Mariawici znów w Unii Utrechckiej

Przy­po­mnij­my: ruch maria­wic­ki, któ­ry naro­dził się pod koniec XIX wie­ku na tere­nie daw­ne­go zabo­ru rosyj­skie­go po Obja­wie­niach danych Zało­ży­ciel­ce, św. Marii Fran­cisz­ce nie został zaak­cep­to­wa­ny przez Kościół rzym­sko­ka­to­lic­ki. Gdy po nało­że­niu eks­ko­mu­ni­ki więk­szej na Matecz­kę i mini­stra gene­ral­ne­go, ks. M. Micha­ła Kowal­skie­go zaist­nia­ła koniecz­ność zagwa­ran­to­wa­nia suk­ce­sji apo­stol­skiej maria­wi­ty­zmu, kapła­ni maria­wi­ci za zgo­dą św. M. Fran­cisz­ki zwró­ci­li się z proś­bą o udzie­le­nie sakry bisku­piej kapła­no­wi M. Micha­ło­wi przez bisku­pów sta­ro­ka­to­lic­kich – otrzy­mał ją w Utrech­cie z rąk sta­ro­ka­to­lic­kie­go arcy­bi­sku­pa Gerar­da Gula 5 paź­dzier­ni­ka 1909 roku. Wte­dy też Kościół maria­wi­tów włą­czył do swo­jej nazwy okre­śle­nie „sta­ro­ka­to­lic­ki”.

Nie­speł­na rok póź­niej w Łowi­czu doszło do kon­se­kra­cji dwóch kolej­nych bisku­pów maria­wic­kich, któ­rzy po bole­snym roz­ła­mie w 1935 roku opo­wie­dzie­li się prze­ciw­ko bra­tu arcy­bi­sku­po­wi M. Micha­ło­wi Kowal­skie­mu. Zanim jed­nak doszło do roz­ła­mu w łonie maria­wi­ty­zmu w 1924 roku Unia Utrechc­ka posta­no­wi­ła zawie­sić Kościół Sta­ro­ka­to­lic­ki Maria­wi­tów w pra­wach człon­ka ze wzglę­du na teo­lo­gię mał­żeństw zakon­nych. War­to uści­ślić, że Unia Utrechc­ka nie jest unią Kościo­łów, a wła­ści­wie bisku­pów zatem zawie­sze­nie bez­po­śred­nio doty­czy­ło arcy­bi­sku­pa Micha­ła, a tak­że jego następ­ców po roz­ła­mie z 1935 roku.

Już w latach 70. XX wie­ku wzno­wio­no kon­tak­ty mię­dzy Unią Utrechc­ką a Kościo­łem Sta­ro­ka­to­lic­kim Maria­wi­tów. Począt­ko­wo mia­ły one cha­rak­ter kur­tu­azyj­ny poprzez prze­sy­ła­nie pozdro­wień lub repre­zen­tan­ta Utrech­tu z oka­zji wybo­ru nowe­go bisku­pa naczel­ne­go lub waż­nych uro­czy­sto­ści jubi­le­uszo­wych jak np. w 1993 roku, kie­dy świę­to­wa­no stu­le­cie Obja­wień Dzie­ła Wiel­kie­go Miło­sier­dzia.

Przed­sta­wi­cie­le płoc­kie­go maria­wi­ty­zmu zaczę­li poja­wiać się na spo­tka­niach bisku­pów sta­ro­ka­to­lic­kich Unii Utrechc­kiej, a w 2007 roku roz­po­czę­to ofi­cjal­ny dia­log, mają­cy zba­dać moż­li­wo­ści przy­wró­ce­nia człon­ko­stwa względ­nie ponow­ne­go przy­ję­cia Kościo­ła Sta­ro­ka­to­lic­kie­go Maria­wi­tów do tej wspól­no­ty. Dąże­niom tym towa­rzy­szy­ły kon­tro­wer­sje zwią­za­ne m.in. z wpro­wa­dze­niem kapłań­stwa kobiet w nie­któ­rych Kościo­łach sta­ro­ka­to­lic­kich oraz libe­ral­ne­go podej­ścia do związ­ków jed­no­pł­cio­wych. O ile pierw­sza kwe­stia nie wywo­ły­wa­ła aż tak wiel­kich emo­cji (Kościół Sta­ro­ka­to­lic­ki Maria­wi­tów zre­zy­gno­wał ze świę­ce­nia kobiet po roz­ła­mie, jed­nak nigdy nie stwier­dził nie­waż­no­ści świę­ceń kapłań­skich już wyświę­co­nych sióstr kapła­nek), o tyle zagad­nie­nia natu­ry etycz­nej były dość istot­ne. W mię­dzy­cza­sie z Unii Utrechc­kiej wystą­pił Pol­ski Naro­do­wy Kościół Kato­lic­ki w USA i Kana­dzie, któ­ry był naj­więk­szym człon­kiem unii, w któ­rej pozo­stał Kościół Pol­sko­ka­to­lic­ki. Maria­wi­ci posia­da­li sta­tus obser­wa­to­ra.

