Toga duchownych

Chciał­bym zapy­tać jakie są róż­ni­ce w ubio­rze duchow­nych w poszcze­gól­nych Kościo­łach pro­te­stanc­kich. Z góry dzię­ku­ję za odpo­wiedź i pozdra­wiam.

W Kościo­łach pro­te­stanc­kich uży­wa­ne są róż­ne stro­je litur­gicz­ne. Naj­więk­sza róż­no­rod­ność litur­gicz­na ist­nie­je w Kościo­łach tra­dy­cji lute­rań­skiej. Czar­na toga jako strój do odpra­wia­nia nabo­żeństw zado­mo­wił się, a raczej został wpro­wa­dzo­ny, dekre­tem gabi­ne­to­wym kró­la pru­skie­go w XIX wie­ku, któ­ry był wyzna­nia ewan­ge­lic­ko-refor­mo­wa­ne­go. Wcze­śniej lute­ra­nie uży­wa­li tych samych szat litur­gicz­nych, jakie były wyko­rzy­sty­wa­ne w Koście­le Rzym­sko­ka­to­lic­kim przed Sobo­rem Waty­kań­skim II.

Czar­na toga z bia­łą bef­ką sta­ła się w wie­lu kra­jach “logo” ewan­ge­lic­kie­go księ­dza, w tym w Pol­sce. Ist­nie­ją jed­nak sta­ra­nia, aby roz­po­wszech­nić uży­cie bar­dziej rado­snych stro­jów litur­gicz­nych jak np. bia­łej alby ze stu­łą.

W Pol­sce uży­wa­ne są zazwy­czaj trzy rodza­je tóg. W Koście­le lute­rań­skim tzw. toga pru­ska i cie­szyń­ska (drob­ne róż­ni­ce w kro­ju koł­nie­rza i karczku,oraz w spo­so­bie zakła­da­nia befek), w Koście­le ewan­ge­lic­ko-refor­mo­wa­nym toga pru­ska, a w Koście­le meto­dy­stycz­nym toga z trój­kąt­nym wcię­ciem i wszy­tą “stu­łą”. W prze­szło­ści duchow­nych ewan­ge­lic­kich moż­na było roz­po­znać po kro­ju befek (bef­ki roz­dzie­lo­ne — lute­ra­nie; zszy­te — refor­mo­wa­ni; zszy­te do poło­wy — ewan­ge­li­cy unij­ni), ale obec­nie zasa­da ta nie jest prze­strze­ga­na.

Szcze­gó­ło­we infor­ma­cje na temat histo­rii stro­jów litur­gicz­nych moż­na prze­czy­tać w wir­tu­al­nej biblio­te­ce Kościo­ła Ewan­ge­lic­ko-Augs­bur­skie­go w RP. Pole­cam dwa tek­sty ks. Jana Gros­sa, doty­czą­ce histo­rii togi oraz ogól­ne­go zna­cze­nia litur­gii w pol­skim Koście­le lute­rań­skim.

Ser­decz­nie pozdra­wiam

Dariusz Bruncz