Świadek Benedykt?

W USA toczy się kil­ka spraw o mole­sto­wa­nie sek­su­al­ne z udzia­łem księ­ży rzym­sko­ka­to­lic­kich. Nie­któ­rzy z oskar­ży­cie­li doma­ga­ją się powo­ła­nia Bene­dyk­ta XVI na świad­ka. – Nie sądzę, aby papież musiał oso­bi­ście sta­wić się w sądzie. Jestem prze­ko­na­ny, że wystar­czy nagra­nie z zezna­nia­mi – powie­dział Jeff Ander­son, któ­ry repre­zen­tu­je ofia­ry mole­sto­wa­nia. – Pra­cu­jąc 25 lat nad tego rodza­ju spra­wa­mi, dosze­dłem do wnio­sku, że wszyst­kie dro­gi pro­wa­dzą do Rzy­mu – dodał.

Kościół bro­ni się przed takim posta­wie­niem spra­wy, a wśród argu­men­tów, któ­ry­mi się posłu­gu­je, dwa zda­ją się mieć klu­czo­we zna­cze­nie: suwe­ren­ność poszcze­gól­nych Kościo­łów lokal­nych oraz immu­ni­tet Sto­li­cy Apo­stol­skiej jako nie­pod­le­głe­go pań­stwa. Jef­frey S. Lena z Ber­ke­ley, ame­ry­kań­ski praw­nik, repre­zen­tu­ją­cy inte­re­sy Kościo­ła rzym­sko­ka­to­lic­kie­go zauwa­ża, że mit o cał­ko­wi­tym i bez­po­śred­nim pod­po­rząd­ko­wa­niu poszcze­gól­nych jed­no­stek papie­żo­wi został wykre­owa­ny przez media. Porów­nał to z pró­bą pozwa­nia pre­zy­den­ta Sta­nów Zjed­no­czo­nych za prze­stęp­stwo, któ­re­go dopu­ścił się zwy­kły oby­wa­tel lub nawet repre­zen­tant admi­ni­stra­cji pań­stwo­wej.

Opo­nen­ci ina­czej roz­miesz­cza­ją jed­nak akcen­ty. Pro­ble­mem jest to, że papież, jako gło­wa pań­stwa znacz­nie odbie­ga od utar­te­go wzor­ca i dla­te­go immu­ni­tet nie powi­nien mu przy­słu­gi­wać. Jed­nym z ich zarzu­tów jest gospo­dar­cza dzia­łal­ność Kościo­ła, któ­ra czy­ni jego sta­tus nie­okre­ślo­nym. Waty­kan jest wyjąt­ko­wą insty­tu­cją, któ­rej obsza­ry praw­ne nie zosta­ły jesz­cze ści­śle zba­da­ne. – Jest to coś, z czym sąd nie miał do czy­nie­nia w prze­szło­ści – stwier­dził Micha­el Hel­fand, eks­pert w dzie­dzi­nie pra­wa wyzna­nio­we­go.

Kościo­ła pole­mi­zu­je z tym sta­no­wi­skiem. Przy­zna­je, że każ­dy arcy­bi­skup jest mia­no­wa­ny bez­po­śred­nio przez papie­ża i w pew­nym zakre­sie mu pod­le­ga, to nie moż­na mówić tutaj o rela­cji pra­co­daw­ca – pra­cow­nik. – Kie­dy arcy­bi­skup pra­cu­je przez dzie­się­cio­le­cia bez aktyw­ne­go nad­zo­ru, wów­czas jest to wyraź­ny znak nie­pod­le­gło­ści i nie moż­na tutaj mówić o for­mie zatrud­nie­nia – odpo­wia­da Lena. Taka argu­men­ta­cja nie zada­wa­la anta­go­ni­stów, któ­rzy pod­kre­śla­ją hie­rar­chicz­ną struk­tu­rę Kościo­ła Rzym­sko­ka­to­lic­kie­go i brak cał­ko­wi­cie nie­pod­le­głych sek­to­rów w polu jego dzia­ła­nia.

Sądy w Ore­go­nie i Ken­tuc­ky już usta­li­ły, że porów­ny­wa­nie księ­ży do pra­cow­ni­ków Waty­ka­nu nie jest nad­uży­ciem, a ape­la­cja Kościo­ła do Sądu Naj­wyż­sze­go nie przy­nio­sła dla nie­go spo­dzie­wa­nych rezul­ta­tów. Zarów­no Lena, jak i Ander­son, co nie powin­no niko­go dzi­wić ina­czej odczy­tu­ją decy­zję Sądu Naj­wyż­sze­go. Lena baga­te­li­zu­je spra­wę i zapo­wia­da roz­sze­rze­nie ape­la­cji, nato­miast Ander­son uzna­je zarzą­dze­nie, jako pierw­szy krok na dro­dze ku spra­wie­dli­wo­ści. – Ta cała tak zwa­na dok­try­na o suwe­ren­no­ści, któ­ra tak dłu­go sta­no­wi­ła barie­rę, zaczy­na pękać. Waty­kan jest wciąż nie­za­leż­ny, ale brak mu immu­ni­te­tu – koń­czy Ander­son.

Nie mam jed­nak co ocze­ki­wać na wiel­ki pre­ce­dens. Spra­wy tego typu cią­gną się lata­mi. Kolej­nym kro­kiem jest oczy­wi­ście pró­ba dotar­cia do ofi­cjal­nych doku­men­tów waty­kań­skich, co jed­nak spo­ty­ka się z dez­apro­ba­tą hie­rar­chów. Rzecz­nik Waty­ka­nu, o. Fede­ri­co Lom­bar­di pyta – Jeże­li bym wybrał się do USA i popro­sił rząd tego pań­stwa o poka­za­nie mi wszyst­kich doku­men­tów, któ­re są w ich rękach, jak sądzi­cie, jaka była­by ich reak­cja?