Papież, który znów stał się człowiekiem

Przy­go­to­wy­wa­łam na dzi­siaj do wrzu­ce­nia tekst o wspól­nym ter­mi­nie Wiel­ka­no­cy dla “łacin­ni­ków” i “gre­ków” w Zie­mi Świę­tej (nota­be­ne wg zasad “gre­ków), kie­dy dotar­ła do mnie wia­do­mość o tym, że papież Bene­dykt XVI, “pan­cer­ny kar­dy­nał” ogło­sił swo­ją abdy­ka­cję na koniec lute­go. Jest to rze­czy­wi­ście nie­zwy­kłe dla Kościo­ła kato­lic­kie­go wyda­rze­nie, któ­re mia­ło pre­ce­dens raz — w 1294 roku.

W dodat­ku jest to wyda­rze­nie o któ­rym wcze­śniej wró­ble inter­ne­to­we ani żad­ne inne nie ćwier­ka­ły więc z zasko­cze­niem przy­ję­li je zarów­no kato­lic­cy kon­ser­wa­ty­ści jak i pro­gre­si­ści. Reak­cje obu tych grup są jed­nak zna­czą­ce i mogą — oprócz pro­ble­mów ze zdro­wiem — tłu­ma­czyć decy­zję papie­ską, któ­ry wszak wska­zał, że brak mu nie tyl­ko siły fizycz­nej do spra­wo­wa­nia urzę­du ale i ducho­wej. Pro­gre­si­ści z apro­ba­tą odnie­śli się do decy­zji o abdy­ka­cji, któ­ra ich zda­niem ujaw­nia wiel­kość Bene­dyk­ta XVI, któ­ry nie chce spra­wo­wać urzę­du tytu­lar­nie nie czu­jąc siły do prze­wo­dze­nia Kościo­ło­wi. Dla wie­lu kon­ser­wa­ty­stów decy­zja papie­ża jest gorz­ką do prze­łknię­cia piguł­ką cza­sem wręcz o zabar­wie­niu zdra­dy. Wszel­kie wcze­śniej­sze dywa­ga­cje o moż­li­wo­ści rezy­gna­cji papie­ża (nie koniecz­nie kon­kret­ne­go) były przyj­mo­wa­ne przez nich jako abso­lut­ny wymysł pisma­ków i rzecz nie­moż­li­wa.

Nie­wąt­pli­wie Bene­dykt XVI jest wie­ko­wy, doku­cza­ją mu róż­ne dole­gli­wo­ści, a ewi­dent­nie ostat­nie afe­ry w Waty­ka­nie ujaw­ni­ły, że nie do koń­ca panu­je nad tym, co dzie­je się w kurii rzym­skiej. Być może jed­nak dodat­ko­wym powo­dem jest rów­nież i to, że papież będąc papie­żem nie może być jed­no­cze­śnie sobą, gdyż każ­da Jego wypo­wiedź jest oce­nia­na wła­śnie jako wypo­wiedź papie­ża i oce­nia­na pod kątem zgod­no­ści z ofi­cjal­nym sta­no­wi­skiem Kościo­ła. Pierw­szym tego przy­kła­dem był wykład w Raty­zbo­nie, po któ­rym doszło do wzbu­rze­nia w świe­cie muzuł­mań­skim zaś naj­bar­dziej symp­to­ma­tycz­nym reak­cje po opu­bli­ko­wa­nie książ­ki-wywia­du Świa­tłość świa­ta.

“Pry­wat­na” opi­nia papie­ża doty­czą­ca pre­zer­wa­tyw sto­so­wa­nych przez zara­żo­ne HIV pro­sty­tut­ki zosta­ła póź­niej zin­ter­pre­to­wa­na przez odpo­wied­nie oświad­cze­nie bisku­pów, że nie ozna­cza żad­ne­go uspra­wie­dli­wie­nia i żad­nej zmia­ny sta­no­wi­ska we wcze­śniej przy­ję­tej “ofi­cjal­nej” inter­pre­ta­cji. Cała ta sytu­acja wyglą­da­ła jak­by oto papież popeł­nił faux pas i zosta­ło mu wska­za­ne wła­ści­we zacho­wa­nie — czy­li to, że papież kreu­jąc osąd moral­ny nie może kie­ro­wać się wła­snym sumie­niem. Trud­no spe­ku­lo­wać, że wła­śnie to miał na myśli papież mówiąc o sile cia­ła i ducha nie­zbęd­nym do spra­wo­wa­nia posłu­gi przy­wód­cy Kościo­ła, ale jed­no jest pew­ne — z dniem 1 mar­ca ma nadzie­ję stać się ponow­nie tyl­ko czło­wie­kiem, nie następ­cą świę­te­go Pio­tra i wszyst­kich swo­ich poprzed­ni­ków, ale czło­wie­kiem mają­cym pra­wo do błę­du, do wła­snej inter­pre­ta­cji i któ­re­go wypo­wie­dzi nie będą oce­nia­ne w świe­tle dwóch tysiąc­le­ci innych wypo­wie­dzi.

Co do oce­ny tego kro­ku dla Kościo­ła, trze­ba będzie pocze­kać nato­miast przy­naj­mniej do roz­po­czę­cia pon­ty­fi­ka­tu przez następ­cę Bene­dyk­ta XVI jeśli nie do jesz­cze następ­nych.