Unieważnienie małżeństwa — podejrzenie o homoseksualizm

Obec­nie jestem po roz­wo­dzie cywil­nym. Mał­żeń­stwo trwa­ło zale­d­wie kil­ka mie­się­cy. Przed ślu­bem nie miesz­ka­li­śmy razem. Po zawar­ciu mał­żeń­stwa wspól­ne życie oka­za­ło się nie­moż­li­we z powo­du para­no­icz­nych zacho­wań byłe­go męża. Przed ślu­bem powie­dział on, iż ma pew­ne lęki zwią­za­ne z homo­sek­su­ali­zmem. Za moją namo­wą udał się nate­ra­pię psy­cho­lo­gicz­ną. Roz­ma­wia­li­śmy wów­czas na temat jego lęków i wyja­śnił mi, iż mia­ły one sil­ny zwią­zek ze stre­sem jaki wów­czas prze­ży­wał (trud­no­ści finan­so­we), a nie z jaki­mi­kol­wiek zabu­rze­nia­mi homoseksualnymi.Uwierzyłam w te wyja­śnie­nia.

Wzię­li­śmy ślub. Kie­dy jed­nak po ślu­bie życie z tym czło­wie­kiem oka­za­ło się nie­moż­li­we — pro­wo­ko­wał nie­ustan­ne kon­flik­ty — i odmó­wił udzia­łu w tera­pii mał­żeń­skiej ‑pod­ję­li­śmy decy­zję o roz­sta­niu.

Obec­nie jestem w posia­da­niu zaświad­cze­nia dok­to­ra psy­cho­lo­ga, któ­re doty­czy jego przed­mał­żeń­skiej tera­pii i w któ­rym jest napi­sa­ne iż psy­cho­log roz­po­znał zabu­rze­nia orien­ta­cji sek­su­al­nej i że pacjent prze­rwał tera­pię. Czy opi­nia tego psy­cho­lo­ga poświad­cza­ją­ca zabu­rze­nia sfe­ry psy­cho­sek­su­al­nej byłe­go męża może być pod­sta­wą do roz­po­czę­cia pro­ce­su w Sądzie Bisku­pim i uzna­nia mał­żeń­stwa za nie­waż­nie zawar­te?

Ser­decz­nie dzię­ku­ję za odpo­wiedź.

* * *

Odpo­wia­da Mar­cin Krze­miń­ski, mgr lic. pra­wa kano­nicz­ne­go.

Zgod­nie z kan. 1060 KPK/83, mał­żeń­stwo cie­szy się przy­chyl­no­ścią pra­wa, dla­te­go w wąt­pli­wo­ści nale­ży uwa­żać je za waż­ne, dopó­ki nie udo­wod­ni się cze­goś prze­ciw­ne­go.

W nauce pra­wa kano­nicz­ne­go Kościo­ła Kato­lic­kie­go, homo­sek­su­alizm okre­śla się jako scho­rze­nie obiek­tyw­nie nie­upo­rząd­ko­wa­ne. Przez homo­sek­su­alizm rozu­mie się zabu­rze­nie oso­bo­wo­ści, przy czym nie ma zgod­no­ści wśród psy­cho­lo­gów i psy­chia­trów co do etio­lo­gii tego zja­wi­ska. Poza tym homo­sek­su­alizm nie sta­no­wi zja­wi­ska jed­no­rod­ne­go a w psy­cho­lo­gii i psy­chia­trii wystę­pu­je wie­le typo­lo­gii tego scho­rze­nia. Nie wda­jąc się w szcze­gó­ły, ani nie podej­mu­jąc pró­by oce­ny homo­sek­su­ali­zmu z punk­tu widze­nia Magi­ste­rium Kościo­ła, na potrze­by pro­ce­sów o stwier­dze­nie nie­waż­no­ści mał­żeń­stwa, nale­ży stwier­dzić, co nastę­pu­je.

Zazwy­czaj zabu­rzo­na oso­bo­wość homo­sek­su­ali­sty pro­wa­dzi do roz­bi­cia związ­ku mał­żeń­skie­go, tyl­ko hete­ro­sek­su­al­ne­go. W przy­pad­ku homo­sek­su­ali­zmu jed­nej ze stron spra­wy o stwier­dze­nie nie­waż­no­ści pro­wa­dzo­ne są zazwy­czaj z tytu­łu nie­zdol­no­ści — z przy­czyn natu­ry psy­chicz­nej — do pod­ję­cia istot­nych obo­wiąz­ków mał­żeń­skich, czy­li kan. 1095 n. 3 KPK/83 (nie moż­na jed­nak wyklu­czyć np. impo­ten­cji mają­cej pod­ło­że psy­cho­lo­gicz­ne, czy wyklu­cze­nia potom­stwa przez homo­sek­su­ali­stę, jako że te tytu­ły, pro­ce­so­wo i struk­tu­ral­nie “naj­bliż­sze są” oso­bom o orien­ta­cji homo­sek­su­al­nej).

Jeśli homo­sek­su­alizm spra­wia, że oso­ba nie jest zdol­na do nawią­za­nia nor­mal­nych rela­cji mał­żeń­skich, wów­czas mał­żeń­stwo może być nie­waż­ne.

