Papieska historia patrystyki

“Ojco­wie Kościo­ła. Od Kle­men­sa Rzym­skie­go do Augu­sty­na” Bene­dyk­ta XVI — to książ­ka, któ­ra powsta­ła z papie­skich kate­chez. Tego jej pocho­dze­nia nie­mal się jed­nak przy czy­ta­niu nie odczu­wa, bowiem lek­kość teo­lo­gicz­ne­go pió­ra, ale tak­że głę­bia roz­wa­żań pozwa­la­ją uznać je za dzie­ło samo w sobie, któ­re mogło­by być samo­dziel­nym wpro­wa­dze­niem do patry­sty­ki.

Kolej­ne kate­che­zy są bowiem krót­ki­mi, ale nie­zwy­kle spój­ny­mi arty­ku­ła­mi o kolej­nych Ojcach Kościo­ła. Każ­dy z nich (naj­waż­niej­szym papież poświę­cił wię­cej niż jed­ną kate­che­zę) zawie­ra pod­sta­wo­we infor­ma­cje o życiu i twór­czo­ści, naj­istot­niej­sze teo­lo­gicz­ne czy dusz­pa­ster­skie intu­icje, a tak­że to, co sam Bene­dykt XVI okre­śla lek­cją dla współ­cze­snych. Dzię­ki takiej kon­struk­cji cykl kate­chez prze­kształ­ca się w swo­isty słow­nik patry­stycz­ny, dzię­ki któ­re­mu moż­na poznać real­ne korze­nie Kościo­ła i zro­zu­mieć, dla­cze­go ich zgłę­bia­nie ma zna­cze­nie tak­że współ­cze­śnie.

Bene­dykt XVI nie ogra­ni­cza się przy tym tyl­ko do omó­wie­nia naj­waż­niej­szych ojców Wscho­du i Zacho­du (Justy­na Męczen­ni­ka, Bazy­le­go Wiel­kie­go, Grze­go­rzy z Nazjan­zu i Nys­sy), ale rze­tel­nie i z pasją oma­wia tak­że tych myśli­cie­li, któ­rzy — jak Ter­tu­lian — Kościół porzu­ci­li. Kate­che­za o Ter­tu­lia­nie jest zresz­tą jed­ną z naj­cie­kaw­szych (poza może tek­sta­mi o św. Augu­sty­nie) i naj­bar­dziej oso­bi­stych tek­stów tego zbior­ku. W zbio­rze znaj­dzie się tak­że coś dla poszu­ki­wa­czy innych niż euro­pej­skie korze­ni chrze­ści­jań­stwa. Mówię o nie­zwy­kłym tek­ście o Afra­ha­cie Mędr­cu, któ­ry jest jed­nym z przed­sta­wi­cie­li chrze­ści­jań­stwa semic­kie­go.

“Ojców Kościo­ła” Bene­dyk­ta XVI powin­ni prze­czy­tać jed­nak nie tyl­ko pasjo­na­ci chrze­ści­jań­skiej sta­ro­żyt­no­ści, ale tak­że ci wszy­scy, któ­rym dro­gie jest prze­ko­na­nie o tym, że w jakimś sen­sie powta­rza­my, jako Euro­pej­czy­cy dro­gę upad­ku Impe­rium Rzym­skie­go. Dla nich książ­ka ta stać się może istot­nym dro­go­wska­zem i wska­za­niem jakie decy­zje i posta­wy mogą pomóc w prze­trwa­niu tego, co naj­waż­niej­sze.