Konserwatywni Żydzi się liberalizują?

Juda­izm kon­ser­wa­tyw­ny sta­je wobec nowych wyzwań spo­łecz­nych i moral­nych. Coraz licz­niej­si jego przed­sta­wi­cie­le zaczy­na­ją otwar­cie wzy­wać do znie­sie­nia praw­nych restryk­cji w odnie­sie­niu do homo­sek­su­ali­stów oraz do moc­niej­sze­go otwar­cia się na mał­żeń­stwa mię­dzy­re­li­gij­ne.

Ponad 90 kon­ser­wa­tyw­nych rabi­nów pod­pi­sa­ło ostat­nio pety­cję doma­ga­ją­cą się znie­sie­nia wszyst­kich “reli­gij­nych i orga­ni­za­cyj­nych ogra­ni­czeń”, jakie ruch ten nakła­da na homo­sek­su­ali­stów, w tym zaka­zu mał­żeństw jed­no­pł­cio­wych oraz ordy­na­cji czyn­nych homo­sek­su­ali­stów na rabi­nów i kan­to­rów.

Nie­co wcze­śniej nato­miast Fede­ra­cja Żydow­skich Klu­bów dla Męż­czyzn opu­bli­ko­wa­ła pam­flet, w któ­rym doma­ga się więk­szej akcep­ta­cji dla nie­ży­dow­skich mał­żon­ków Żydów. Cho­dzi przede wszyst­kim o ich moc­niej­sze włą­cze­nie w życie syna­go­gi czy o dopusz­cze­nie ich do aktyw­ne­go uczet­nic­twa w bar czy bat micwie dzie­ci.

Deba­ta ta nabie­ra mocy w związ­ku z tym, że dłu­go­let­ni lider tytu­lar­ny tego żydow­skie­go wyzna­nia rabin Ismar Schorsch poin­for­mo­wał, że rezy­gnu­je w 2006 roku z bycia rek­to­rem Żydow­skie­go Semi­na­rium Duchow­ne­go. Spe­ku­la­cje na temat jego moż­li­we­go następ­cy spra­wia­ją, że kon­ser­wa­tyw­ni Żydzi zasta­na­wia­ją się, czy ich wyzna­nie nie skrę­ci bar­dziej w kie­run­ku libe­ral­nym.

To bowiem wła­śnie Schorsch od wie­lu lat blo­ko­wał jakie­kol­wiek zmia­ny w kwe­stiach moral­nych w ramach ruchu kon­ser­wa­tyw­ne­go. Pozo­sta­wał on wier­ny linii zde­cy­do­wa­ne­go odcię­cia się od juda­izmu refor­mo­wa­ne­go, któ­ra zosta­ła przy­ję­ta w latach 80. — Ta stra­te­gia oka­za­ła się jed­nak błęd­na — uwa­ża rabin Char­les Simon z Fede­ra­cji Żydow­skich Klu­bów dla Męż­czyzn, autor rapor­tu poświę­co­ne­go nie­ży­dow­skim mał­żon­kom. — Ona przy­no­si złe efek­ty — doda­je i przy­ta­cza dane: na począt­ku lat 90. Żydzi kon­ser­wa­tyw­ni sta­no­wi­li 40 pro­cent wszyst­kich wyznaw­ców juda­izmu w USA, w roku 2000 ich ilość spa­dła do 33 pro­cent.

Jaka jest na to rada? Simon nie ma wąt­pli­wo­ści. — Żydzi kon­ser­wa­tyw­ni muszą być bar­dziej postę­po­wi i aktyw­ni — tłu­ma­czy. W prak­ty­ce ozna­cza to np. że powin­ni z dużo więk­szym sza­cun­kiem odno­sić się do nie­ży­dow­skich mał­żon­ków swo­ich wier­nych. — To są ludzie, któ­rzy nie­zwy­kle czę­sto ofia­ro­wu­ją nam swo­je dzie­ci. I chcą być przyj­mo­wa­ni w syna­go­dze, choć z jakichś powo­dów oso­bi­stych, np. nie­chę­ci do takie­go kro­ku ich rodzi­ców, nie są w sta­nie zostać Żyda­mi — tłu­ma­czy rabin.

Wła­dze wyzna­nia nie chcia­ły na razie odno­sić się do pro­po­zy­cji Simo­na. Jedy­nie rabin Kas­sel Abel­son zazna­czył, że — choć nie zga­dza się z cało­ścią pro­po­zy­cji Simo­na, to nie ma wąt­pli­wo­ści, że część pra­wa w tych kwe­stiach trze­ba zre­wi­do­wać. A jest ono nie­zwy­kle restryk­cyj­ne. Rabin Jero­me Epste­in, prze­wod­ni­czą­cy Uni­ted Syna­go­gue of Con­se­rva­ti­ve Juda­ism wypo­wia­dał się prze­ciw­ko skła­da­niu życzeń i gra­tu­la­cji mał­żeń­stwom mię­dzy­re­li­gij­nym, nawet gdy rodzi się im dziec­ko. Zaka­zał uczest­ni­cze­nia nie­ży­dow­skim rodzi­com w bar i mat micwie ich dzie­ci, a nawet prze­ciw­ko zatrud­nia­niu Żydów, któ­rzy zawar­li mał­żeń­stwa z nie-Żyda­mi jako nauczy­cie­li czy admi­ni­stra­to­rów w syna­go­gach czy szko­łach.

Z jesz­cze dalej idą­cy­mi pro­po­zy­cja­mi libe­ra­li­za­cji naucza­nia syna­go­gi kon­ser­wa­tyw­nej idą rabi­ni zgro­ma­dze­ni w gru­pie przy­ja­znej gejom i les­bij­kom Keshet Rab­bis. Ich zda­niem nad­szedł czas na dopusz­cze­nie aktyw­nych homo­sek­su­ali­stów (tak kobiet jak męż­czyzn) do ordy­na­cji rabi­nac­kiej oraz przy­zna­nia im pra­wa do zawie­ra­nia mał­żeństw.