Wibitny filozof Jacques Derrida nie żyje

W wie­ku 74 lat we Fran­cji zmarł jeden z naj­wy­bit­niej­szych twór­ców i głów­nych przed­sta­wi­cie­li post­mo­der­ni­zmu – Jacqu­es Der­ri­da. Filo­zof zmarł na raka.

Jacqu­es Der­ri­da przez wie­le lat był pro­fe­so­rem Col­le­ge de Fran­ce. Sła­wę zdo­był jako kry­tyk tra­dy­cyj­nej filo­zo­fii, któ­rej w opo­zy­cji posta­wił naukę o piśmie — gra­ma­to­lo­gię. Swe zain­te­re­so­wa­nia filo­zo­fią łączył swo­bod­nie z lite­ra­tu­rą, antro­po­lo­gią, lin­gwi­sty­ką i psy­cho­ana­li­zą. W swo­ich pra­cach nawią­zy­wał do Mar­ti­na Heideg­ge­ra co spo­wo­do­wa­ło, iż stał się twór­cą począt­ków dekon­struk­cjo­ni­zmu ukształ­to­wa­ne­go na prze­ło­mie lat 70. i 80. Dekon­struk­cjo­nizm szcze­gól­nie łączył filo­zo­fię i lite­ra­tu­rę, zwłasz­cza w zakre­sie odkry­wa­nia w tej ostat­niej uta­jo­nych orien­ta­cji świa­to­po­glą­do­wych.

Der­ri­da uro­dził się 15 lip­ca 1930 roku w El-Biar w Algie­rii, gdzie ukoń­czył szko­łę pod­sta­wo­wą. W 1950 roku roz­po­czął stu­dia w pre­sti­żo­wej Eco­le Nor­ma­le Super­ieu­re, a następ­nie na Sor­bo­nie, gdzie przez kil­ka lat był asy­sten­tem. W latach 1965–1984 był pro­fe­so­rem filo­zo­fii Eco­le Nor­ma­le Super­ieu­re, póź­niej zaś kie­ro­wał Eco­le des Hau­tes Etu­des en Scien­ces Socia­les w Pary­żu aby w kil­ka lat póź­niej współ­za­ło­żyć Col­le­ge Inter­na­tio­na­le de Phi­lo­so­phie ( mię­dzy­na­ro­do­we kole­gium filo­zo­fii)

Der­ri­da pra­co­wał rów­nież na ame­ry­kań­skich uni­wer­sy­te­tach, m.in. Yale, gdzie zaczął wykła­dać w 1966 roku i stał się współ­twór­cą Szko­ły Kry­ty­ków z Yale. W 1977 roku został dok­to­rem hono­ris cau­sa Uni­wer­sy­te­tu Ślą­skie­go w Kato­wi­cach.

Prof. Józef Bań­ka z Uni­wer­sy­te­tu Ślą­skie­go, spe­cja­li­sta z zakre­su antro­po­lo­gii filo­zo­ficz­nej, umiej­sco­wił Der­ri­dę “w rzę­dzie tej mia­ry filo­zo­fów co Max Sche­ler, Karl Jaspers, Hel­muth Ples­sner, John L. Austin i wie­lu innych myśli­cie­li doby współ­cze­snej, któ­rzy wyci­snę­li nie­za­tar­te pięt­no na swo­ich cza­sach i sta­li się sym­bo­lem ory­gi­nal­ne­go, im tyl­ko wła­ści­we­go sty­lu myśle­nia, pisa­nia czy filo­zo­fo­wa­nia”.

Dla filo­zo­fa kul­tu­ry prof. Ste­fa­na Moraw­skie­go Jacqu­es Der­ri­da “stał się jed­nym z naj­bar­dziej docie­kli­wych i naj­wni­kliw­szych świad­ków naszej epo­ki. Epo­ki roz­chwia­nej, nie­pew­nej sie­bie, żyją­cej od chwi­li do chwi­li, trak­tu­ją­cej wszel­kie ide­olo­gie i pro­jek­ty histo­rio­zo­ficz­nie z nie­chę­cią bądź z wro­go­ścią, nasta­wio­nej na łowie­nie wciąż zmien­nych i inten­syw­nych przy­jem­no­ści, prze­ko­na­nej, że wszyst­ko ujdzie, gdyż nie ma war­to­ści trwa­le osa­dzo­nych ani też dosta­tecz­nie moc­nych kry­te­riów, aby jed­ne z nich uznać za bez­wa­run­ko­wo wyż­sze.”