Tradycyjna polska gościnność to mit?

Euro­pej­skie spo­tka­nia Mło­dych, któ­re odby­wa­ją się na prze­ło­mie roku, orga­ni­zo­wa­ne są przez Wspól­no­tę Taize od 1978 roku. W tym roku oko­ło 30 tysię­cy mło­dych ludzi zaan­ga­żo­wa­nych w Taize ma gościć Poznań. To trze­cie mia­sto po War­sza­wie i Wro­cła­wiu, w któ­rym odby­wa się spo­tka­nie.

Wro­cław gościł mło­dych eku­me­ni­stów dwu­krot­nie (na prze­ło­mie lat 1989/90 i 1995/96) zaś War­sza­wa na prze­ło­mie 1999/2000. Uczest­ni­cy miesz­ka­li w domach wier­nych, któ­rzy poprzez para­fie dekla­ro­wa­li się na ich gosz­cze­nie. Tym bar­dziej, że pro­gram prze­wi­dy­wał np. spę­dze­nie Syl­we­stra wła­śnie w para­fiach. Pro­ble­mu z przyj­mo­wa­niem gości nie było.

Jed­nak pół­mi­lio­no­wy Poznań nie jest już tak chęt­ny do zapra­sza­nia mło­dzie­ży do wła­snych miesz­kań. Na począt­ku grud­nia zapew­nio­na była zale­d­wie 1/3 potrzeb­nych noc­le­gów dla uczest­ni­ków. Obec­nie, po liście arcy­bi­sku­pa Gądec­kie­go — któ­ry wysto­so­wał zapro­sze­nie na 32 Euro­pej­skie Spo­tka­nie Mło­dych w imie­niu Pozna­niu — sytu­acja wyglą­da lepiej ale może się oka­zać, że część osób będzie musia­ła — tak jak to się dzia­ło w innych kra­jach — noco­wać w inter­na­tach czy szko­łach. Czy Wiel­ko­po­la­nie są mniej gościn­ni od Mazow­szan i Dol­no­ślą­za­ków? Czy tra­dy­cyj­na pol­ska gościn­ność ustą­pi­ła przed kry­zy­sem, kło­po­ta­mi dnia codzien­ne­go, nie­chę­cią do anga­żo­wa­nia się w podej­mo­wa­nie gości?

Być może jest to objaw tego co widać na Zacho­dzie — czy­nie­nia domu twier­dzą, w któ­rej żyje się nam wygod­nie i w któ­rej odci­na­my się od świa­ta. Wyda­je się, że kapi­ta­lizm w ogó­le nie sprzy­ja gościn­no­ści. Wię­cej pra­cu­je­my, mamy więk­sze moż­li­wo­ści zaspo­ko­je­nia swo­ich potrzeb spo­ty­ka­nia się z ludź­mi poza domem i w dodat­ku w spo­sób mniej nas absor­bu­ją­cy. Nowe tech­ni­ki komu­ni­ka­cyj­ne takie jak tele­fon komór­ko­wy i inter­net powo­du­ją, że mamy też mniej­szą potrze­bę bez­po­śred­nich kon­tak­tów, któ­re wyma­ga­ją więk­sze­go zaan­ga­żo­wa­nia. Obser­wu­jąc zna­jo­mych widzę, że z coraz więk­szym tru­dem przy­cho­dzi zapra­sza­nie zna­jo­mych a co dopie­ro nie­zna­jo­mych i to aż na kil­ka noc­le­gów.

Orga­ni­za­to­rzy Spo­tka­nia Mło­dych wyda­ją się tkwić jesz­cze w sta­rych nawy­kach — że jak daw­niej jeste­śmy rów­nie chęt­ni do zapra­sza­nia gości, szy­ko­wa­nia jedze­nia, poświę­ca­nia im cza­su.. Tak, mogli­śmy się dzie­lić swo­ją bie­dą z inny­mi  roda­ka­mi — rów­nie przy­zwy­cza­jo­ny­mi do bra­ku wygód  —  czy nawet przy­go­to­wa­nych na “inność” cudzo­ziem­ców ale teraz stan­dar­dy i ocze­ki­wa­nia wzro­sły. Myślę, że spo­ra część uwa­ża, że miesz­ka­nia pocho­dzą­ce z daw­nej epo­ki mogą nie być odpo­wied­nie dla gości, ci zaś, któ­rzy posia­da­ją miesz­ka­nia w “zachod­nio­eu­ro­pej­skim stan­dar­dzie” zbyt są pochło­nię­ci zara­bia­niem na ich spła­ca­nie, żeby anga­żo­wać się w “gościn­ność”.

Orga­ni­za­to­rzy prze­ko­nu­ją, że wystar­czy miej­sce na pod­ło­dze i skrom­ny posi­łek. Jed­nak — co wiem z wła­sne­go doświad­cze­nia — co inne­go spać na pod­ło­dze, a co inne­go zro­zu­mieć (szcze­gól­nie gościom z zachod­niej gra­ni­cy), że moż­na zapro­sić kogoś do miesz­ka­nia w któ­rym łazien­ka jest pomiesz­cze­niem o powierzch­ni 3 metrów kwa­dra­to­wych w któ­rym znaj­du­je się tyl­ko umy­wal­ka, wan­na i sedes. Od ostat­nie­go spo­tka­nia w Pol­sce minę­ło 10 lat. Myślę, że pro­blem stan­dar­du łazie­nek dla gości znacz­nie się zaostrzył.