium. W póź­niej­szym cza­sie część daw­nych człon­ków sta­re­go kole­gium zosta­ła wybra­na do kon­sy­sto­rza, więc wraz z wybo­rem nowe­go kole­gium kon­flikt nie został zaże­gna­ny, mimo że OZZ w przy­gnia­ta­ją­cej więk­szo­ści sta­nę­ło murem za swo­im dusz­pa­ste­rzem, chcąc w ten spo­sób zapo­biec pró­bom usu­nię­cia ks. Micha­ła Jabłoń­skie­go z para­fii.

U refor­mo­wa­nych jak w Try­bu­na­le

26 lip­ca 2021 roku Kon­sy­storz Kościo­ła Ewan­ge­lic­ko-Refor­mo­wa­ne­go powo­łał uchwa­łą komi­sję dys­cy­pli­nar­ną, któ­ra mia­ła się zająć listą zarzu­tów wobec ks. Jabłoń­skie­go. Ist­nieć może jed­nak pro­blem praw­ny, któ­ry przy­po­mi­na poli­tycz­ne zawi­ro­wa­nia na temat pra­wo­rząd­no­ści i wybo­ru sędziów przez tzw. neo-KRS i waż­no­ści wyro­ków sta­no­wio­nych przez sędziów nie­praw­nie wybra­nych, co potwier­dził TSUE, a co odrzu­ca Try­bu­nał Kon­sty­tu­cyj­ny sędzi Julii Przy­łęb­skiej.

Otóż pra­wo Kościo­ła refor­mo­wa­ne­go sta­no­wi, że kon­sy­storz – owszem – może powo­łać komi­sję dys­cy­pli­nar­ną po opi­nii kole­gium kościel­ne­go, jed­nak w war­szaw­skim kole­gium (sta­rym) nie było jed­no­myśl­no­ści w spra­wie ks. Micha­ła Jabłoń­skie­go i więk­szość unie­moż­li­wi­ła wypra­co­wa­nie takiej uchwa­ły. Czte­rech człon­ków kole­gium skie­ro­wa­ło jed­nak pismo do Kon­sy­sto­rza o powo­ła­nie komi­sji, co też się sta­ło, jed­nak nie była to uchwa­ła kole­gium jako gre­mium repre­zen­tu­ją­ce­go para­fię, a jego poszcze­gól­nych człon­ków, któ­rzy nie mogli dzia­łać w imie­niu kole­gium.

Zarzu­ty litur­gicz­ne

Komi­sja w trzy­oso­bo­wym skła­dzie się zebra­ła i na posie­dze­niu onli­ne (świad­czą o tym trzy miej­sco­wo­ści na dacie doku­men­tu, do któ­re­go dotar­ła redak­cja ekumenizm.pl) uzna­ła ks. Jabłoń­skie­go win­ne­go czte­rech wykro­czeń dys­cy­pli­nar­nych:

1. roz­po­rzą­dze­nia mie­niem para­fii bez wyma­ga­nych pra­wem zgód i pomi­nię­ciem pro­ce­du­ry;
2. nie­prze­strze­ga­nia uchwał Kole­gium Kościel­ne­go o cha­rak­te­rze cią­głym;
3. nie­do­peł­nie­nia obo­wiąz­ków służ­bo­wych w kon­tek­ście dusz­pa­ster­skim i nad­zo­ru nad życiem reli­gij­nym w Para­fii;
4. nie­upraw­nio­ne­go uży­cia stro­ju litur­gicz­ne­go.

Punkt 1 doty­czy decy­zji ks. Jabłoń­skie­go udo­stęp­nie­nia kościo­ła refor­mo­wa­ne­go na reali­za­cję fil­mu bra­ci Sekiel­skich, doty­czą­ce­go pedo­fi­lii w Koście­le rzym­sko­ka­to­lic­kim. To wła­śnie w koście­le refor­mo­wa­nym krę­co­no roz­mo­wy z jed­nym z głów­nych boha­te­rów fil­mu Jaku­bem Pan­ko­wia­kiem, któ­ry wyko­ny­wał też utwo­ry muzycz­ne na orga­nach kościo­ła. Duchow­ne­mu zarzu­co­no bez­praw­ne roz­po­rzą­dza­nie mie­niem para­fii i rażą­ce naru­sze­nie prze­pi­sów praw­nych Kościo­ła. Punkt 2 doty­czy m. in. nie­kon­sul­to­wa­nych z kole­gium wystą­pień publicz­nych, w tym ww. wywia­du dla Gaze­ty Wybor­czej. Punkt 3 doty­czy udo­stęp­nia­nia ambo­ny „oso­bom nie­upraw­nio­nym”. Duchow­ne­mu zarzu­ca się, że zezwo­lił na wygło­sze­nie kaza­nia rabin­ce w Nie­dzie­lę Izra­ela, ze wzglę­du na któ­rą zmie­nił się rów­nież porzą­dek nabo­żeń­stwa, usu­wa­jąc z nie­go cre­do (zastą­pio­no sta­ro­te­sta­men­to­wym Sze­ma Jisra­el) i tre­ści chry­sto­lo­gicz­ne. Punkt 4 doty­czy wspo­mnia­nych dzia­łań na pogra­ni­czu.

