Encyklopedia Ekumenizmu w Polsce

Omó­wie­nia EEP doko­nał o. prof. Zdzi­sław Kijas, jeden z redak­to­rów publi­ka­cji. O. Kijas zazna­czył, że ency­klo­pe­dia nie zawie­ra wszyst­kich osób zasłu­żo­nych dla ruchu eku­me­nicz­ne­go w Pol­sce jed­nak wyra­ził nadzie­ję, że pro­jekt docze­ka się kon­ty­nu­acji.

EEP zawie­ra ponad 540 stron i skła­da się z dwóch głów­nych czę­ści.

Pierw­szą sta­no­wi tek­sty wpro­wa­dza­ją­ce, doty­czą­ce począt­ków i roz­wo­ju ruchu eku­me­nicz­ne­go w Pol­sce, aktu­al­nych struk­tur eku­me­nicz­nych w Pol­sce, a tak­że ducho­wych aspek­tów pol­skiej eku­me­nii, mię­dzy­wy­zna­nio­wych dia­lo­gów dok­try­nal­nych w Pol­sce i na koń­cu prak­tycz­nych form dzia­łal­no­ści eku­me­nicz­nej. Każ­dy z pię­ciu pod­roz­dzia­łów pierw­szej czę­ści ma kil­ku auto­rów – głów­nie rzym­sko­ka­to­lic­kich eku­me­ni­stów, któ­rzy od lat zaj­mu­ją się nauko­wo, a nie­kie­dy tak­że prak­tycz­nie dia­lo­giem eku­me­nicz­nym. Współ­au­to­rem dwóch roz­dzia­łów jest ewan­ge­lic­ki teo­log prof. Karol Kar­ski.

Dru­ga część to zasad­ni­cza treść ency­klo­pe­dii – syl­wet­ki pol­skich eku­me­ni­stów. Zamiesz­czo­no oso­by zarów­no żyją­cych, jak i zmar­łych. W powsta­nie tej czę­ści zaan­ga­żo­wa­li się przed­sta­wi­cie­le Kościo­łów człon­kow­skich Pol­skiej Rady Eku­me­nicz­nej (PRE), zarów­no świec­cy, jak i duchow­ni, a tak­że die­ce­zjal­ni refe­ren­ci ds. eku­me­ni­zmu Kościo­ła rzym­sko­ka­to­lic­kie­go oraz dzien­ni­ka­rze. Not­ki doty­czą­ce więk­szo­ści posta­ci opa­trzo­ne są też infor­ma­cją o waż­niej­szych publi­ka­cjach danej oso­by.

Do EEP dołą­czo­no obszer­ny Aneks zawie­ra­ją­cy spis struk­tur eku­me­nicz­nych w Pol­sce (opis oddzia­łów regio­nal­nych i komi­sji PRE oraz refe­ra­tów ds. eku­me­ni­zmu Kościo­ła rzym­sko­ka­to­lic­kie­go; spis stron inter­ne­to­wych Kościo­łów i insty­tu­cji eku­me­nicz­nych w Pol­sce z uwzględ­nie­niem mediów, w tym tak­że por­ta­lu ekumenizm.pl), doku­men­ty Kościo­łów i insty­tu­cji eku­me­nicz­nych w naszym kra­ju (akty praw­ne PRE wraz z instrukcjami/wytycznymi) oraz doku­men­ty dia­lo­gów eku­me­nicz­nych w Pol­sce, w tym m.in. tekst poro­zu­mie­nia lute­rań­sko-refor­mo­wa­ne­go w 400-lecie Ugo­dy San­do­mier­skiej (1970), dekla­ra­cje Kościo­łów ws. wza­jem­ne­go uzna­nia Sakra­men­tu Chrztu Świę­te­go (2000) oraz pro­jekt doku­men­tu, doty­czą­ce­go dusz­pa­ster­stwa dla mał­żeństw o róż­nej przy­na­leż­no­ści wyzna­nio­wej (2011).

