Anglikańskie tradycje podbijają Kościół rzymskokatolicki

Powsta­nie Ordy­na­ria­tów dla wier­nych wywo­dzą­cych się ze Wspól­no­ty Angli­kań­skiej zaowo­co­wa­ło prze­nie­sie­niem na grunt kato­lic­ki wie­lu ele­men­tów tra­dy­cji angli­kań­skiej, któ­re nie mia­ły dotąd bez­po­śred­nich odpo­wied­ni­ków w litur­gii innych czę­ści Kościo­ła Kato­lic­kie­go. Zwłasz­cza w Anglii, nabo­żeń­stwa spra­wo­wa­ne przez wspól­no­ty, któ­re nale­żą do Ordy­na­ria­tu, przy­cią­ga­ją bar­dzo wie­lu kato­li­ków spo­za jego gro­na.

Wie­le z tych cele­bra­cji jest zwią­za­nych z okre­sem Adwen­tu i Boże­go Naro­dze­nia, któ­re w tra­dy­cji angli­kań­skiej są prze­ży­wa­ne szcze­gól­nie uro­czy­ście. Cały okres pomię­dzy Bożym Naro­dze­niem a Obja­wie­niem Pań­skim ma spe­cjal­ny cha­rak­ter i w tra­dy­cji angiel­skiej nosi nazwę “12 dni” (stąd np. sztu­ka Szek­spi­ra “Twel­fth Night” to po pol­sku “Wie­czór Trzech Kró­li”). Począ­tek Adwen­tu wią­że się zwy­kle z uro­czy­stą Pro­ce­sją Adwen­to­wą, zaś tuż przed Bożym Naro­dze­niem lub bez­po­śred­nio po nim spra­wo­wa­ne jest Nabo­żeń­stwo Dzie­wię­ciu Czy­tań. Obej­mu­je ono pro­roc­twa mesjań­skie Sta­re­go Testa­men­tu, Ewan­ge­lie Dzie­ciń­stwa wg Św. Mate­usza i Św. Łuka­sza, a na koniec – pro­log Ewan­ge­lii Św. Jana. Poszcze­gól­ne czy­ta­nia są prze­pla­ta­ne chó­ral­nym śpie­wem hym­nów i tra­dy­cyj­nych kolęd. Nabo­żeń­stwa te zosta­ły zapla­no­wa­ne przez nie­mal wszyst­kie para­fie i wspól­no­ty z Ordy­na­ria­tów w Wiel­kiej Bry­ta­nii, USA, Kana­dzie i Austra­lii. W Anglii, cen­tral­ne Nabo­żeń­stwo Dzie­wię­ciu Czy­tań, pod prze­wod­nic­twem ordy­na­riu­sza Keitha New­to­na, będzie mia­ło szcze­gól­nie uro­czy­stą opra­wę i weź­mie w nim udział wie­lu wybit­nych przed­sta­wi­cie­li miej­sco­we­go Kościo­ła Kato­lic­kie­go. Na przy­kład jed­nym z lek­to­rów będzie Edward Fit­za­lan-Howard, Ksią­że Nor­folk – przed­sta­wi­ciel rodu, któ­ry stał się sym­bo­lem kil­ku­set­let­nie­go opo­ru kato­li­ków angiel­skich wobec prze­śla­do­wań (i wydał m.in. św. Fili­pa Howar­da, męczen­ni­ka epo­ki elż­bie­tań­skiej).

Innym nabo­żeń­stwem, któ­re zysku­je popu­lar­ność w para­fiach, gdzie spra­wu­ją posłu­gę księ­ża z angiel­skie­go Ordy­na­ria­tu Mat­ki Bożej z Wal­sin­gham, jest Nabo­żeń­stwo Wie­czor­ne (ang. Even­song) – połą­cze­nie Nie­szpo­rów i Kom­ple­ty, zwy­kle w boga­tej opra­wie chó­ral­nej, z któ­rej sły­nie tra­dy­cja angli­kań­ska.

