Na górę, aby spotkać Boga…

“Piel­grzym­ka na Świę­tą Górę” to tytuł wysta­wy foto­gra­ficz­nej, któ­rą do koń­ca lip­ca moż­na oglą­dać w Miej­skiej Biblio­te­ce Publicz­nej w Sano­ku. Auto­rem foto­gra­fii jest Arka­diusz Kom­ski, sano­cza­nin, któ­ry od wie­lu lat w tej for­mie arty­stycz­nej opi­su­je życie miesz­kań­ców połu­dnio­wej Pol­ski.

Wysta­wa sta­no­wi nie tyl­ko repor­ter­skie zesta­wie­nie foto­gra­fii z dwóch piel­grzy­mek. Jest rów­nież kon­kret­nym zapi­sem uni­wer­sal­ne­go doświad­cze­nia reli­gij­ne­go, pole­ga­ją­ce­go na uczest­nic­twie w piel­grzym­ce do miej­sca świę­te­go, bar­dzo czę­sto znaj­du­ją­ce­go się na górze. Poprzez wędrów­kę na górę, czło­wiek wkra­cza w sfe­rę sacrum, prze­ży­wa doświad­cze­nie mistycz­ne, któ­re w tym miej­scu, łatwiej niż w jaki­kol­wiek innym, może dopro­wa­dzić do spo­tka­nia z Bogiem. Sanoc­ka eks­po­zy­cja dzie­li się na dwie czę­ści. W pierw­szej, na kolo­ro­wych foto­gra­fiach, uka­za­ni są pąt­ni­cy pra­wo­sław­ni, któ­rzy rok­rocz­nie 12 lip­ca piel­grzy­mu­ją na Świę­tą Górę Jawor, leżą­cą k. Wyso­wej, w Beski­dzie Niskim. W 1925 roku obja­wi­ła się tutaj Mat­ka Boża kil­ku kobie­tom łem­kow­skim.

Wkrót­ce po tym wyda­rze­niu zbu­do­wa­no tam kapli­cę Opie­ki Mat­ki Bożej, przy któ­rej odkry­to źró­deł­ko. Według wia­ry piel­grzy­mów, ma ono moc uzdra­wia­nia. Od lat 60-tych XX wie­ku kapli­ca jest w posia­da­niu Kościo­ła pra­wo­sław­ne­go. Co roku na Świę­tą Górę, do iko­ny Mat­ki Bożej, piel­grzy­mu­ją pra­wo­sław­ni i gre­ko­ka­to­li­cy nie tyl­ko z Pol­ski, ale tak­że spo­za gra­nic nasze­go kra­ju.

Dru­ga część doku­men­tu­je piel­grzym­kę cha­sy­dów, czy­li orto­dok­syj­nych żydów, któ­rzy 28 maja br., po raz pierw­szy po II woj­nie świa­to­wej, z róż­nych kra­jów przy­by­li do Ryma­no­wa k. Kro­sna, zwa­ne­go nie­gdyś Żydow­ską Górą. Czar­no-bia­łe foto­gra­fie przed­sta­wia­ją cha­sy­dów ubra­nych w tra­dy­cyj­ne cha­ła­ty i lisie cza­py, któ­rzy zgro­ma­dzi­li się w remon­to­wa­nej, XVII-wiecz­nej syna­go­dze oraz modli­li się przy ohe­lach, czy­li gro­bach swo­ich ducho­wych mistrzów, cady­ków Mena­che­ma Men­dla i Cwi Hir­scha Kohe­na. Zgod­nie z prze­ko­na­nia­mi cha­sy­dów, cadyk jest pośred­ni­ka­mi mię­dzy świa­tem Boga, a świa­tem ludzi. Kar­tecz­ki z róż­ny­mi proś­ba­mi, wci­ska­ne w szcze­li­ny ohe­la, są przez cady­ka prze­ka­zy­wa­ne pro­sto do Boga. Cady­cy ryma­now­scy, do któ­rych piel­grzy­mo­wa­li cha­sy­dzi, żyli na prze­ło­mie XVIII i XIX wie­ku. Po śmier­ci pocho­wa­no ich na leżą­cym na wzgó­rzu XVI-wiecz­nym kir­ku­cie, zali­cza­nym do naj­star­szych nekro­po­lii żydow­skich w Pol­sce.

Na zdj.: Foto­gra­fie Arka­diu­sza Kom­skie­go — z wysta­wy „Piel­grzym­ka na Świę­tą Górę” w Miej­skiej Biblio­te­ce Publicz­nej w Sanoku/fot. Witold Pobie­dziń­ski