Akademicka debata z Muftim Polski

- Histo­ria muzuł­ma­nów w Pol­sce to przy­kład poko­jo­we­go współ­ist­nie­nia ludzi róż­nych reli­gii, naro­do­wo­ści i kul­tur – powie­dział Tomasz Miś­kie­wicz – Mufti Pol­ski, pod­czas deba­ty zor­ga­ni­zo­wa­nej przez Aka­de­mię Huma­ni­stycz­ną im. Alek­san­dra Gieysz­to­ra.

Spo­tka­nie otwo­rzy­ła prof. dr hab. Ire­na Szy­biak – pro­rek­tor AH, pod­kre­śla­jąc, że uczel­nia już od wie­lu lat orga­ni­zu­je „Aka­de­mic­kie Deba­ty Puł­tu­skie”. – Aktu­al­nie reali­zu­je­my cykl debat „Dia­log kul­tur i reli­gii”. Tytuł wykła­dów kolej­nych gości, czy­li „Eku­me­nizm czy zde­rze­nie cywi­li­za­cji” w zamie­rzo­ny spo­sób nawią­zu­je do zna­nej książ­ki Samu­ela Hun­ting­to­na – powie­dział prof. dr hab. Jerzy Woź­nic­ki, prze­wod­ni­czą­cy „Aka­de­mic­kich Debat Puł­tu­skich”.

Tomasz Miś­kie­wicz od 2004 roku peł­ni funk­cję Muftie­go Pol­ski, sto­jąc na cze­le Muzuł­mań­skie­go Związ­ku Reli­gij­ne­go w RP. Łączy funk­cje reli­gij­ne i admi­ni­stra­cyj­ne. Jest pol­skim Tata­rem. Ukoń­czył stu­dia teo­lo­gicz­ne w Ara­bii Sau­dyj­skiej.

Swój wykład roz­po­czął od infor­ma­cji o cha­rak­te­rze histo­rycz­nym. – Muzuł­ma­nie przy­by­li do Pol­ski sześć­set lat temu, dla­te­go islam koja­rzy się naszym roda­kom głów­nie z Tata­ra­mi. Ludzie ci uzna­li Pol­skę za swój kraj. Dobrze zapi­sa­li się w histo­rii wie­lo­kul­tu­ro­wej i wie­lo­na­ro­do­wej Rze­czy­po­spo­li­tej. Nigdy nie myśle­li, by wyjeż­dżać stąd do Tatar­sta­nu czy na Krym. W 1925 roku z ini­cja­ty­wy duchow­nych oraz inte­li­gen­cji doszło do spo­tka­nia zało­ży­ciel­skie­go Muzuł­mań­skie­go Związ­ki Reli­gij­ne­go (MZR), któ­ry miał stać się repre­zen­ta­cją wyznaw­ców isla­mu wobec władz.

W 1936 roku Sejm uchwa­lił usta­wę o sto­sun­ku pań­stwa do MZR. Była to dru­ga tego typu usta­wa na świe­cie. Wcze­śniej przy­ję­ła ją tyl­ko Austria. Powstał też Ima­mat Woj­ska Pol­skie­go. W trak­cie II Woj­ny Świa­to­wej wie­lu duchow­nych zosta­ło zamor­do­wa­nych, a ówcze­sny Mufti Szym­kie­wicz musiał ucie­kać do USA. Nie wró­cił już do kra­ju w oba­wie przed póź­niej­szy­mi repre­sja­mi sta­li­now­ski­mi. W cza­sach PRL‑u sytu­acja kościo­łów i związ­ków wyzna­nio­wych była trud­na. Dla przy­kła­du powiem, że komu­ni­ści zgo­dzi­li się na budo­wę mecze­tu w Gdań­sku dopie­ro po inter­wen­cji Muftie­go Liba­nu, prze­by­wa­ją­ce­go z wizy­tą w naszym kra­ju. Do 2004 roku nie było Muftie­go Pol­ski. Więk­szość muzuł­ma­nów w Pol­sce to sun­ni­ci, wyznaw­cy głów­ne­go nur­tu isla­mu. W kra­ju funk­cjo­nu­je osiem gmin wyzna­nio­wych, a jutro ofi­cjal­nie zacznie dzia­łać dzie­wią­ta, któ­rą będzie two­rzyć pięć­set­o­so­bo­wa spo­łecz­ność turec­ka. Aktu­al­nie trwa­ją pro­ce­du­ry zmie­rza­ją­ce do wybu­do­wa­nia duże­go mecze­tu w War­sza­wie – powie­dział na wstę­pie Mufti Miś­kie­wicz.