Tek­sty nabo­żeństw angli­kań­skich zosta­ły ofi­cjal­nie zatwier­dzo­ne do użyt­ku litur­gicz­ne­go w Koście­le Kato­lic­kim z chwi­lą uka­za­nia się “Modli­tew­ni­ka Ordy­na­ria­tu Mat­ki Bożej z Wal­sin­gham”. Publi­ka­cja ta zawie­ra rów­nież psal­my do odma­wia­nia w Litur­gii Godzin w tra­dy­cyj­nym angli­kań­skim prze­kła­dzie Coverdale’a oraz czy­ta­nia bre­wia­rzo­we na cały rok. Co cie­ka­we, oprócz tek­stów świę­tych okre­su przed­re­for­ma­cyj­ne­go (m.in. św. Augu­styn z Can­ter­bu­ry, św. Kolum­ban) oraz kato­lic­kich świę­tych pore­for­ma­cyj­nych (m.in. św. Edmund Cam­pion), chy­ba po raz pierw­szy w ofi­cjal­nym modli­tew­ni­ku kato­lic­kim zna­la­zły się tak­że tek­sty auto­rów spo­za Kościo­ła Kato­lic­kie­go (czy­li for­mal­nie pro­te­stanc­kich!), w tym takich lumi­na­rzy angli­ka­ni­zmu jak bp Lan­ce­lot Andre­wes, John Keble, Edward Pusey, Tho­mas Ste­arns Eliot, Eric Mascall oraz abp Arthur Ram­sey (zmar­ły przed 20 laty arcy­bi­skup Can­ter­bu­ry). Nawet tek­sty zna­nych kon­wer­ty­tów, jak bł. John Hen­ry New­man, Robert Wil­ber­for­ce i kard. Man­ning, pocho­dzą w dużej mie­rze z okre­su sprzed ich kon­wer­sji.

Do cza­su zatwier­dze­nia osta­tecz­nych tek­stów litur­gicz­nych przez mie­dzy­dy­ka­ste­rial­ną komi­sję waty­kań­ską Tra­di­tio­ne Angli­ca­nes, Ordy­na­ria­ty korzy­sta­ją z opra­co­wa­nej w latach osiem­dzie­sią­tych w Sta­nach Zjed­no­czo­nych wer­sji angli­kań­skiej rytu rzym­skie­go, opar­tej na pod­da­nym kato­lic­kiej korek­cie “Modli­tew­ni­ku Powszech­nym” autor­stwa abp. Cran­me­ra. Mogą też swo­bod­nie korzy­stać z for­my zwy­czaj­nej i nad­zwy­czaj­nej rytu rzym­skie­go. Co cie­ka­we, o ile w Ordy­na­ria­cie ame­ry­kań­skim tra­dy­cja “Modli­tew­ni­ka Powszech­ne­go” jest bar­dzo żywa, o tyle w Anglii więk­szość księ­ży, któ­rzy prze­szli do Ordy­na­ria­tu, korzy­sta­ła w cza­sach angli­kań­skich po pro­stu z Msza­łu Rzym­skie­go i dopie­ro teraz – już wewnątrz Kościo­ła Kato­lic­kie­go – wtór­nie odkry­wa bogac­two swo­jej wła­snej tra­dy­cji litur­gicz­nej. Postę­pu­je to z pew­ny­mi opo­ra­mi, ale wła­dze angiel­skie­go Ordy­na­ria­tu nie­ustan­nie zachę­ca­ją swo­ich księ­ży, żeby czę­ściej korzy­sta­li z “rytu angli­kań­skie­go”. Ordy­na­ria­to­we msze świę­te – tak­że w zwy­czaj­nym rycie rzym­skim – są gene­ral­nie spra­wo­wa­ne ad orien­tum, z dużą pie­czo­ło­wi­to­ścią i w bar­dzo tra­dy­cyj­nej opra­wie muzycz­nej, co przy­cią­ga wie­lu kato­li­ków spo­za Ordy­na­ria­tów.

W Anglii, Ordy­na­riat wpi­sał się już na sta­łe w kra­jo­braz eku­me­nicz­ny. Sta­le wzra­sta licz­ba jego człon­ków (w tym roku bli­sko o 50%), ale nie jest to jakaś lawi­na kon­wer­sji, a raczej sta­ły, rów­no­mier­ny stru­mień. Dowo­dem nor­ma­li­za­cji może być tak­że to, że w pią­tek, 7 grud­nia, ordy­na­riusz New­ton weź­mie udział w Nie­szpo­rach spra­wo­wa­nych wspól­nie z abp. Can­ter­bu­ry, któ­ry przy­jął zapro­sze­nie do Kate­dry West­min­ster­skiej.