Poszukiwania Kościoła idealnego

Spo­tka­nie, w cało­ści wyre­ży­se­ro­wa­ne przez ks. Stęp­nia­ka, mia­ło­nie­zwy­kle cie­ka­wą opra­wę arty­stycz­ną. Sce­na znaj­do­wa­ła się na scho­dach malow­ni­cze­go dwor­ku, zaś goście sie­dzie­li w cie­niu drzew ota­cza­ją­ce­go go par­ku.

– Tade­usz Żychie­wicz był apo­lo­ge­tą w całym bogac­twie tego sło­wa — inter­pre­ta­to­rem i obroń­cą wia­ry chrze­ści­jań­skiej w zma­ga­niu się Kościo­ła w Pol­sce z zapro­gra­mo­wa­ną laicy­za­cją, z reli­gio­znaw­stwem mark­si­stow­skim i z poku­sa­mi kon­sump­cjo­ni­zmu. Tru­dził się wokół „fides quaerens intel­lec­tum”, wia­ry szu­ka­ją­cej zro­zu­mie­nia - upra­wia­jąc teo­lo­gię nar­ra­cyj­ną, epi­sto­lar­ną, homi­le­tycz­ną i hagio­gra­ficz­ną, któ­ra przez odwo­ła­nie się do meta­fo­ry, przy­po­wie­ści, świa­dec­twa, nar­ra­cji, dzie­ła sztu­ki i żywo­tu, za pomo­cą fine­zyj­ne­go, kla­row­ne­go i pla­stycz­ne­go języ­ka, „zbie­ra i przed­kła­da racje wia­ry i moty­wy nadziei chrze­ści­jań­skiej, uza­sad­nia je i ich bro­ni”. Tade­usz Żychie­wicz przez całe życie szu­kał pięk­ne­go, głę­bo­kie­go, „ade­kwat­ne­go” w sto­sun­ku do Ewan­ge­lii Chry­stu­so­wej Kościo­ła, a jed­no­cze­śnie moco­wał się z nim, sta­wiał mu trud­ne pyta­nia, wyra­ża­jąc w ten spo­sób swo­ją miłość do „Ecc­le­sia Mater”. Był pisa­rzem, świec­kim teo­lo­giem, publi­cy­stą Tygo­dni­ka Powszech­ne­go i Gaze­ty Wybor­czej, zatro­ska­nym przez wszyst­kie lata PRL‑u o chrze­ści­jań­stwo mądre i kon­se­kwent­ne. Ucho­dził cza­sem za anty­kle­ry­ka­ła, gdy po 1989 roku kry­ty­ko­wał Kościół za spo­sób wpro­wa­dze­nia reli­gii do szkół, zwol­nie­nia z podat­ków czy świę­ce­nie wszyst­kie­go cokol­wiek otwie­ra­no czy odda­wa­no do użyt­ku – mówił ks. Stęp­niak.

Po tym wstę­pie gość wie­czo­ru zasko­czył wszyst­kim swo­im olbrzy­mim talen­tem wokal­nym, śpie­wa­jąc pio­sen­kę „Woła­nie”, któ­rej słów sam jest auto­rem, a muzy­kę skom­po­no­wał ks. W. Iwa­now­ski:

„Patrzę w dal ciem­ną i smu­tek mam w oczach, więc Panie przyjdź

Oddal zwąt­pie­nie i roz­prosz cień mro­ków, poda­ruj mi

Dło­ni Twych spo­kój jak uścisk po latach i swo­ją twarz

Odbij w mych oczach jak w wodzie cień pta­ka, co pra­gnie żyć…”

