Kościoły oskarżone o krzewienie ideologii ludobójstwa

6 lip­ca Amne­sty Inr­ter­na­tio­nal zło­ży­ła nastę­pu­ją­ce oświad­cze­nie: „Poprzez zacho­wa­nie, przy­po­mi­na­ją­ce atak z ubie­głe­go roku na jedy­ną par­tię poli­tycz­ną, któ­ra w spo­sób sku­tecz­ny mogła prze­ciw­sta­wić się par­tii rzą­do­wej (Patrio­tycz­ny Front Rwan­dy) przed naro­do­wy­mi wybo­ra­mi, Rwan­dyj­skie Zgro­ma­dze­nie Naro­do­we mani­pu­lu­je w spo­sób nie­wła­ści­wy poję­ciem ludo­bój­stwa, aby w ten spo­sób uci­szyć nie tyl­ko orga­ni­za­cje i jed­nost­ki kry­ty­ku­ją­ce rząd, ale rów­nież orga­ni­za­cje posia­da­ją­ce bar­dzo ści­słą rela­cję z rwan­dyj­skim ludem, a któ­rych lojal­ność rząd kwe­stio­nu­je”.

30 czerw­ca tego roku, po trzech dniach debat, rwan­dyj­ski par­la­ment przy­jął zale­ce­nia par­la­men­tar­nej komi­sji spe­cjal­nie utwo­rzo­nej, aby zba­dać ist­nie­nie i roz­po­wszech­nia­nie „ide­olo­gii ludo­bój­stwa” w Rwan­dzie w związ­ku z zabój­stwem, pomię­dzy kwiet­niem i listo­pa­dem 2003 r., trzech osób, któ­re prze­ży­ły ludo­bój­stwo z lat dzie­więć­dzie­sią­tych. Komi­sja w zło­żo­nej rela­cji oskar­ży­ła wie­le insty­tu­cji, w tym insty­tu­cje reli­gij­ne, szko­ły i róż­ne poza­rzą­do­we orga­ni­za­cje naro­do­we i mię­dzy­na­ro­do­we, o udzie­le­nie popar­cia ludo­bój­stwu poprzez roz­po­wszech­nia­nie swo­ich zasad. Amne­sty Inter­na­tio­nal oba­wia się, że te wymy­ślo­ne, bez pokry­cia w fak­tach oskar­że­nia, mogą zagro­zić życiu nie­któ­rych osób, bowiem licz­ni par­la­men­ta­rzy­ści doma­ga­li się kary śmier­ci dla prze­wo­dzą­cych cyto­wa­nym orga­ni­za­cjom.

Rwan­dyj­skie Zgro­ma­dze­nie Naro­do­we popar­ło zale­ce­nie komi­sji, aby roz­wią­zać pięć rwan­dyj­skich poza­rzą­do­wych orga­ni­za­cji: LIPRODHOR, FOR, SDA-IRIBA, „Świad­ko­wie Zmar­twych­wsta­nia” i „Pamięć o Rodzi­nie”. Rów­nież nie­któ­re sek­to­ry zacy­to­wa­nych w refe­ra­cie reli­gij­nych insty­tu­cji, któ­re dotąd nie zosta­ły for­mal­nie zare­je­stro­wa­ne, tak­że mają zostać roz­wią­za­ne. Mię­dzy­na­ro­do­we orga­ni­za­cje poza­rzą­do­we dzia­ła­ją­ce na tere­nie Rwan­dy otrzy­ma­ją od rzą­du ostrze­że­nie.

Komi­sja par­la­men­tar­na zło­żo­na z 10 par­la­men­ta­rzy­stów zosta­ła utwo­rzo­na 20 stycz­nia 2004 roku jako odpo­wiedź na zamor­do­wa­nie trzech osób, któ­re prze­ży­ły ludo­bój­stwo z lat dzie­więć­dzie­sią­tych. Zosta­li oni zabi­ci w Pro­win­cji Gikon­go­ro: Char­les Rutin­du­ka 26 listo­pa­da 2003 r., Emi­le Nda­hi­ma­na w paź­dzier­ni­ku 2003 r. i Elie Karan­gi­ra w kwiet­niu 2003 r. Śledz­two par­la­men­tar­nej wyka­za­ło, że ist­nia­ła ogól­na „ide­olo­gia ludo­bój­stwa”, ale dowo­dy na to wyda­ją się bar­dziej odpo­wia­dać przy­pusz­czal­nej lub praw­do­po­dob­nej opo­zy­cji prze­ciw aktu­al­ne­mu rzą­do­wi Rwan­dy, ani­że­li gło­sze­niu ludo­bój­stwa.

