Konferencja ekumenicza pod znakiem umiarkowanego pesymizmu

27 listo­pa­da 2013 r. odby­ła się w war­szaw­skim Cen­trum Lute­rań­skim kon­fe­ren­cja eku­me­nicz­na poświę­co­na rzym­sko­ka­to­lic­ko-lute­rań­skie­mu doku­men­to­wi “Od kon­flik­tu do komu­nii”. Tekst przy­go­to­wa­ła Komi­sja ds. Jed­no­ści powo­ła­na przez Świa­to­wą Fede­ra­cję Lute­rań­ską (ŚFL) oraz Papie­ską Radę ds. Jed­no­ści Chrze­ści­jan. Doku­ment doty­czy zbli­ża­ją­ce­go się jubi­le­uszu 500-lecia Refor­ma­cji i moż­li­wo­ści jej wspól­ne­go upa­mięt­nie­nia przez rzym­skich kato­li­ków i ewan­ge­li­ków tra­dy­cji lute­rań­skiej.

W imie­niu orga­ni­za­to­rów — Kan­ce­la­rii Bisku­pa Kościo­ła oraz Komi­te­tu Kra­jo­we­go ŚFL — uczest­ni­ków kon­fe­ren­cji przy­wi­tał ks. Jerzy Samiec, Biskup Kościo­ła Ewan­ge­lic­ko-Augs­bur­skie­go w Pol­sce. Zwierzch­nik pol­skich lute­ra­nów zwró­cił uwa­gę na fakt, że o ile prak­tycz­na współ­pra­ca eku­me­nicz­na mię­dzy ewan­ge­li­ka­mi a kato­li­ka­mi ukła­da się pra­wi­dło­wo, o tyle wciąż bra­ku­je wspól­nych dzia­łań na płasz­czyź­nie teo­lo­gicz­nej. Według ks. bp. Jerze­go Sam­ca doku­ment jest szan­są, aby to zmie­nić. Sło­wa pozdro­wie­nia w imie­niu pre­ze­sa Pol­skiej Rady Eku­me­nicz­nej, abpa Jere­mia­sza, prze­ka­zał dyrek­tor PRE, ks. Ire­ne­usz Lukas. Lute­rań­ski duchow­ny pod­kre­ślił donio­słość dia­lo­gu teo­lo­gicz­ne­go, któ­ry ma bez­po­śred­nie prze­ło­że­nie na rela­cje mię­dzy Kościo­ła­mi na róż­nych płasz­czy­znach. Ks. Lukas wyra­ził radość z prze­tłu­ma­cze­nia doku­men­tu na język pol­ski oraz nadzie­ję, że tekst przy­czy­ni się do głęb­sze­go zro­zu­mie­nia wspól­ne­go powo­ła­nia i lep­szej komu­ni­ka­cji mię­dzy lute­ra­na­mi a kato­li­ka­mi.

Wła­ści­wa część kon­fe­ren­cji roz­po­czę­ła się od dwóch refe­ra­tów, pre­zen­tu­ją­cych rzym­sko­ka­to­lic­ką i lute­rań­ską oce­nę doku­men­tu. Ks. dr hab. Raj­mund Pora­da, kie­row­nik Kate­dry Zasad Eku­me­ni­zmu Wydzia­łu Teo­lo­gicz­ne­go Uni­wer­sy­te­tu Opol­skie­go, przy­po­mniał zastrze­że­nia Kościo­ła rzym­sko­ka­to­lic­kie­go poja­wia­ją­ce się w kon­tek­ście świę­to­wa­nia 500-lecia Refor­ma­cji. Wyra­ził prze­ko­na­nie, że Refor­ma­cja jest dla kato­li­ków począt­kiem bole­sne­go roz­ła­mu w Koście­le Zachod­nim i dopro­wa­dzi­ła do wie­lu wyda­rzeń, któ­re dla wier­nych wspól­no­ty rzym­sko­ka­to­lic­kiej nie mogą być powo­dem do świę­to­wa­nia. Uzna­jąc słusz­ność wie­lu postu­la­tów i inten­cji Lutra oraz zbli­że­nie, jakie doko­na­ło się dzię­ki rucho­wi eku­me­nicz­ne­mu, ks. Pora­da opo­wie­dział się za zróż­ni­co­wa­nym upa­mięt­nie­niem 500-Refor­ma­cji, pod­czas któ­re­go znaj­dzie się miej­sce do wyra­że­nia winy za zaist­nia­ły podział w chrze­ści­jań­stwie. Ks. Pora­da kry­tycz­nie odniósł się do zbyt moc­ne­go – jego zda­niem – skon­cen­tro­wa­nia na oso­bie Lutra w doku­men­cie, podej­mu­jąc tym samym kry­ty­kę nie­któ­rych teo­lo­gów pro­te­stanc­kich spo­za tra­dy­cji lute­rań­skiej. Według opol­skie­go teo­lo­ga sła­bo­ścią doku­men­tu jest rów­nież nie­wy­star­cza­ją­ce uwzględ­nie­nie róż­nic mię­dzy teo­lo­gią Lutra a teo­lo­gią lute­rań­ską. Jako sła­by punkt bila­te­ral­ne­go dia­lo­gu wska­zał na mniej wią­żą­cy niż w kato­li­cy­zmie cha­rak­ter roz­strzy­gnięć ekle­zjal­nych w Kościo­łach lute­rań­skich, któ­re nie zawsze mogą przed­sta­wić jasne sta­no­wi­sko w zagad­nie­niach dok­try­nal­nych.

