Kościół Polskokatolicki wybrał czterech biskupów. Ks. dr Andrzej Gontarek nowym zwierzchnikiem polskokatolików

Decy­zja Syno­du pod­ję­ta zosta­ła w nad­zwy­czaj­nych oko­licz­no­ściach, gdyż po śmier­ci bp. Wyso­czań­skie­go, Kościół Pol­sko­ka­to­lic­ki pozo­stał bez wła­snej hie­rar­chii.

4 bisku­pów na raz

Tak­że sam wybór aż czte­rech bisku­pów rów­no­cze­śnie jest bez pre­ce­den­su i poka­zu­je chęć „zabez­pie­cze­nia się” Kościo­ła, a kon­kret­nie unik­nię­cia sytu­acji kano­nicz­ne­go osie­ro­ce­nia. Pod­czas minio­nych Syno­dów Kościo­ła Pol­sko­ka­to­lic­kie­go nie uda­ło się wybrać bisku­pa, a skut­kiem tego jest fakt, że dwie die­ce­zje – wro­cław­ska oraz kra­kow­sko-czę­sto­chow­ska pozo­sta­wa­ły przez dłuż­szy czas nie­ob­sa­dzo­ne (ponad 20 lat!).

Po raz pierw­szy w histo­rii Kościo­ła Pol­sko­ka­to­lic­kie­go na jego zwierzch­ni­ka wybra­no duchow­ne­go, któ­ry nie był poprzed­nio duchow­nym rzym­sko­ka­to­lic­kim i uro­dził się w rodzi­nie pol­sko­ka­to­lic­kiej.

Biskup-elekt Andrzej Gon­ta­rek jest zna­nym w śro­do­wi­sku war­szaw­skim i lubel­skim dzia­ła­czem eku­me­nicz­nym, orga­ni­zo­wał histo­rycz­ne posie­dze­nie Bisku­pów Unii Utrechc­kiej w Lubli­nie oraz uczest­ni­czył w kra­jo­wych i zagra­nicz­nych kon­fe­ren­cjach sta­ro­ka­to­lic­kich i eku­me­nicz­nych. Repre­zen­to­wał rów­nież Kościół Pol­sko­ka­to­lic­ki pod­czas kon­se­kra­cji obec­ne­go abp. Utrech­tu Bern­da Wal­le­ta. Biskup-elekt jest rów­nież pra­cow­ni­kiem nauko­wym Sek­cji Sta­ro­ka­to­lic­kiej Wydzia­łu Teo­lo­gicz­ne­go Chrze­ści­jań­skiej Aka­de­mii Teo­lo­gicz­nej w War­sza­wie. Biskup-elekt jest żona­ty i ma dwie cór­ki.

Synod odbył się w Ośrod­ku im. Edu­ar­da Herzo­ga w Kon­stan­ci­nie Jezior­nie, będą­ce­go jed­no­cze­śnie sie­dzi­bą Para­fii misyj­nej ap. św. Pio­tra i św. Paw­ła. Wśród zapro­szo­nych gości był abp Bernd Wal­let, abp Utrech­tu i jed­no­cze­śnie prze­wod­ni­czą­cy Kon­fe­ren­cji Bisku­pów Sta­ro­ka­to­lic­kich Unii Utrechc­kiej, oraz hie­rar­cha z Pol­skie­go Naro­do­we­go Kościo­ła Kato­lic­kie­go w USA.

Unia czy kolo­nia?

Śmierć wie­lo­let­nie­go zwierzch­ni­ka Kościo­ła Pol­sko­ka­to­lic­kie­go bp. Wik­to­ra Wyso­czań­skie­go posta­wi­ła Kościół nie tyl­ko przed jesz­cze pil­niej­szą koniecz­no­ścią wybo­ru następ­cy, ale też okre­śle­nia dro­gi Kościo­ła na przy­szłość, a kon­kret­nie czy Kościół Pol­sko­ka­to­lic­ki pozo­sta­nie lojal­nym człon­kiem Unii Utrechc­kiej przy wszyst­kich róż­ni­cach i kon­tro­wer­sjach, czy posta­no­wi wejść w struk­tu­ry Unii Scran­toń­skiej, w któ­rej domi­nu­ją­cy, jeśli nie jedy­ny głos, posia­da PNKK.

Do zdu­mie­wa­ją­cej sytu­acji doszło już pod­czas pogrze­bu bp. Wyso­czań­skie­go w kate­drze pol­sko­ka­to­lic­kiej Ducha Świę­te­go w War­sza­wie, gdy biskup repre­zen­tu­ją­cy PNKK powo­ły­wał się w swo­im pozdro­wie­niu na nie­zna­ny dotąd list bp. Wik­to­ra Wyso­czań­skie­go, stwier­dza­jąc ponad wszel­ką wąt­pli­wość, że to wła­śnie PNKK będzie kon­se­kro­wać nowych bisku­pów Kościo­ła Pol­sko­ka­to­lic­kie­go oraz iż rze­ko­mo wolą bp. Wyso­czań­skie­go było włą­cze­nie Kościo­ła Pol­sko­ka­to­lic­kie­go do Unii Scran­toń­skiej, co przez tyle lat nie nastą­pi­ło. Trud­no było nie odnieść wra­że­nia, że hie­rar­cha repre­zen­tu­ją­cy PNKK z USA wypo­wia­dał się o Koście­le Pol­sko­ka­to­lic­kim jak o zamor­skiej kolo­nii, a nie jak o samo­dziel­nym Koście­le, któ­ry ma pra­wo samo­sta­no­wie­nia.