Pod­czas zakoń­czo­nej nie­daw­no w szwaj­car­skiej miej­sco­wo­ści Wisli­ko­fen kon­fe­ren­cji bisku­pów sta­ro­ka­to­lic­kich przy­ję­to poro­zu­mie­nie pod­pi­sa­ne przez bisku­pów Unii Utrechc­kiej oraz przed­sta­wi­cie­li Kościo­ła Sta­ro­ka­to­lic­kie­go Maria­wi­tów – dwóch bisku­pów: bisku­pa naczel­ne­go M. Ludwi­ka Jabłoń­skie­go i ordy­na­riu­sza die­ce­zji ślą­sko-łódz­kiej M. Wło­dzi­mie­rza Jawor­skie­go. Na spo­tka­niu obec­ny był ponad­to jesz­cze jeden czło­nek Rady Kościo­ła — kapł. M. Grze­gorz Dróżdż z Para­fii w Cegło­wie.

Doku­ment, któ­re­go tłu­ma­cze­nie jako pierw­si przed­sta­wia­my poni­żej, zobo­wią­zu­je maria­wi­tów do uwzględ­nie­nia zmian dok­try­nal­nych przy opra­co­wy­wa­niu nowe­go sta­tu­tu Kościo­ła. Poro­zu­mie­nie wyma­ga od maria­wi­tów wykre­śle­nia z ofi­cjal­nych doku­men­tów dok­try­nal­nych dogma­tu o Nie­po­ka­la­nym Poczę­ciu Marii Pan­ny, a tak­że skre­śle­nia z Wyzna­nia Wia­ry Filio­que, a więc for­mu­ły o pocho­dze­niu Ducha Świę­te­go od Ojca i Syna. Dodat­ko­wo maria­wic­cy sygna­ta­riu­sze zobo­wią­zu­ją się do zwo­ła­nia syno­du (ten już został parę lat temu zapo­wie­dzia­ny, jed­nak nie wia­do­mo czy i kie­dy się odbę­dzie) oraz zagwa­ran­to­wa­nia świec­kim pra­wa gło­su na syno­dzie. Ponad­to usta­lo­no, że człon­kiem Kon­fe­ren­cji Unii Utrechc­kiej może być jedy­nie Biskup Naczel­ny Kościo­ła, a nie bisku­pi die­ce­zjal­ni, któ­rzy będą mogli brać udział w posie­dze­niach w cha­rak­te­rze gości.

Z infor­ma­cji ekumenizm.pl wyni­ka, że decy­zje pod­ję­te w Szwaj­ca­rii powin­ny zostać zatwier­dzo­ne przez Kapi­tu­łę Gene­ral­ną, w skład któ­rej wcho­dzą wszy­scy kapła­ni maria­wi­ci. Nie bra­ku­je rów­nież opi­nii, że takie decy­zje powin­ny zna­leźć się w gestii syno­du. Kapi­tu­łę zwo­łu­je Biskup Naczel­ny w poro­zu­mie­niu z Radą Kościo­ła, któ­ra jest orga­nem wyko­naw­czym władz Kościo­ła. Trud­no prze­wi­dzieć wynik gło­so­wa­nia, gdyż decy­zje pod­ję­te w Szwaj­ca­rii nie były kon­sul­to­wa­ne z kapi­tu­łą, któ­ra po syno­dzie jest naj­wyż­szą wła­dzą w Koście­le. Przy­po­mnij­my, że ostat­ni Synod odbył się w 1937 roku.

Jeśli decy­zje pod­ję­te przez przed­sta­wi­cie­li Kościo­ła Sta­ro­ka­to­lic­kie­go Maria­wi­tów wej­dą w życie może mieć to trud­ne kon­se­kwen­cje eku­me­nicz­ne w rela­cjach zarów­no z Kościo­łem Kato­lic­kim Maria­wi­tów (kwe­stia zmian dok­try­nal­nych), a tak­że Kościo­łem Rzym­sko­ka­to­lic­kim, z któ­rym nie­daw­no płoc­cy maria­wi­ci zakoń­czy­li dia­log eku­me­nicz­ny, stwier­dza­jąc zgod­ność w kwe­stii dogma­tu o Nie­po­ka­la­nym Poczę­ciu uzna­wa­nym rów­nież przez Zało­ży­ciel­kę. Był­by to już dru­gi dok­try­nal­ny zgrzyt po tym, jak doku­ment koń­co­wy dia­lo­gu maria­wic­ko-rzym­sko­ka­to­lic­kie­go z 2011 r. stwier­dzał, że Obja­wie­nia św. Marii Fran­cisz­ki nie są czę­ścią dok­try­ny Kościo­ła Sta­ro­ka­to­lic­kie­go Maria­wi­tów. Stwier­dze­nie to spo­tka­ło się z kry­ty­ką Kościo­ła Kato­lic­kie­go Maria­wi­tów, o czym nie­ba­wem sze­rzej napi­sze­my na łamach nasze­go por­ta­lu. Usta­le­nia z Wisli­kho­fen nie prze­wi­du­ją żad­nych zobo­wią­zań Unii wobec Kościo­ła Sta­ro­ka­to­lic­kie­go Maria­wi­tów.