Tade­usz Żychie­wicz zmarł 11 listo­pa­da 1994 roku. Jak czy­ta­my w książ­ce ks. dr Krzysz­to­fa Stęp­nia­ka, pod­czas uro­czy­sto­ści pogrze­bo­wych w Opac­twie Ojców Bene­dyk­ty­nów w Tyń­cu został odczy­ta­ny tele­gram kon­do­len­cyj­ny Jana Paw­ła II: „Po dłu­giej i cięż­kiej cho­ro­bie — pisał Papież — odszedł do wiecz­no­ści śp. Tade­usz Żychie­wicz. Zna­łem go oso­bi­ście z cza­sów mego paste­rzo­wa­nia w Koście­le Kra­kow­skim. Sze­ro­ko zna­ny i zasłu­żo­ny pisarz i publi­cy­sta kato­lic­ki. Swo­je umie­jęt­no­ści pisar­skie oddał w szcze­gól­ny spo­sób na służ­bę wia­ry szu­ka­ją­cej zro­zu­mie­nia, zwłasz­cza w cza­sach, gdy w Pol­sce była ona pro­gra­mo­wo zwal­cza­na. Pamię­ta­my go naj­pierw jako auto­ra Pocz­ty Ojca Mala­chia­sza, gdzie w spo­sób jasny i kom­pe­tent­ny wyja­śniał czy­tel­ni­kom zawi­łe nie­raz kwe­stie teo­lo­gicz­ne; póź­niej jako auto­ra medy­ta­cji biblij­nych, umie­ją­ce­go wydo­być z tek­stów Pisma Św. wie­le nowych zna­czeń; i wresz­cie jako ese­istę, któ­ry w swej twór­czo­ści – rzecz zna­mien­na – czę­sto się­gał do tema­tów hagio­gra­ficz­nych. Swym pisar­stwem zmu­szał do reflek­sji i do sta­wia­nia sobie pytań. Dzi­siaj żegna­my go w duchu wia­ry w praw­dę o zmar­twych­wsta­niu (…)”.

Zda­niem ks. prof. dr hab. Łuka­sza Kamy­kow­skie­go – „Książ­ka ks. Stęp­nia­ka sta­no­wi waż­ny przy­czy­nek do pozna­nia rodzi­mej myśli teo­lo­gicz­nej XX wie­ku, wzbo­ga­ca­jąc nasza wie­dzę o kie­run­kach apo­lo­gii i medy­ta­cji nad wia­rą kato­lic­ką w Pol­sce dru­giej poło­wy stu­le­cia”. Z kolei ks. prof. dr hab. Anto­ni Lewek w swej recen­zji pisał – „Autor książ­ki poznał życie i twór­czość Żychie­wi­cza w takim stop­niu i zakre­sie, jak chy­ba nikt w Pol­sce. Dotarł też do wszel­kich archi­wa­liów (ręko­pi­sów i pamią­tek) pry­wat­nych i rodzin­nych Tade­usza Żychie­wi­cza. Jed­nym sło­wem ks. Stęp­niak stał się wybit­nym znaw­cą pol­skie­go Ter­tu­lia­na”.

Czy­ta­jąc książ­kę ks. Stęp­nia­ka nie spo­sób nie zwró­cić uwa­gi na świet­ny, nie­mal poetyc­ki język, któ­rym zosta­ła napi­sa­na. Lek­kość pió­ra auto­ra spra­wia, że czy­ta się ją bar­dzo dobrze. Trze­ba rów­nież pod­kre­ślić walo­ry nauko­we pra­cy, takie jak, m.in. szcze­gó­ło­wa biblio­gra­fia z cie­ka­wie roz­wią­za­nym podzia­łem mate­ria­łów źró­dło­wych na archi­wa i zespo­ły doku­men­tów. Przy­znam szcze­rze, że gdy pisa­łem wła­sną pra­cę dyplo­mo­wą, to w zakre­sie meto­do­lo­gii two­rze­nia biblio­gra­fii czę­ściej wzo­ro­wa­łem się na roz­wią­za­niach przy­ję­tych przez ks. Stęp­nia­ka, ani­że­li na spe­cja­li­stycz­nych publi­ka­cjach doty­czą­cych metod pisa­nia prac nauko­wych.