Z kolei bp Dirk Scho­on z Kościo­ła Sta­ro­ka­to­lic­kie­go Nider­lan­dów, któ­ry wraz z ustę­pu­ją­cym bisku­pem Austrii Hein­zem Leder­le­it­ne­rem repre­zen­to­wał Unię Utrechc­ką, pod­kre­ślał kon­cy­lia­cyj­ność bp. Wyso­czań­skie­go i chęć odna­le­zie­nia dróg poro­zu­mie­nia w ramach sta­ro­ka­to­lic­kiej rodzi­ny. Nie­ste­ty, prze­mó­wie­nie bp. Scho­ona, tłu­ma­czo­ne symul­ta­nicz­nie, było – mówiąc deli­kat­nie — dale­kie od ory­gi­na­łu i zgro­ma­dze­ni nie­zna­ją­cy języ­ka nie­miec­kie­go, nie mie­li szans na usły­sze­nie tego, co holen­der­ski biskup miał wła­ści­wie do powie­dze­nia.

Kościół Pol­sko­ka­to­lic­ki w eku­me­nii

Dzi­siej­szy Synod Kościo­ła Pol­sko­ka­to­lic­kie­go jest/będzie histo­rycz­ny na wie­lu płasz­czy­znach. Jaka­kol­wiek decy­zja zosta­nie pod­ję­ta w spra­wie kon­se­kra­to­rów z pew­no­ścią nie będzie ona jedy­nie sym­bo­licz­na, a kie­run­ko­wa i klu­czo­wa, zarów­no dla Kościo­ła Pol­sko­ka­to­lic­kie­go, jak i przy­szło­ści oby­dwu mię­dzy­na­ro­do­wych struk­tur – Unii Utrechc­kiej i Unii Scran­toń­skiej. Z infor­ma­cji, do jakich dotarł por­tal ekumenizm.pl wyni­ka, że Kościół Pol­sko­ka­to­lic­ki pozo­sta­je w Unii Utrechc­kiej.

Kościół Pol­sko­ka­to­lic­ki w Pol­sce jest człon­kiem Pol­skiej Rady Eku­me­nicz­nej. Nale­ży rów­nież do Świa­to­wej Rady Kościo­łów i Kon­fe­ren­cji Kościo­łów Euro­pej­skich. Poprzez człon­ko­stwo w Unii Utrechc­kiej Kościół ten jest w peł­nej jed­no­ści z Kościo­łem Anglii, Kościo­łem Irlan­dii, Kościo­łem w Walii oraz Epi­sko­pal­nym Kościo­łem w Szko­cji, a pośred­nio rów­nież z Kościo­ła­mi lute­rań­ski­mi sygna­ta­riu­sza­mi Ugo­dy z Porvoo.

Kościół Pol­sko­ka­to­lic­ki posia­da rów­nież peł­ną komu­nię z Kościo­łem Sta­ro­ka­to­lic­kim Maria­wi­tów, któ­rych bisku­pi świę­ci­li w cza­sach komu­ni­stycz­nych duchow­nych i hie­rar­chów Kościo­ła Pol­sko­ka­to­lic­kie­go.

Kościół Pol­sko­ka­to­lic­ki posia­da ok. 18 tys. wier­nych. Nale­ży do moc­no zróż­ni­co­wa­nej rodzi­ny Kościo­łów sta­ro­ka­to­lic­kich, a jego począt­ki się­ga­ją pol­skiej emi­gra­cji w USA. W Pol­sce Kościół ten roz­po­czął dzia­łal­ność w latach 20. XX wie­ku.

Kościół Pol­sko­ka­to­lic­ki posia­da teo­lo­gię sta­ro­ka­to­lic­ką, ale w litur­gii i ducho­wo­ści nie­wie­le róż­ni się od Kościo­ła rzym­sko­ka­to­lic­kie­go — para­fie posłu­gu­ją się msza­łem rzym­sko­ka­to­lic­kim, choć od epi­sko­pa­tu rzym­sko­ka­to­lic­kie­go mają jedy­nie zgo­dę na uży­wa­nie lek­cjo­na­rza. Duchow­nych nie obo­wią­zu­je celi­bat, a Eucha­ry­stia udzie­la­na jest wszyst­kim pod dwie­ma posta­cia­mi, choć od tej prak­ty­ki bywa­ją w nie­któ­rych para­fiach wyjąt­ki. Kościół ten, podob­nie jak pozo­sta­łe Kościo­ły sta­ro­ka­to­lic­kie, nie uzna­je zwierzch­nic­twa, ani pry­ma­tu Bisku­pa Rzy­mu (papie­ża).

Kościół Pol­sko­ka­to­lic­ki jest naj­bar­dziej kon­ser­wa­tyw­nym Kościo­łem, nale­żą­cym do Unii Utrechc­kiej, co prze­ja­wia się choć­by w bra­ku udzie­la­nia świę­ceń kapłań­skim kobie­tom czy w odrzu­ce­niu bło­go­sła­wie­nia par i mał­żeństw jed­no­pł­cio­wych.

Decy­zję o miej­scu i ter­mi­nie kon­se­kra­cji wszyst­kich czte­rech bisku­pów podej­mie Rada Syno­dal­na, któ­ra zbie­rze się pod koniec czerw­ca br.

---

Gale­ria