Krakowski Kazimierz: Festiwal Kultury Żydowskiej

To, co robią tu inni, i to, co my robi­my, jest tyl­ko nie­ustan­nym i pokor­nym zakli­na­niem cza­su – napi­sał Janusz Makuch o wyda­rze­niach wła­śnie roz­po­czę­te­go XV Festi­wa­lu Kul­tu­ry Żydow­skiej. W sobo­tę syna­go­ga Tem­pel kolej­ny raz oży­ła modli­twą. Festi­wal roz­po­czę­ła Poran­na Modli­twa Sza­ba­to­wa. Póź­nym wie­czo­rem odby­ła się uro­czy­sta cere­mo­nia koń­czą­ca Sza­bat – Mela­we Mal­ka – sym­bo­licz­ne odpro­wa­dze­nie Kró­lo­wej Sza­bat. Uro­czy­stość uświet­ni­li i pro­wa­dzi­li kan­to­rzy chó­ru z Wiel­kiej Syna­go­gi w Jero­zo­li­mie.

W Alche­mii gościł Ryszard Horo­witz – jeden z naj­wy­bit­niej­szych arty­stów foto­gra­fi­ków, autor tego­rocz­ne­go pla­ka­tu Festi­wa­lu. W Kle­zmer-Hois Agniesz­ka Sabor wraz z Macie­jem Toma­lem odkry­wa­li przed słu­cha­cza­mi tajem­ni­cę pew­ne­go tomu poezji zna­le­zio­ne­go na stry­chu jed­nej z kie­lec­kich kamie­nic – była to pro­mo­cja książ­ki “Blask” Cha­ji­ma Nachma­na Bia­li­ka, zwa­ne­go “ojcem lite­ra­tu­ry hebraj­skiej”.

Sobo­ta była dniem wystaw: od żydow­skich pier­ście­ni zarę­czy­no­wych, po pra­ce wyło­nio­ne w kon­kur­sie na zna­czek pocz­to­wy poświę­co­ny 700-leciu zało­że­nia Gmi­ny Żydow­skiej w Kra­ko­wie.

Nie­dzie­la to już pierw­sze warsz­ta­ty i wykła­dy. To tak­że kon­cert inau­gu­ra­cyj­ny, któ­ry jak zwy­kle przy­cią­gnął licz­ną publicz­ność. Trzech wspa­nia­łych kan­to­rów: Mosche Haschel, Yaakov Stark oraz Cham Adler wraz ze wspo­mnia­nym chó­rem wypeł­ni­ło śpie­wem syna­go­gę Tem­pel.

Orga­ni­za­to­rzy przy­go­to­wa­li w sumie 184 impre­zy pod­czas całe­go Festi­wa­lu. Kon­cer­ty, a wśród nich taka cie­ka­wost­ka jak “koszer­ny gospel” w wyko­na­niu Joshuy Nel­so­na (wto­rek), pro­jekt “Most Poko­ju” – pod­czas któ­re­go muzy­cy mostar­skiej Sin­fo­niet­ty przy­go­to­wa­ni przez Shu­re Lipo­vski i Tama­re Bro­oks przed­sta­wią pro­gram z muzy­ką bośniac­ką, sefar­dyj­ską i asz­ke­na­zyj­ską (ponie­dzia­łek). Zapre­zen­tu­ją się po raz kolej­ny muzy­cy ze wscho­du – The Khar­kov Kle­zmer Band (wto­rek). Jeśli w kle­zmer­skiej muzy­ce moż­na mówić o femi­ni­zmie, to jego repre­zen­tan­tem jest zespół Mikveh – kobie­cy kwin­tet z Nowe­go Jor­ku (śro­da).

Festi­wal przed­sta­wia tak­że coraz bogat­szą ofer­tę edu­ka­cyj­ną. Oprócz zna­nych już warsz­ta­tów (język jidysz, wyci­nan­ka i kuch­nia żydow­ska, warsz­ta­ty gene­alo­gicz­ne, kali­gra­fia) w pro­gra­mie tak­że kil­ka “prze­obra­żeń” (taniec wesel­ny) oraz nowo­ści (Pie­śni Mor­de­cha­ja Gebir­ti­ga – cykl warsz­ta­tów pro­wa­dzo­nych przez Theodore’a Bikel’a). Jako wykła­dow­cy wystą­pią m.in.: Kon­stan­ty Gebert (Myśle­nie Tal­mu­dycz­ne), rabin Micha­el Schu­drich (Ety­ka sek­su­al­na we współ­cze­snym juda­izmie), Vio­let­ta Reder (Litur­gia żydow­ska jako korzeń litur­gii chrze­ści­jań­skiej) oraz ks. dr Sta­ni­sław Gądec­ki (Jan Paweł II a Żydzi).

W nie­dzie­lę 3 lip­ca o codzien­no­ści mło­de­go Żyda w Kra­ko­wie poroz­ma­wia­ją przed­sta­wi­cie­le Sto­wa­rzy­sze­nia “Czu­lent” oraz Żydow­skiej Gmi­ny Wyzna­nio­wej. Dys­ku­sję popro­wa­dzi Kon­stan­ty Gebert.

War­to przy­naj­mniej na chwi­lę pod­czas tych dni odwie­dzić Kazi­mierz — miej­sce, gdzie czas, za spra­wą Festi­wa­lu, zda­je się nie pod­da­wać porząd­ko­wi prze­szłość-teraż­niej­szość-przy­szłość.

Forum Żydzi Pola­cy Chrze­ści­ja­nie