Lute­rań­ską oce­nę doku­men­tu zary­so­wał ks. prof. The­odor Die­ter, dyrek­tor Insty­tut Eku­me­nicz­ne­go ŚFL w Stras­bur­gu. Ks. Die­ter, któ­ry miał zna­czą­cy wpływ na powsta­wa­nie doku­men­tu, przy­po­mniał donio­słość dia­lo­gu eku­me­nicz­ne­go, wska­zu­jąc na ogrom­ne zmia­ny, jakie nastą­pi­ły w rela­cjach rzym­sko­ka­to­lic­ko-lute­rań­skich wpierw poprzez wspól­no­tę cier­pie­nia, m.in. w cza­sach nazi­stow­skie­go prze­śla­do­wa­nia, poprzez mał­żeń­stwa wyzna­nio­wo mie­sza­ne, ofi­cjal­ny dia­log eku­me­nicz­ny, któ­ry stał się moż­li­wy, dzię­ki otwar­ciu się Kościo­ła rzym­sko­ka­to­lic­kie­go na eku­me­nizm poprzez decy­zje Sobo­ru Waty­kań­skie­go II. Ks. prof. Die­ter przy­po­mniał zmia­ny myśle­nia o Lutrze i Refor­ma­cji, do jakich doszło zarów­no po stro­nie rzym­sko­ka­to­lic­kiej (pod­ję­cie teo­lo­gicz­nej reflek­sji nad Lutrem) oraz ewan­ge­lic­kiej (inten­syw­ne bada­nia nad teo­lo­gią i ducho­wo­ścią śre­dnio­wie­cza). Duchow­ny pod­kre­ślił, że atmos­fe­ra XVI-wiecz­nej pole­mi­ki utrud­nia­ła dostrze­że­nie wysił­ków zmie­rza­ją­cych do ura­to­wa­nia jed­no­ści, a przede wszyst­kim unie­moż­li­wi­ła zro­zu­mie­nie wspól­nych tre­ści wia­ry, któ­re zosta­ły przy­kry­te gru­bą war­stwą uprze­dzeń, igno­ran­cji oraz sekwen­cją oko­licz­no­ści nie zawsze zwią­za­nych z zagad­nie­nia­mi reli­gij­ny­mi.

Po refe­ra­tach roz­po­czę­ła się dys­ku­sja pane­lo­wa z udzia­łem refe­ren­tów oraz dodat­ko­wych gości repre­zen­tu­ją­cych oby­dwa Kościo­ły – w roz­mo­wie wziął udział ks. prof. Prze­my­sław Kan­ty­ka, kie­row­nik Kate­dry Teo­lo­gii Pro­te­stanc­kiej i Kate­dry Eku­me­ni­zmu Kato­lic­kie­go Uni­wer­sy­te­tu Lubel­skie­go, oraz dr Jerzy Soj­ka, adiunkt w Kate­drze Teo­lo­gii Sys­te­ma­tycz­nej Chrze­ści­jań­skiej Aka­de­mii Teo­lo­gicz­nej i jed­no­cze­śnie czło­nek Komi­te­tu Kra­jo­we­go ŚFL.

Dys­ku­sja doty­czy­ła moż­li­wo­ści recep­cji doku­men­tu w Pol­sce i jego zna­cze­nia dla wza­jem­nych rela­cji, a tak­że zagad­nień ekle­zjo­lo­gicz­nych, wyni­ka­ją­cych z tek­stu. Emo­cjo­nu­ją­ce dys­ku­sje z udzia­łem uczest­ni­ków kon­fe­ren­cji wywo­ła­ły tema­ty zwią­za­ne z mode­lem widzial­nej jed­no­ści w kon­tek­ście decy­zji Waty­ka­nu o powo­ła­niu ordy­na­ria­tów dla kon­wer­ty­tów z Kościo­łów angli­kań­skich i moż­li­wo­ści utwo­rze­niach tako­wych dla lute­ra­nów, a tak­że uzna­niem urzę­du duchow­ne­go. Dys­ku­sję pane­lo­wą pro­wa­dził Dariusz Bruncz, redak­tor naczel­ny por­ta­lu ekumenizm.pl, a tłu­ma­czem ks. prof. Die­te­ra był ks. Woj­ciech Prac­ki, rzecz­nik pra­so­wy Kościo­ła lute­rań­skie­go w Pol­sce. Na zakoń­cze­nie kon­fe­ren­cji ks. bp Jerzy Samiec popro­wa­dził modli­twę i udzie­lił zebra­nym bło­go­sła­wień­stwa.

Refe­ra­ty zosta­ną nie­ba­wem udo­stęp­nio­ne na stro­nie luter2017.pl, podob­nie jak nagra­nie z dys­ku­sji pane­lo­wej. Doku­ment „Od kon­flik­tu do komu­nii” dostęp­ny jest bez­płat­nie w for­mie elek­tro­nicz­nej na stro­nie www.luter2017.pl. Tekst uka­zał się rów­nież dru­kiem w wydaw­nic­twie War­to i moż­na go nabyć za 10 PLN.

źró­ło: luter2017.pl

Tytuł powyż­szej not­ki pocho­dzi od redak­cji ekumenizm.pl

UWAGA: Pierw­sze 5 osób, któ­re zgło­szą się do redak­cji ekumenizm.pl dro­gą elek­tro­nicz­ną, otrzy­ma­ją tekst bez­płat­nie za pośred­nic­twem Pocz­ty Pol­skiej.