Jego zda­niem nie­zbęd­na jest nowe­li­za­cja wspo­mnia­nej usta­wy o sto­sun­ku pań­stwa do MZR. – Część jej zapi­sów się zdez­ak­tu­ali­zo­wa­ła. Na przy­kład według tej usta­wy sie­dzi­bą Muftie­go Pol­ski jest mia­sto Wil­no. Musiał­bym chy­ba urzę­do­wać w Amba­sa­dzie RP, będą­cej jedy­nym skraw­kiem pol­skiej zie­mi w tym mie­ście – żar­to­wał Mufti. Kolej­nym, nie­zgod­nym z kon­sty­tu­cyj­ną zasa­da roz­dzia­łu pań­stwa od kościo­łów, jest zapis o zatwier­dza­niu wybo­ru Muftie­go przez Pre­zy­den­ta RP.

Dostoj­ny gość pod­kre­ślił, że kie­ro­wa­ny przez nie­go zwią­zek reli­gij­ny nie pro­wa­dzi w Pol­sce dzia­łal­no­ści misyj­nej. – Nasi człon­ko­wie to przede wszyst­kim pol­scy Tata­rzy oraz imi­gran­ci z kra­jów arab­skich i Tur­cji. Oczy­wi­ście są też kon­wer­ty­ci. Naj­czę­ściej to oso­by, któ­re w swo­ich rodzin­nych kościo­łach nie zna­la­zły odpo­wie­dzi na nur­tu­ją­ce je pyta­nia. Czę­sto zain­te­re­so­wa­nie isla­mem ma u nich swój począ­tek w fascy­na­cji świa­tem orien­tu – powie­dział Mufti Pol­ski.

Duchow­ny uwa­ża, że jest potrze­ba zbli­ża­nia kul­tur i reli­gii, to wte­dy nie będzie docho­dzić do kon­flik­tów. – Pro­wa­dzi­my dia­log mię­dzy­re­li­gij­ny. Naj­bar­dziej oży­wio­ny jest z kato­li­ka­mi. Dzia­ła Rada Wspól­na Kato­li­ków i Muzuł­ma­nów. Jest ona jed­nak otwar­ta tak­że na inne kościo­ły chrze­ści­jań­skie. Na Pod­la­siu mamy kon­tak­ty z Auto­ke­fa­licz­nym Kościo­łem Pra­wo­sław­nym. Dobre rela­cje łączą nas tak­że z wyznaw­ca­mi juda­izmu. Docho­dzi do spo­tkań z rabi­na­mi, jeste­śmy zapra­sza­ni do syna­gog, a Żydzi gosz­czą w mecze­tach. Bar­dzo dobrze ukła­da się współ­pra­ca w Gdań­sku pomię­dzy Muzuł­mań­ską Gmi­ną Wyzna­nio­wą a Nie­za­leż­ną Gmi­ną Wyzna­nia Moj­że­szo­we­go. Z wyznaw­ca­mi innych reli­gii, cho­ciaż­by bud­dy­zmu nie mie­li­śmy dotych­czas oka­zji do spo­tkań – opo­wia­dał gość „Aka­de­mic­kich Debat Puł­tu­skich”.

W trak­cie wykła­du nie mogło zabrak­nąć odnie­sień do błęd­ne­go ste­reo­ty­pu, że wyznaw­cy isla­mu to w więk­szo­ści ter­ro­ry­ści. – Kon­flik­ty w Pale­sty­nie, Ira­ku czy Afga­ni­sta­nie to bar­dziej waśnie poli­tycz­no-gospo­dar­cze niż reli­gij­ne. W każ­dej spo­łecz­no­ści są gru­py eks­tre­mi­stów, któ­re chcą zakłó­cić pokój – powie­dział zwierzch­nik pol­skich muzuł­ma­nów.

Prof. dr hab. Daria Nałęcz, dzie­kan Wydzia­łu Nauk Poli­tycz­nych AH pyta­ła Muftie­go m.in. o sto­su­nek isla­mu do mał­żeństw mie­sza­nych. – Nie ma pro­ble­mu gdy muzuł­ma­nin chce poślu­bić dziew­czy­nę pocho­dzą­cą z tzw. „Ludu Księ­gi”, czy­li Żydów­kę lub chrze­ści­jan­kę. Dzie­ci z tego związ­ku powin­ny być wpraw­dzie wycho­wy­wa­ne w wie­rze ojca, ale róż­nie z tym bywa – odpo­wie­dział duchow­ny.

Mufti Tomasz Miś­kie­wicz wprost ocza­ro­wał licz­nie przy­by­łą publicz­ność. — Mło­dy, ser­decz­ny, elo­kwent­ny, a na doda­tek z dużym poczu­ciem humo­ru i gawę­dziar­ski­mi umie­jęt­no­ścia­mi. Zupeł­nie zmie­nił u mnie obraz isla­mu, a szcze­gól­nie pol­skich muzuł­ma­nów – powie­dział nam jeden z uczest­ni­ków deba­ty.

FOTO:

Jego Eks­ce­len­cja Tomasz Miś­kie­wicz — Mufti Pol­ski oraz prof. dr hab. Jerzy Woź­nic­ki pod­czas deba­ty w Aka­de­mii Huma­ni­stycz­nej.