W uza­sad­nie­niu komi­sja stwier­dzi­ła, że ks. Michał Jabłoń­ski „potwier­dził zarzu­ty”, a ponad­to komi­sja nie doszu­ka­ła się u obwi­nio­ne­go „oznak skru­chy”. Trzy­oso­bo­wa komi­sja (dwóch świec­kich i jeden duchow­ny) wyda­ła wyrok o zawie­sze­niu ks. Micha­ła Jabłoń­skie­go w pra­wie wyko­ny­wa­nia urzę­du duchow­ne­go. Od tej decy­zji obwi­nio­ny może się w cią­gu 14 dni odwo­łać, przy czym odwo­ła­nie owo win­no speł­niać wymo­gi pisma pro­ce­so­we­go – tzn. zawie­rać zarzu­ty wzglę­dem orze­cze­nia, uza­sad­nie­nie i wska­za­nie cze­go odwo­łu­ją­cy się doma­ga. W piśmie Komi­sji Dys­cy­pli­nar­nej nie znaj­du­ją się jed­nak żad­ne odwo­ła­nia do pra­wa kościel­ne­go.

Do cza­su upra­wo­moc­nie­nia się wyro­ku ks. Michał Jabłoń­ski pozo­sta­je peł­no­praw­nym pro­bosz­czem para­fii, co w spe­cjal­nym oświad­cze­niu potwier­dził pre­zes Kon­sy­sto­rza Piotr Nie­wie­cze­rzał.

W naj­bliż­szą sobo­tę, tj. 16 paź­dzier­ni­ka 2021 r., odbę­dzie się zebra­nie zbo­ro­we, pod­czas któ­re­go spra­wa ks. Micha­ła Jabłoń­skie­go z pew­no­ścią będzie przed­mio­tem dys­ku­sji, jed­nak zgod­nie z obo­wią­zu­ją­cy­mi pro­ce­du­ra­mi, nie będzie moż­na podej­mo­wać decy­zji, gdyż zagad­nie­nie to nie było czę­ścią przy­ję­te­go porząd­ku obrad. Ist­nie­je praw­do­po­do­bień­stwo, że za trzy tygo­dnie zosta­nie zwo­ła­ne kolej­ne posie­dze­nie zgro­ma­dze­nia.

O co cho­dzi?

W spra­wie ks. Micha­ła Jabłoń­skie­go poja­wia się wie­le spe­ku­la­cji, doty­czą­cych powo­dów i kie­run­ku roz­wo­ju kon­flik­tu, któ­ry trwa od wie­lu lat. War­szaw­ski Zbór i jego obec­ne wła­dze sta­ją po stro­nie pro­bosz­cza.

Z kolei nie­któ­rzy przed­sta­wi­cie­le władz cen­tral­nych, miesz­czą­cych się zresz­tą w budyn­ku nale­żą­cym do para­fii, wyka­zu­ją deter­mi­na­cję w zała­twie­niu spra­wy pro­bosz­cza czy to poprzez suspen­sę czy nawet skre­śle­nie z listy duchow­nych. Ponie­waż ks. Michał Jabłoń­ski nie może – póki co – kan­dy­do­wać na żad­ne urzę­dy kościel­ne spra­wa nie doty­czy bez­po­śred­nio przy­szłych wybo­rów na Bisku­pa Kościo­ła.

Część zbo­row­ni­ków oba­wia się, że pro­ces dys­cy­pli­nar­ny to ele­ment szer­szej stra­te­gii, któ­ra prze­wi­du­je skie­ro­wa­nie do pre­sti­żo­wej, sto­łecz­nej para­fii inne­go duchow­ne­go.

Nie milk­ną rów­nież gło­sy, wska­zu­ją­ce na to, że zamie­sza­nie wokół ks. Micha­ła Jabłoń­skie­go jest tak napraw­dę Rich­tung­skampf, a więc wal­ką o kie­ru­nek, w jakim ma zmie­rzać Kościół refor­mo­wa­ny: bar­dziej zacho­waw­czy, a więc kon­ser­wa­tyw­ny,  czy zorien­to­wa­ny na inklu­zyw­ną agen­dę.

Pod­czas syno­dów widać odmien­ne wizje Kościo­ła i przy tym star­ciu zbór sto­łecz­ny nie­rzad­ko postrze­ga­ny jest jako libe­ral­ny, dla nie­któ­rych zbyt libe­ral­ny i zbyt anga­żu­ją­cy się w spra­wy spo­łecz­ne.

Naj­bliż­sze nabo­żeń­stwo (17.10.2021) w koście­le ewan­ge­lic­ko-refor­mo­wa­nym w War­sza­wie popro­wa­dzi ks. Michał Jabłoń­ski. Kaza­nie wygło­si ks. Adam Boniec­ki z Tygo­dni­ka Powszech­ne­go.

» Ekumenizm.pl: O uchodź­cach bez uchodź­ców — reflek­sje po oświad­cze­niu refor­mo­wa­ne­go kon­sy­sto­rza

» Ks. Michał Jabłoń­ski opo­wia­da o histo­rii i współ­cze­sno­ści Para­fii refor­mo­wa­nej w War­sza­wie (YouTu­be)