Doku­ment uka­zał sie pier­wot­nie na ofi­cjal­nej stro­nie inter­ne­to­wej Unii Utrechc­kiej na pole­ce­nie Arcy­bi­sku­pa Utrech­tu Jori­sa Ver­cam­me­na, a tak­że na stro­nach inter­ne­to­wych Kościo­łów sta­ro­ka­to­lic­kich Unii Utrechc­kiej w Szwaj­ca­rii, Niem­czech, Cze­chach, Austrii i Holan­dii.

+++

Poro­zu­mie­nie ws. ponow­ne­go przy­ję­cia Kościo­ła Sta­ro­ka­to­lic­kie­go Maria­wi­tów w Pol­sce do Unii Utrechc­kiej Kościo­łów Sta­ro­ka­to­lic­kich

Bisku­pi Unii Utrechc­kiej Kościo­łów Sta­ro­ka­to­lic­kich dekla­ru­ją goto­wość ponow­ne­go przy­ję­cia Kościo­ła Sta­ro­ka­to­lic­kie­go Maria­wi­tów w Pol­sce do Unii. Opie­ra­ją się przy tym zarów­no na rapor­tach i zale­ce­niach Komi­sji Dia­lo­gu, któ­ra w latach 2007–2014 pro­wa­dzi­ła roz­mo­wy nt. moż­li­we­go ponow­ne­go przy­ję­cia, oraz trzech obiet­ni­cach ze stro­ny Kościo­ła maria­wi­tów.

Pod­czas dia­lo­gu Kościół maria­wi­tów zasy­gna­li­zo­wał, że jest goto­wy wypeł­nić usta­le­nia z lat 80. XX wie­ku i usu­nąć Filio­que z Wyzna­nia Wia­ry.

Kościół maria­wi­tów dekla­ru­je goto­wość usu­nię­cia przy rewi­zji swo­je­go sta­tu­tu, nad któ­rym obec­nie pra­cu­je, frag­men­tu o Nie­po­ka­la­nym Poczę­ciu Marii.

Kościół maria­wi­tów przy­go­to­wu­je zwo­ła­nie syno­du, w któ­rym świec­cy będą mie­li wła­sny głos. Jed­no­cze­śnie zosta­ną zaak­cep­to­wa­ne przy wspo­mnia­nej rewi­zji sta­tu­tu nowe regu­la­cje, doty­czą­ce syno­du.

Obiet­ni­ce te ozna­cza­ją, że bisku­pi maria­wi­tów mogą przy­jąć bez zastrze­żeń obec­ny sta­tut Mię­dzy­na­ro­do­wej Kon­fe­ren­cji Bisku­pów Unii Utrechc­kiej (IBK) z 2001 roku włącz­nie z Dekla­ra­cją Utrechc­ką z 1889 roku.

Cho­ciaż Kościół maria­wi­tów posia­da kil­ka die­ce­zji i bisku­pów, musi z punk­tu widze­nia Sta­tu­tu IBK być postrze­ga­ny jako jed­na die­ce­zja, ponie­waż obec­nie Kapi­tu­ła Gene­ral­na jest jedy­nym gre­mium decy­zyj­nym. Stąd też człon­ko­stwo wraz z obo­wiąz­ka­mi i pra­wa­mi przy­słu­gu­je obec­nie jedy­nie Bisku­po­wi Naczel­ne­mu. Nie­mniej jed­nak inni bisku­pi mogą brać udział w posie­dze­niach IBK w cha­rak­te­rze gości.

Człon­ko­stwo Bisku­pa Naczel­ne­go roz­po­czy­na się wraz z roz­wa­ża­nym aktem uro­czy­ste­go pod­pi­sa­nia sta­tu­tu IBK.

Do tego momen­tu wszy­scy bisku­pi Kościo­ła maria­wi­tów i Unii Utrechc­kiej są zapro­sze­ni do pod­pi­sa­nia tego poro­zu­mie­nia.

Wisli­ko­fen / Szwaj­ca­ria,  1 kwiet­nia 2014
źró­dło: utrechter-union.org