W Spo­tka­niu pro­wa­dzo­nym przez Maria­na Kon­ra­da Klu­biń­skie­go wzię­li udział Rodzi­ce ks. Stęp­nia­ka, oraz bar­dzo licz­na gru­pa przed­sta­wi­cie­li lokal­nych władz, na cze­le z Pre­zy­den­tem Mia­sta Cie­cha­nów Wal­de­ma­rem War­dziń­skim, będą­cym patro­nem „Cie­cha­now­skich Spo­tkań Muze­al­nych”. Przy­by­li rów­nież, m.in.: Alek­san­der Sopliń­ski – Wice­prze­wod­ni­czą­cy Sej­mi­ku Woje­wódz­twa Mazo­wiec­kie­go, Ceza­ry Szes­ki – Dyrek­tor Dele­ga­tu­ry Kura­to­rium Oświa­ty, Robert Koła­kow­ski – Dyrek­tor Dele­ga­tu­ry Urzę­du Mar­szał­kow­skie­go, Miro­sław Koź­la­kie­wicz – były Sekre­tarz Sta­nu w Kan­ce­la­rii Pre­ze­sa Rady Mini­strów, Marek Mosa­kow­ski – Wice­prze­wod­ni­czą­cy Rady Mia­sta, Witold Ach­ciń­ski – Wice­dy­rek­tor Spe­cja­li­stycz­ne­go Szpi­ta­la Woje­wódz­kie­go oraz Jani­na Fetliń­ska – Dyrek­tor Insty­tu­tu Ochro­ny Zdro­wia Pań­stwo­wej Wyż­szej Szko­ły Zawo­do­wej.

Wie­czór uświet­nił kon­cert muzy­ki Cho­pi­na, Bacha oraz Beetho­ve­na w wyko­na­niu Agniesz­ki Świer­czek i Wik­to­rii Bień­kow­skiej. Recy­to­wa­ła Boże­na Kozłow­ska, któ­rej akom­pa­nio­wał Bar­tło­miej Łyziń­ski.

Trze­ba przy­znać, że swo­ista magia Spo­tka­nia udzie­li­ła się wszyst­kim jego uczest­ni­kom. Jego kon­wen­cja była porów­ny­wa­na do spek­ta­klu muzycz­ne­go sprzed trzech lat, któ­re­go gościem był ks. Kazi­mierz Orze­chow­ski, gra­ją­cy kapła­na w tele­wi­zyj­nym seria­lu „Zło­to­pol­scy”. Ks. Krzysz­tof Stęp­niak bar­dzo dłu­go pod­pi­sy­wał swo­ją książ­kę. Uczest­ni­kom wie­czo­ru, któ­rzy zna­li go dotych­czas jako popu­lar­ne­go i lubia­ne­go w Cie­cha­no­wie dusz­pa­ste­rza oraz dyrek­to­ra Radia, dał się poznać jako świet­ny teo­log i nauko­wiec, ale rów­nież arty­sta, któ­ry odkrył przed widza­mi mały wyci­nek tego, co drze­mie gdzieś głę­bo­ko w jego duszy…

Ks. dr Krzysz­tof Stęp­niak – uro­dził się w 1964 roku w Gosty­ni­nie. Ukoń­czył Wyż­sze Semi­na­rium Duchow­ne w Płoc­ku. Stu­dio­wał rów­nież na Aka­de­mii Teo­lo­gii Kato­lic­kiej w War­sza­wie, a następ­nie na Uni­wer­sy­te­cie Kar­dy­na­ła Ste­fa­na Wyszyń­skie­go, gdzie w 2001 roku otrzy­mał tytuł dok­to­ra teo­lo­gii, pisząc roz­pra­wę dok­tor­ską na semi­na­rium z teo­lo­gii fun­da­men­tal­nej, teo­lo­gii lite­ra­tu­ry i dia­lo­gu reli­gij­ne­go pod kie­run­kiem ks. prof. dr hab. Hen­ry­ka Sewe­ry­nia­ka. Jest dyrek­to­rem Kato­lic­kie­go Radia Cie­cha­nów, wykła­dow­cą w Wyż­szej Szko­le Huma­ni­stycz­nej im. Alek­san­dra Gieysz­to­ra i Pań­stwo­wej Wyż­szej Szko­le Zawo­do­wej w Cie­cha­no­wie i Mła­wie oraz dusz­pa­ste­rzem twór­ców kul­tu­ry. Jest auto­rem arty­ku­łów i recen­zji dru­ko­wa­nych, m.in. w „Col­lec­ta­nea The­olo­gi­ca”, mie­sięcz­ni­ku „Więź” i „Prze­glą­dzie Powszech­nym”, auto­rem audy­cji radio­wych, jak rów­nież tek­stów pio­se­nek i pie­śni reli­gij­nych.