Stwierdzenie nieważności małżeństwa

Mam bar­dzo nur­tu­ja­ce pyta­nie. Moja żona zaszła w cią­żę przed ślu­bem kościel­nym. Po ślu­bie jakies 4 mie­sią­ce żona uro­dzi­ła cór­kę, a po poro­dzie pod­da­ła sie ope­ra­cji pod­wią­za­nia jajo­wo­dów, co spo­wo­do­wa­ło, ze wię­cej dzie­ci juz mieć nie będzie. Ukry­la ten fakt przede mna. Dowie­dzia­łem sie dużo po tym jak to uczy­ni­ła. Żyli­smy ze soba tak ok. 13 lat i sie roz­sta­li­smy. W sepa­ra­cji żyje­my już ponad 6 lat. I zasta­na­wia­jąc się nad tym wszyst­kim mam pyta­nie: czy mam szan­se na to by moje mał­żeń­stwo zosta­ło unie­waż­nio­ne i czy w ogó­le bylo skon­su­mo­wa­ne.

Bo z tego co mi wia­do­mo żona po ślu­bie była w cią­ży a póź­niej nie mogła mieć już dzie­ci, więc to wygla­da tak, jak­by­śmy uży­wa­li środ­ków anty­kon­cep­cyj­nych i maż­łeń­stwo nie zosta­ło dopeł­nio­ne. Mogę się mylić, dla­te­go pro­szę o wyczer­pu­ją­cą odpo­wiedź. Teraz mam taką sytu­ację, że chciał­bym wziąść ślub kosciel­ny z inną oso­bą i bar­dzo pra­gnę mieć dzie­ci, a z tego co wiem zanie­cha­nie potom­stwa wyni­ka z wady zgo­dy i czy byla­by to pod­sta­wa na stwier­dze­nie nie­waż­no­sci moje­go mał­żeń­stwa. Dzie­ku­je i pozdra­wiam.

* * *

Nie jest moż­li­we udzie­le­nie na publicz­nym forum wią­ża­cej odpo­wie­dzi odno­śnie kon­kret­ne­go przy­pad­ku. Nale­zy zgło­sic sie w tym celu do Sadu Bisku­pie­go we wła­sci­wej dla miej­sca zamiesz­ka­nia die­ce­zji. Ich adre­sy znaj­dzie Pan cho­ciaż­by na stro­nie Opo­ki . W każ­dej kurii bisku­piej otrzy­ma Pan — po przed­sta­wie­niu spra­wy, zwią­za­nej z nia doku­men­tów itp. — bez­płat­na pora­de praw­ną doty­cza­cą kon­kret­nej spra­wy. Pro­szę sko­rzy­stać z tej mozli­wo­ści.

Powo­dy stwier­dze­nia nie­waż­no­sci mał­żeń­stwa (Sąd bowiem jedy­nie może stwier­dzić, że mał­żeń­stwo było nie­waż­ne od same­go począt­ku; unie­waż­nie­nie zaś waż­ne­go mał­żeń­stwa doty­czy zupeł­nie innych przy­pad­ków niż opi­sa­ne przez Pana) doty­czą co do zasa­dy sta­nu w chwi­li zawie­ra­nia mał­żeń­stwa, nie zaś tego­co sta­ło się po jego zawar­ciu. Wyklu­cze­nie, w chwi­li zawie­ra­nia mał­żeń­stwa, pozy­tyw­ną decy­zja woli istot­ne­go przy­mio­tu mał­żeń­stwa, jakim jest zro­dze­nie i posia­da­nie potomstwa,może być przy­czy­ną nie­waż­ne­go zawar­cia związ­ku mał­żeń­skie­go. Nie­waż­nie zawar­te jest tak­że mał­żen­stwo pod­ję­te pod przy­mu­sem, tak­że w posta­ci pre­sji psy­chicz­nej. Bywa,iż moty­wem zawar­cia mał­żeń­stwa sta­je się oba­wa przed odrzu­ce­niem przez rodzi­nę i miej­sco­wą spo­łecz­ność z powo­du posia­da­nia nie­ślub­ne­go dziec­ka. Jeże­li ktoś zmu­szo­ny zosta­je do zawar­cia mał­żen­stwa, aże­by uwol­nic się od szy­kan z tego powo­du — i moż­na to udo­wod­nić przed sądem — takie mał­żeń­stwo tak­że zawie­ra­ne jest nie­waż­nie. Sa to pew­ne zasa­dy ogó­le — czy zacho­dza one w przy­pad­ku Pana mał­żeń­stwa, musi oce­nić try­bu­nał kościel­ny.

Dopeł­nie­nie mał­żen­stwa, o któ­rym Pan wspo­mi­na, doty­czy nato­miast inne­go przy­pad­ku. Biskup Rzy­mu, czy­li każ­do­ra­zo­wy papież, posia­da wła­dzę roz­wią­za­nia waż­nie zawar­te­go mał­żeń­stwa, o ile nie zosta­ło ono dopeł­nio­ne. Przez mał­żeń­stwo dopeł­nio­ne pra­wo kano­nicz­ne rozu­mie zaś takie, w któ­rym “mał­żon­ko­wie pod­ję­li w spo­sób ludz­ki akt mał­żeń­ski przez się zdol­ny do zro­dze­nia potom­stwa”.Pra­wo domnie­my­wa przy tym, iz dopeł­nie­nie mał­żeń­stwa nasta­pi­ło, jeże­li stro­ny zamiesz­ka­ły po ślu­bie razem, o ile coś inne­go nie zosta­nie udo­wod­nio­ne.

Tyle zasa­dy nie­któ­re zasa­dy natu­ry ogól­nej. W spra­wie kon­kret­nej odpo­wie­dzi na Pana pyta­nie, pro­sze zwró­cic się do praw­ni­ków przy sądzie kosciel­nym w Pana die­ce­zji.

Piotr Timus