Dzień św. Olgi — Niewiasta Apostoł Rusi

“Jak miłe są na górach nogi tego, któ­ry zwia­stu­je rado­sną wieść, któ­ry ogła­sza pokój, któ­ry zwia­stu­je dobro, któ­ry ogła­sza zba­wie­nie, któ­ry mówi do Syjo­nu: Twój Bóg jest kró­lem.” Iz 52,7

Cer­kiew pra­wo­sław­na zna nie­wie­lu świę­tych obda­rzo­nych tytu­łem „rów­ne­go apo­sto­łom”. Tytuł ten nada­wa­ny jest świę­tym w wyjąt­ko­wych przy­pad­kach i zawsze w celu pod­kre­śle­nia wiel­ko­ści doko­na­ne­go przez nich dzie­ła chry­stia­ni­za­cji swo­je­go naro­du, porów­ny­wal­ne­go z tru­da­mi pierw­szych uczniów Chry­stu­sa. Spo­śród świę­tych ruskich tytuł ten posia­da­ją jedy­nie św. ksią­żę Wło­dzi­mierz oraz św. księż­na Olga, któ­rych hagio­gra­fo­wie nie­jed­no­krot­nie porów­nu­ją do bizan­tyj­skich świę­tych: cesa­rzo­wej Hele­ny i cesa­rza Kon­stan­ty­na Wiel­kie­go, rów­nież posia­da­ją­cych te zaszczyt­ne tytu­ły.

Dnia 11/24 lip­ca każ­de­go roku Cer­kiew pra­wo­sław­na czci pamięć św. księż­nej Olgi, któ­rą „Powieść dorad­cza” obda­rza tytu­ła­mi „zwia­stun­ki kra­ju chrze­ści­jań­skie­go”, „jutrzen­ki przed słoń­cem”, „świ­tu przed świa­tłem”. Przy­po­mnij­my pokrót­ce jej życie oraz rolę jaką ode­gra­ła w chry­stia­ni­za­cji swo­je­go naro­du i ziem ruskich.

Księż­na Olga, jako pierw­szy wia­ry­god­nie poświad­czo­ny wład­ca ruski, przy­ję­ła Chrze­ści­jań­stwo. Będąc już w pode­szłym wie­ku, pozna­ła pod­sta­wy wia­ry chrze­ści­jań­skiej, uwie­rzy­ła w Chry­stu­sa i zosta­ła ochrzczo­na. Wyda­rze­nie to róż­ne źró­dła datu­ją na lata mię­dzy 954 i 959 r. Naj­bar­dziej wia­ry­god­ną datą tego wyda­rze­nia wyda­je się być rok 957, a miej­scem Kon­stan­ty­no­pol.

Księż­na Olga zmar­ła 11 lip­ca 969 r. Wcze­śniej zaka­za­ła, aby jej cia­ło grze­ba­no zgod­nie z pogań­ski­mi zwy­cza­ja­mi, lecz by uczy­nił to pra­wo­sław­ny duchow­ny w wybra­nym przez nią bli­żej nie­zna­nym obec­nie miej­scu. Po jej śmier­ci napi­sa­no, że „pierw­sza z Rusi weszła do Kró­le­stwa Nie­bie­skie­go”, jak też o tym, że „wychwa­la­ją ją ruscy syno­wie jako swo­ją prze­wod­nicz­kę, po śmier­ci modlą­cą się za Ruś do Boga”.

Trzy­dzie­ści lat po śmier­ci księż­nej, przy metro­po­li­cie Leon­cju­szu, na pole­ce­nie jej wnu­ka wiel­kie­go księ­cia Wło­dzi­mie­rza otwar­to grób księż­nej. Stwier­dzo­no wów­czas, że jej cia­ło pomi­mo tak dłu­gie­go okre­su spo­czy­wa­nia w zie­mi nie ule­gło roz­kła­do­wi. Był to pierw­szy na Rusi przy­pa­dek otwar­cia reli­kwii. Z cza­sem zwy­czaj ten zaczę­to czę­sto sto­so­wać wobec osób zmar­łych zna­nych z poboż­ne­go życia. Reli­kwie zło­żo­no w cer­kwi Dzie­się­cin­nej w Kijo­wie.

Peł­ny tekst o św. księż­nej Oldze na łamach Eku­me­nicz­ne­go Maga­zy­nu Teo­lo­gicz­ne­go Sem­per Refor­man­da.