Jak zawsze jed­nak muszą zostać speł­nio­ne cha­rak­te­ry­stycz­ne dla kan. 1095 n. 3, a mia­no­wi­cie wyma­ga się aby:

1)Zachodziła przy­czy­na natu­ry psy­chicz­nej, ozna­cza to, że nale­ży wyka­zać jakąś ano­ma­lię w psy­chi­ce stro­ny pozwa­nej, któ­rą może sta­no­wić homoseksualizm;2)Powyższa przy­czy­na natu­ry psy­chicz­nej mogła spo­wo­do­wać nie­waż­ność mał­żeń­stwa, musi być ona sto­sun­ko­wo poważ­na. Trze­ba pamię­tać, że regu­łą jest, że każ­dy jest z pra­wa natu­ral­ne­go zdol­ny do zawar­cia mał­żeń­stwa, więc, wszel­kie odstęp­stwa od tej regu­ły są wyjąt­kiem. Rota Rzym­ska zwra­ca uwa­gę na to, że owa przy­czy­na psy­chicz­na jest pato­lo­gią i ta pato­lo­gia powin­na być ciężka;3)Niezdolność do pod­ję­cia istot­nych obo­wiąz­ków mał­żeń­skich powin­na być uprzed­nia. Nie­zdol­ność, któ­ra powo­du­je nie­waż­ność mał­żeń­stwa musi wystą­pić w chwi­li zawar­cia mał­żeń­stwa. Przyj­mu­je się jed­nak powszech­nie, że nie­zdol­ność musi wystą­pić na dość dłu­gi czas przed zawar­ciem mał­żeń­stwa. Musi ona wyni­kać z wie­lu przy­to­czo­nych fak­tów sprzed zawar­cia mał­żeń­stwa. Fak­ty te muszą ukła­dać się w pewien ciąg zda­rzeń, któ­re prze­ko­nu­ją, że dana oso­ba jest nie­zdol­na do pod­ję­cia istot­nych obo­wiąz­ków małżeńskich;4)W orzecz­nic­twie i lite­ra­tu­rze pod­kre­śla się, że nie­zdol­ność powin­na być trwa­ła. Nie ozna­cza to, że musi ona trwać bar­dzo dłu­go po zawar­ciu mał­żeń­stwa. Jeśli jed­nak z chwi­lą zawar­cia mał­żeń­stwa ona usta­je, to nie moż­na twier­dzić, że dana oso­ba była nie­zdol­na do zawar­cia mał­żeń­stwa;

Odpo­wia­da­jąc bez­po­śred­nio na przed­sta­wio­ne pyta­nie, nale­ży stwier­dzić, że opi­nia psy­cho­lo­ga z okre­su sprzed zawar­cia mał­żeń­stwa sta­no­wi dobry dowód na ist­nie­nie, uprzed­niość oraz trwa­łość (sko­ro zabu­rze­nie trwa nadal) przy­czy­ny natu­ry psy­chicz­nej. Jed­nak to nie­zdol­ność (jako kate­go­ria praw­na) spra­wia, że mał­żeń­stwo zosta­ło nie­waż­nie zawar­te. Przy­czy­ną owej nie­zdol­no­ści może być nato­miast homo­sek­su­alizm.

War­to prze­czy­tać z lite­ra­tu­ry kano­nicz­nej:

Kon­gre­ga­cja Nauki Wia­ry, List Homo­se­xu­ali­ta­tis pro­ble­ma — 1.10.1986, w: W tro­sce o życie. Wybra­ne Doku­men­ty Sto­li­cy Apo­stol­skiej, pod. Red. K. Szczy­gła, Tar­nów 1998, s. 350 — 359.

Kon­gre­ga­cja Nauki Wia­ry, Uwa­gi doty­czą­ce odpo­wie­dzi na pro­po­zy­cje ustaw o nie­dy­skry­mi­na­cji osób homo­sek­su­al­nych — 24.07.1992, w: Poso­bo­ro­we doku­men­ty Kościo­ła Kato­lic­kie­go o mał­żeń­stwie i rodzi­nie, pod. Red. K. Lubo­wic­kie­go, t. 2, Kra­ków 1999, s. 9 — 14.

Góral­ski Woj­ciech, Homo­sek­su­lizm a zdol­ność do powzię­cia zgo­dy mał­żeń­skiej, w: Toż­sa­mość sek­su­al­na nup­tu­rien­tów a zdol­ność do zgo­dy mał­żeń­skiej. Mate­ria­ły I mię­dzy­na­ro­do­we­go sym­po­zjum pra­wa kano­nicz­ne­go — zor­ga­ni­zo­wa­ne­go przez Kate­drę Pra­wa Kano­nicz­ne­go, Wydzia­łu Teo­lo­gicz­ne­go Uni­wer­sy­te­tu Opol­skie­go w Opo­lu 16 X 1996, red. B. W. Hubert, Opo­le 1998, s. 53 — 72.

A. Stan­kie­wicz (Dzie­kan Roty Rzym­skiej), Homo­sek­su­alizm jako przy­czy­na nie­waż­no­ści mał­żeń­stwa według naj­now­szej jury­spru­den­cji rotal­nej (1956–1976). Pra­wo Kano­no­nicz­ne 1979 nr 3/4 s. 179–198.

W. Sza­frań­ski, Homo­sek­su­alizm jako pro­blem pasto­ral­no — sądo­wy. Wło­cła­wek 1983.

Mar­cin Krze­miń­skimgr lic. pra­wa kano­nicz­ne­go­Adwo­kat przy Sądzie Bisku­pim Die­ce­zji San­do­mier­skiejw spra­wach o stwier­dze­nie nie­waż­no­ści mał­żeń­stwawww.kanonista.com