Cesarz Karol I — błogosławiony czy psychopata?

Jesz­cze przed beaty­fi­ka­cją ostat­nie­go cesa­rza Austrii Karo­la przed­sta­wi­cie­le róż­nych śro­do­wisk kościel­nych w Austrii wyra­ża­li swo­je wąt­pli­wo­ści. Luit­gard Der­sch­midt, prze­wod­ni­czą­ca Akcji Kato­lic­kiej w Austrii (KAÖ), mówi­ła, że Austria i Kościół potrze­bu­ją innych wzor­ców niż ostat­ni cesarz. Beaty­fi­ka­cja cesa­rza odby­ła się w cie­niu kon­tro­wer­sji wokół byłe­go już bisku­pa St Pöl­ten Kur­ta Kren­na, któ­ry prze­wod­ni­czył Lidze Modli­tew­nej Cesa­rza Karo­la I. Spra­wa ostat­niej beaty­fi­ka­cji zaj­mo­wa­ła tęż pra­sę w Niem­czech. W week­en­do­wym wyda­niu popu­lar­nej Süd­deut­sche Zeitung z Mona­chium opu­bli­ko­wa­ny jest tekst Micha­ela Fran­ka, któ­ry stwier­dza, że dla jed­nych cesarz był wzo­ro­wym chrze­ści­ja­ni­nem, a dla innych bez­sil­nym regen­tem z psy­cho­pa­tycz­ny­mi skłon­no­ścia­mi.

Arty­kuł Fran­ka przed­sta­wia opi­nie pisa­rzy i histo­ry­ków na temat cesa­rza Karo­la. Wie­lu z nich uwa­ża cesa­rza za pro­sta­ka, ukry­wa­ją­ce­go się za splen­do­rem monar­szych zaszczy­tów. Austriac­ki pisarz Karol Kraus (1874–1947) pisał o cesa­rzu: “Oczy­wi­ście, monar­cha może być w trak­cie spra­wo­wa­nia wła­dzy pro­sta­kiem, co nie prze­czy idei monar­chi­zmu. Ale jeśli w cza­sie, gdy nie jest już monar­chą zacho­wu­je jak pro­stak i to w spo­sób wska­zu­ją­cy na to, że zno­wu chciał­by byc monar­chą, to wyda­je się, że tak­że zwo­len­ni­cy monar­chi­zmu powin­ni mu odmó­wić kwa­li­fi­ka­cji.”

Frank przy­po­mi­na, że na cesa­rzu Karo­lu cią­ży poważ­ny zarzut, pro­wa­dze­nia nie­udol­nej poli­ty­ki, któ­ra pchnę­ła Austrię w ręcę Nie­miec, a przede wszyst­kim przy­pi­sy­wa­na przez histo­ry­ków Karo­lo­wi wina za śmierć kil­ku­na­stu tysię­cy Wło­chów, któ­rzy pole­gli na fron­cie po zasto­so­wa­niu przez pod­le­głe cesa­rzo­wi woj­ska bro­ni bio­lo­giocz­nej.

Frank pisze, że “swo­je nie­po­wo­dze­nia cesarz oraz jego mał­żon­ka Zita, rekom­pen­so­wa­li sobie ćwi­cze­nia­mi w poboż­no­ści, któ­re mogą być wytłu­ma­czo­ne jako prze­jaw psy­cho­pa­tii.” Cesarz trzy razy dzien­nie się spo­wia­dał i przyj­mo­wał Komu­nię Świę­tą. Publi­cy­sta Süd­deut­sche zwra­ca uwa­gę na fakt, że pod­czas pro­ce­su beaty­fi­ka­cyj­ne­go wie­lo­krot­nie pod­kre­śła­no, że cesarz umarł w bie­dzie. Pięk­na bie­da – kon­klu­du­je Frank – skła­da­ją­ca się z wil­li, par­ku, dwu­na­stu posia­dło­ści oraz fun­du­szy od zaprzy­jaź­nio­nej szlach­ty. Nie cich­ną też zarzu­ty cho­ro­bli­we­go anty­se­mi­ty­zmu, jaki cią­ży na bło­go­sła­wio­nym cesa­rzu. Zabi­cie księ­cia Fer­dy­nan­da w Sara­je­wie, któ­re zapo­cząt­ko­wa­ło dra­mat I woj­ny świa­to­wej, cesarz wyja­śniał jako świa­to­wy spi­sek maso­nów oraz Żydów. Od anty­se­mic­kich uwag nie stro­nił rów­nież syn cesa­rza Otto von Habs­burg, obwi­nia­jąc Żydów za błę­dy ame­ry­kań­skiej poli­ty­ki zagra­nicz­nej.

Duże zdzi­wie­nie euro­pej­skiej pra­sy wywo­łał fakt, że pod­czas uro­czy­sto­ści beaty­fi­ka­cyj­nych Austrię repre­zen­to­wał prze­wod­ni­czą­cy par­la­men­tu Andre­as Khol (pre­zy­dent odmó­wił, uza­sad­nia­jąc to tym, że nie jest kato­li­kiem). Cesarz Karol ser­decz­nie nie­na­wi­dził par­la­men­ta­ry­zmu, idei demo­kra­tycz­nych, a gdy abdy­ko­wał nigdy for­mal­nie nie uznał powsta­nia Repu­bli­ki Austriac­kiej.

Link: Ofi­cjal­na stro­na beaty­fi­ka­cji cesa­rza Karo­la I