II przykazanie

Dla­cze­go kato­li­cy usu­nę­li dru­gie przy­ka­za­nie o two­rze­niu sobie boż­ków? Pro­szę o odpo­wiedź.

Odpo­wia­da dr Tomasz P. Ter­li­kow­ski — redak­tor naczel­ny Eku­me­nicz­ne­go Ser­wi­su Infor­ma­cyj­ne­go kosciol.pl

Odpo­wia­da­jąc na to pyta­nie trze­ba zauwa­żyć, że kato­li­cy nie usu­nę­li II przy­ka­za­nia z Pisma Świę­te­go, w któ­rym pozo­sta­ło ono w brzmie­niu zwy­czaj­nym, ale po pro­stu zmie­ni­li je w kate­chi­zmach. War­to przy tym pamię­tać, że zmia­na ta doko­na­na jest tak­że w kate­chi­zmach pra­wo­sław­nych czy nawet same­go Mar­ci­na Lutra.

Na pyta­nie dla­cze­go zmie­nio­no to przy­ka­za­nie w kate­chi­zmach odpo­wiedź moż­na zawrzeć w kil­ku sło­wach. Kościół (nie­po­dzie­lo­ny jesz­cze wiel­ką schi­zmą mię­dzy Wscho­dem a Zacho­dem) uznał, że po Wcie­le­niu Sło­wa Boże­go stra­ci­ło ono swo­ją aktu­al­ność.

Sta­ry (czy w zasa­dzie nale­ży powie­dzieć Pierw­szy) Testa­ment zaka­zy­wał wyko­ny­wa­nia czy odda­wa­nia kul­tu Obra­zom, bowiem zagra­ża­ło to ducho­we­mu kul­to­wi jedy­ne­go i ducho­we­go Boga. Bóg Pierw­sze­go Testa­men­tu jest trans­cen­dent­ny, a co za tym idzie abso­lut­nie nie­wy­ra­żal­ny nie tyl­ko w obra­zie, ale nawet w Sło­wie. Nowy Testa­ment zmie­nia jed­nak sytu­ację. Wcie­le­nie Boga w czło­wie­ka powo­du­je, że zaczy­na­my widzieć Boga w Jezu­sie Chry­stu­sie. Bóg obja­wił nam się w oso­bie Chry­stu­sa, a jak gło­si Siód­my Sobór Powszech­ny “Jego ludz­ka natu­ra sama jest obra­zem Bosko­ści”.

A zatem wcie­la­jąc się w peł­ni w czło­wie­ka, sta­jąc się w peł­ni czło­wie­kiem (i pozo­sta­jąc w peł­ni Bogiem) Jezus Chry­stus stał się dla nas obra­zem Boga, spo­wo­do­wał więc moż­li­wość poka­za­nia, przed­sta­wie­nia Boga, bowiem kto widział Syna — widział Ojca.

Wszyst­ko to nie ozna­cza, że przy­ka­za­nie II w cało­ści prze­sta­ło obo­wią­zy­wać. W sztu­ce iko­ny, któ­ra regu­lo­wa­na jest ści­śle okre­ślo­ny­mi kano­na­mi (od VII Sobo­ru Powszech­ne­go) nadal zaka­za­ne jest przed­sta­wia­nie figu­ra­tyw­ne posta­ci Boga Ojca. On obja­wia się tyl­ko przez Syna. Jego same­go przed­sta­wić nie moż­na )chy­ba, że w sym­bo­lu, jak czy­ni to Andriej Rublow w iko­nie Trój­cy Świę­tej — poka­zu­jąc trzech anio­łów, któ­re nawie­dzi­ły Abra­ha­ma, któ­re sym­bo­li­zo­wać mają Trzy Oso­by Trój­cy Świę­tej).

Nie­ste­ty zarów­no na Zacho­dzie, jak i rza­dziej na Wscho­dzie zasa­dę tę zaczę­to lek­ce­wa­żyć i przed­sta­wia­no Boga Ojca, jest to jed­nak w sen­sie ści­słym here­zja a przy­znajm­niej nie­wier­ność Tra­dy­cji Kościo­ła.