“Pereoswjaczennja” koscioła kapucynów w Ostrogu na Ukrainie

W nie­dzie­lę, 30 paź­dzier­ni­ka 2005 roku, patriar­cha Rusi-Ukra­iny Fila­ret (na zdj.), sto­ją­cy na cze­le Ukra­iń­skie­go Kościo­ła Pra­wo­sław­ne­go Kijow­skie­go Patriar­cha­tu, poświę­cił cer­kiew św. Fedo­ra Ostrog­skie­go w Ostro­gu na Woły­niu. Cer­kiew ta to daw­ny kościół klasz­tor­ny oo. kapu­cy­nów pw. Trój­cy Świę­tej. Świą­ty­nia ta już czwar­ty raz zosta­ła poświę­co­na! Wyda­rze­nie to poka­zu­je jak skom­pli­ko­wa­na jest histo­ria chrze­ści­jań­stwa na Zie­mi Wołyń­skiej i same­go Woły­nia.

Po raz pierw­szy kościół ten był poświę­co­ny w 1769 roku przez bpa Fran­cisz­ka Komor­nic­kie­go i był świą­ty­nią kon­wik­tu kapu­cyń­skie­go do 1832 roku, kie­dy kapu­cy­nów w Ostro­gu ska­so­wa­ły wła­dze car­skie. Wie­le lat kościół stał pusty, potem zro­bio­no w nim maga­zyn woj­sko­wy. W latach 1866–1867 świą­ty­nia zosta­ła odre­stau­ro­wa­na sta­ra­niem hra­bi­ny Błu­do­wej i zamie­nio­na na pra­wo­sław­ną cer­kiew dla Brac­twa Świe­tych Cyry­la i Meto­de­go.

Pierw­szą litur­gię w przy­sto­so­wa­nej zgod­nie z kano­na­mi pra­wo­sław­ny­mi świą­ty­ni odpra­wio­no w dniu 8 paź­dzier­ni­ka 1867 roku – wte­dy zosta­ła po raz dru­gi poświę­co­na (po ukra­iń­sku: „pere­osw­ja­cze­na”).

Pra­wo­sław­ni opu­ści­li mury kościo­ła i klasz­to­ru oo. kapu­cy­nów w Ostro­gu wio­sną 1924 roku. W 1931 roku cer­kiew znów zamie­nio­no na świą­ty­nię kato­lic­ką – zro­bio­no w niej szkol­ną kapli­cę miej­sco­we­go Semi­na­rium Nauczy­ciel­skie­go. Kościół został trze­ci raz poświę­co­ny (a dru­gi raz „pere­osw­ja­cze­nyj”). Ojco­wie kapu­cy­ni wró­ci­li do swe­go klasz­to­ru dopie­ro w sierp­niu 1939 roku. W dniu 13 sierp­nia 1939 roku, odby­ło się uro­czy­ste prze­ka­za­nie kościo­ła i czę­ści daw­ne­go klasz­to­ru kapu­cy­nom. Kapu­cy­nów po raz dru­gi wygna­li sowie­ci w dniu 18 grud­nia 1939 roku. Zaś w grud­niu 1943 roku i stycz­niu 1944 roku kościół i klasz­tor oo. kapu­cy­nów był ośrod­kiem samo­obro­ny pol­skiej kie­ro­wa­nej przez o. Remi­giu­sza Kran­ca OFM­Cap.

Uni­wer­sy­tet Naro­do­wy „Aka­de­mia Ostrog­ska”, będą­cy gospo­da­rzem daw­ne­go kon­wik­tu oo. kapu­cy­nów, pięk­nie odno­wił daw­ny kościół klasz­tor­ny. Para­fia kato­lic­ka pro­po­no­wa­ła uczy­nie­nie w daw­nym koście­le oo. kapu­cy­nów eku­me­nicz­nej kapli­cy z któ­rej korzy­sta­ły­by wszyst­kie wyzna­nia. Prze­ciw­ny był temu Ukra­iń­ski Kościół Pra­wo­sław­ny Moskiew­skie­go Patriar­cha­tu. Obec­nie daw­ny kościół oo. kapu­cy­nów został prze­ję­ty przez Ukra­iń­ski Kościół Pra­wo­sław­ny Kijow­skie­go Patriar­cha­tu.

Histo­ria kolej­ny raz zata­cza koło. Kapu­cyń­ski kościół pw. Trój­cy Św. w Ostro­gu znów jest cer­kwią, tym razem ukra­iń­ską. W tym samym cza­sie trwa kon­flikt wokół Cer­kwi Woskre­seń­skiej (Zmar­twych­wsta­nia Pań­skie­go) w Ostro­gu, któ­ra do tego cza­su była w jurys­dyk­cji Ukra­iń­skie­go Kościo­ła Pra­wo­sław­ne­go Moskiew­skie­go Patriar­cha­tu. Szko­da, że w Ostro­gu, któ­ry ma wie­lo­wie­ko­wą tra­dy­cję współ­ist­nie­nia róż­nych reli­gii i wyznań, wyni­ka­ją nie­po­ro­zu­mie­nia mię­dzy brać­mi w Chry­stu­sie. Co przy­nie­sie przy­szłość?

Wła­dy­sła­wa Kry­nic­ka