Abraham Geiger: “Co wziął Mahomet od Żydów?”

“Co wziął Maho­met od Żydów?” – to tytuł książ­ki wyda­nej w 1833 roku przez rabi­na Abra­ha­ma Geige­ra (1810–1874), wybit­ne­go teo­lo­ga żydow­skie­go XIX wie­ku zwią­za­ne­go z libe­ral­ny­mi ośrod­ka­mi juda­izmu we Wro­cła­wiu i Ber­li­nie. Dzie­ło Geige­ra, w któ­rym znaj­du­ją się tek­sty źró­dło­we w języ­ku hebraj­skim, arab­skim, ara­mej­skim i łaciń­skim, docze­ka­ło się po ponad 170 latach wzno­wie­nia. Dzie­ło rabi­na Geige­ra wydał i wstę­pem opa­trzył prof. Frie­drich Nie­wöh­ner, kie­row­nik nauko­wy Biblio­te­ki Księ­cia Augu­sta w Wol­fen­büt­tel. Książ­ka uka­za­ła się w Wydaw­nic­twie Parer­ga.

Uro­dzo­ny we Frank­fur­cie nad Menem Abra­ham Geiger był jed­nym z pierw­szych Żydów, któ­rzy bocz­ny­mi dro­ga­mi zro­bi­li karie­rę aka­de­mic­ką w Niem­czech. Geiger wie­lo­krot­nie popa­dał w kon­flikt z orto­dok­syj­ny­mi Żyda­mi. Sza­no­wa­ny był za wszech­stron­ną wie­dzę, zarów­no wśród Żydów, jak i chrze­ści­jan.

Dzie­ło rabi­na nie zawie­ra w świe­tle dzi­siej­szej wie­dzy o isla­mie sen­sa­cyj­nych tre­ści. Jest ono jed­nak istot­nym doku­men­tem histo­rycz­no-kry­tycz­ne­go stu­dium isla­mu. Geiger jako jeden z pierw­szych uczo­nych sprze­ci­wiał się ośmie­sza­niu imar­gi­na­li­zo­wa­niu­isla­mu, i przy­znał mu sta­tus nie­za­leż­nej reli­gii. W opar­ciu o prze­pro­wa­dza­ne bada­nia rabin Geiger twier­dził, że u pod­staw isla­mu leżą dzie­ła lite­ra­tu­ry rabi­nicz­nej. Geiger przed­sta­wia poko­jo­we współ­ży­cie juda­izmu i isla­mu, sta­ra­jąc się o pozy­tyw­ne uję­cie ostat­nie­go. Maho­met uka­za­ny jest jako natchnio­ny poeta, a sam Koran pod­da­ny histo­rycz­no-kry­tycz­nej ana­li­zie.

Kil­ka­dzie­siąt lat po uka­za­niu się książ­ki “Co wziął Maho­met od Żydów?” Geiger wygła­szał odczy­ty przed chrze­ści­jań­ski­mi teo­lo­ga­mi, gło­sząc, że naucza­nie Jezu­sa z Naza­re­tu zako­rze­nio­ne jest w tra­dy­cji rabi­nicz­nej. Geiger twier­dził, że żydow­ski Jezus został przez jego póź­niej­szych wyznaw­ców pozba­wio­ny żydow­skich korze­ni. Dziś pogląd ten uzna­wa­ny jest przez wie­lu teo­lo­gów chrze­ści­jań­skich.

:: Link: Abra­ham-Geiger-Kol­leg