Pomię­dzy oskar­żo­ny­mi o sia­nie ide­olo­gii pro­wa­dzą­cej do ludo­bój­stwa znaj­du­ją się: Kościół Rzym­sko­ka­to­lic­ki, nie­któ­re sek­to­ry Kościo­ła Epi­sko­pal­ne­go, Wol­ny Kościół Meto­dy­stycz­ny, Kościół Bap­ty­stycz­ny, Sto­wa­rzy­sze­nie Kościo­łów Zie­lo­no­świąt­ko­wych i Świad­ko­wie Jeho­wy. Pomię­dzy oskar­żo­ny­mi o to samo szko­ła­mi śred­ni­mi znaj­du­ją się szko­ły z Kan­si (Pro­win­cja Buta­re), Rebe­ro (Byum­ba), Gato­vu i Buso­ga (Ruhen­ge­ri), APEJERWA (Gise­nyi) i malut­kie semi­na­rium w Nyaka­ban­da. W rela­cji rów­nież został umiesz­czo­ny Rwan­dyj­ski Uni­wer­sy­tet Naro­do­wy.

Pomię­dzy zacy­to­wa­ny­mi poza­rzą­do­wy­mi orga­ni­za­cja­mi znaj­du­ją się Rwan­dyj­ska Liga Pro­mo­wa­nia i Obro­ny Pra­wa Czło­wie­ka (Ligue Rwan­da­ise pour la Pro­mo­tion et la Défen­se des Dro­its de l´Homme — LIPRODHOR), Forum Orga­ni­za­cji Rol­ni­czych (Forum des Orga­ni­sa­tions Rura­les – FOR), Służ­by Roz­wo­ju Sto­wa­rzy­szeń (Servi­ces au Déve­lop­pe­ment des Asso­cia­tions – SDA-IRIBA), Świad­ko­wie Zmar­twych­wsta­nia (Témo­ins de la résur­rec­tion), Pamięć o Rodzi­nie (Souve­nirs des Parents) z dys­tryk­tu Gasi­za, IMBARAGA (forum współ­pra­cy rol­ni­czej), Biu­ro Pomo­cy Rol­ni­czym Ini­cja­ty­wom (Bure­au d´appui aux orga­ni­sa­tions rura­les – BAIR), CRECAM (samo­po­moc rol­ni­ków i paste­rzy), 11.11.11, Nor­we­gian People´s Aid, Tro­ca­ire, Care Inter­na­tio­nal, Pax Chri­sti i Fun­da­cja Adolph Kol­ping. Nie wszyst­kie z tych poza­rzą­do­wych orga­ni­za­cji wymie­nio­nych w rela­cji par­la­men­tar­nej komi­sji powin­ny zostać roz­wią­za­ne lub usu­nię­te z Rwan­dy, gdyż w nie­któ­rych z nich ist­niał tyl­ko pro­blem apo­lo­gii ludo­bój­stwa, ale nie był on wystar­cza­ją­co groź­ny, by wystar­czył do zaka­za­nia ich dzia­łal­no­ści na tere­nie kra­ju.

Odmien­na par­la­men­tar­na komi­sja, zało­żo­na 14 kwiet­nia 2003 r., zło­ży­ła wyja­śnie­nia na temat zaka­za­nia dzia­łal­no­ści Demo­kra­tycz­ne­mu Rucho­wi Repu­bli­kań­skie­mu (Mouve­ment Démo­cra­ti­que Repu­bli­ca­in – MDR) oraz znik­nię­cia, uciecz­ki i uwię­zie­nia wie­lu oso­bi­sto­ści życia poli­tycz­ne­go, admi­ni­stra­cyj­ne­go i woj­sko­we­go Rwan­dy.