Komen­tarz

Wpraw­dzie publi­ka­cja Ency­klo­pe­dii Eku­me­ni­zmu w Pol­sce nie­co się opóź­ni­ła to jed­nak trud­no nie doce­nić ogro­mu pra­cy redak­to­rów i osób współ­pra­cu­ją­cych przy tym pro­jek­cie. Ilość zebra­nych infor­ma­cji jest napraw­dę impo­nu­ją­ca i sta­no­wi fascy­nu­ją­cą lek­tu­rę na dłu­gie wie­czo­ry. EEP ma nie tyl­ko war­tość doku­men­tal­ną – już pobież­na lek­tu­ra arty­ku­łów i bio­gra­mów uświa­da­mia nie­zwy­kłą inten­syw­ność eku­me­nicz­nej twór­czo­ści i dzia­łań w okre­sie, w któ­rym reżim socja­li­stycz­ny unie­moż­li­wiał swo­bod­ne funk­cjo­no­wa­nie Kościo­łów. Ilość ini­cja­tyw, tek­stów, reflek­sji oraz przede wszyst­kim osób zaan­ga­żo­wa­nych w pol­ski eku­me­nizm upraw­nia do posta­wie­nia pyta­nie o stan dzi­siej­szy pol­skie­go eku­me­ni­zmu i pro­jek­ty na przy­szłość.

War­to zazna­czyć, że EEP jest publi­ka­cją przy­go­to­wa­ną przez duchow­nych Kościo­ła rzym­sko­ka­to­lic­kie­go – oprócz wymie­nio­ne­go już o. Kija­sa w przed­się­wzię­cie zaan­ga­żo­wa­ni byli rów­nież zna­ni eku­me­ni­ści – ks. prof. Józef Bud­niak, ks. prof. Zyg­fryd Gla­eser oraz o. prof. Tade­usz Kałuż­ny. To zna­czą­ce i war­te uzna­nia, że Ency­klo­pe­dia Eku­me­ni­zmu w Pol­sce jest wła­ści­wie publi­ka­cją powsta­łą z ini­cja­ty­wy przed­sta­wi­cie­la Kościo­ła więk­szo­ścio­we­go, któ­rzy zapro­si­li do współ­pra­cy Kościo­ły i wier­nych innych wyznań. Czy publi­ka­cja uka­za­ła­by się wcze­śniej i mia­ła­by posze­rzo­ną for­mu­łę, gdy­by zosta­ła wyda­na wspól­nie – tego nie wie­my, jed­nak poja­wie­nie się EEP jest rów­nież zachę­tą do kon­ty­nu­owa­nia wysił­ku.

Myślę, że wyda­nie EEP sta­no­wi też kon­struk­tyw­ne wyzwa­nie i wezwa­nie do śro­do­wisk eku­me­nicz­nych Kościo­łów zrze­szo­nych w PRE, ale tak­że ini­cja­tyw poza jej struk­tu­ra­mi, do zasta­no­wie­nia się nad plat­for­mą eku­me­nicz­ne­go dia­lo­gu – nie tyl­ko w wymia­rze teo­lo­gicz­nym — wykra­cza­ją­cej poza utar­te struk­tu­ry, festi­wa­le i kon­we­nan­se.

Głos Kościo­łów mniej­szo­ścio­wych sły­sza­ny jest jedy­nie w kon­tek­ście akcjo­ni­zmu, w wyzna­nio­wych publi­ka­to­rach, oświad­cze­niach, któ­re bar­dzo rzad­ko prze­bi­ja­ją się głów­nych mediów, oraz — w ramach gościn­no­ści eku­me­nicz­nej – w publi­ka­cjach rzym­sko­ka­to­lic­kich lub na łamach czasopism/książek nauko­wych wyda­wa­nych przez wyż­sze uczel­nie teo­lo­gicz­ne.

Auto­rom i wszyst­kim Oso­bom zaan­ga­żo­wa­nym w pro­jekt EEP nale­żą się podzię­ko­wa­nia i gra­tu­la­cje.

» Luter2017: Aktu­al­ny stan eku­me­nii — Mię­dzy­na­ro­do­wa Kon­fe­ren­cja Teo­lo­gicz­na w Kamie­niu Śl.

» Ekai.pl: Kar­dy­nał Kasper w Kamie­niu Ślą­skim o eku­me­nii

---

Gale­ria