Schizma wśród niemieckich starokatolików

Kościół Sta­ro­ka­to­lic­ki w Niem­czech (Biskup­stwo Sta­ro­ka­to­lic­kie w Niem­czech) jest jed­nym z klu­czo­wych struk­tur współ­two­rzą­cych Sta­ro­ka­to­lic­ką Kon­fe­ren­cję Bisku­pów Unii Utrechc­kiej, do któ­rej nale­żą głów­ne Kościo­ły nur­tu sta­ro­ka­to­lic­kie­go, w tym Kościół Pol­sko­ka­to­lic­ki w Pol­sce. Po wpro­wa­dze­niu przez nie­miec­kich sta­ro­ka­to­li­ków świę­ceń kapłań­skich kobiet (1996) i umoż­li­wie­niu bło­go­sła­wie­nia par jed­no­pł­cio­wych (2003) w łonie Kościo­ła powsta­ła nie­wiel­ka gru­pa świec­kich i księ­ży, któ­ra sprze­ci­wia­ła się zmia­nom.

Spór „zakoń­czył się” w 2011 roku wystą­pie­niem czę­ści wier­nych z Kościo­ła sta­ro­ka­to­lic­kie­go i poszu­ki­wa­niem afi­lia­cji kano­nicz­nej z inny­mi Kościo­ła­mi sta­ro­ka­to­lic­ki­mi, któ­re znaj­du­ją się poza Unią Utrechc­ką – np. ze Sta­ro­ka­to­lic­ką Unią ze Scran­ton (zał. 2008 r.) sku­pio­ną wokół Pol­skie­go Naro­do­we­go Kościo­ła Kato­lic­kie­go w USA, któ­ry opu­ścił Unię Utrechc­ką w 2003 r. Wspól­no­ta przy­ję­ła jurys­dyk­cję Nor­dyc­ko-Kato­lic­kiej Misji Sta­ro­ka­to­lic­kiej Unii Scran­ton w Nor­we­gii i współ­pra­co­wa­ła z tzw. Eku­me­nicz­ną Kon­gre­ga­cją Cyster­sów św. Seve­ri­na Zako­nu Port Roy­al, któ­ra od 2010 uzna­je zwierzch­nic­two nor­dyc­ko-kato­lic­kiej misji (do 2004 w Koście­le Sta­ro­ka­to­lic­kim w Niem­czech).

W listo­pa­dzie 2018 roku odbył się pierw­szy synod nowej struk­tu­ry o nazwie Kościół Chrze­ści­jań­sko-Kato­lic­ki w Niem­czech. Synod zde­cy­do­wał o wyświę­ce­niu bisku­pa Kościo­ła. Na ten urząd wybra­no 49-let­nie­go Klau­sa Mas­sa, dotych­cza­so­we­go wika­riu­sza gene­ral­ne­go, byłe­go kar­me­li­tę i byłe­go duchow­ne­go Kościo­ła Sta­ro­ka­to­lic­kie­go w Niem­czech. Synod zde­cy­do­wał też o wyświę­ce­niu bisku­pa pomoc­ni­cze­go Tho­ma­sa Doel­la. Uro­czy­stość ma się odbyć w hali kon­gre­so­wej Schlos­spar­khal­le w nie­wiel­kiej miej­sco­wo­ści Ursprin­gen w Dol­nej Fran­ko­nii (Bawa­ria) i zgod­nie z zapo­wie­dzią orga­ni­za­to­rów kon­se­kra­cji ma prze­wod­ni­czyć „wie­lu bisku­pów z zaprzy­jaź­nio­nych Kościo­łów”.

Nie wia­do­mo jed­nak kto dokład­nie będzie odpo­wie­dzial­ny za obrzę­dy litur­gicz­ne, gdyż Nor­dyc­ko-Kato­lic­ka Misja w Niem­czech wyda­ła 15 maja 2019 r. oświad­cze­nie, że nie ma nic wspól­ne­go z nową struk­tu­rą i nie uzna waż­no­ści świę­ceń bisku­pich. Kościół Nor­dyc­ko-Kato­lic­ki stwier­dził, że „tzw. Kościół Chrze­ści­jań­sko-Kato­lic­ki sku­pio­ny wokół Klau­sa Mas­sa i dr. Tho­ma­sa Doel­la od czerw­ca 2018 nie nale­ży do Unii ze Scran­ton i że jedy­ną euro­pej­ską die­ce­zją Unii pozo­sta­je Kościół Nor­dyc­ko-Kato­lic­ki ze sto­li­cą bisku­pią w Nor­we­gii, a Klaus Mass został pozba­wio­ny urzę­du wika­riu­sza gene­ral­ne­go i zawie­szo­ny w czyn­no­ściach kapłań­skich.”

Oświad­cze­nie, będą­ce wła­ści­we spro­sto­wa­niem infor­ma­cji poja­wia­ją­cych się tak­że w kato­lic­kich mediach, stwier­dza ponad­to, że Opac­two św. Seve­ri­na pozo­sta­je pod zwierzch­nic­twem Unii ze Scran­ton, któ­ra dystan­su­je się od „nie­ka­no­nicz­nych świę­ceń bisku­pich i ich roz­ła­mo­wej prze­szło­ści”. Cie­ka­wost­ką jest fakt, że oświad­cze­nie stwier­dza, że zarów­no Unia ze Scran­ton i Unia Utrechc­ka nie będą uzna­wać „kon­se­kra­cji” oraz że zarów­no Mass i Doell nie będą uzna­wa­ni za bisku­pów przez oby­dwie, kon­ku­ren­cyj­ne struk­tu­ry sta­ro­ka­to­lic­kie. Takiej dekla­ra­cji nie ma na stro­nach Unii Utrechc­kiej, ani na stro­nach Kościo­ła Sta­ro­ka­to­lic­kie­go w Niem­czech. Oświad­cze­nie koń­czy się ostrze­że­niem przed wędrow­ny­mi bisku­pa­mi oraz stwier­dze­niem, że „Kościo­ła Chrze­ści­jań­sko-Kato­lic­kie­go w Niem­czech” nie moż­na uznać za Kościół-cór­kę Unii ze Scran­ton.

Zarów­no w oświad­cze­niu Kościo­ła Nor­dyc­ko-Kato­lic­kie­go, jak i Kościo­ła Chrze­ści­jań­sko-Sta­ro­ka­to­lic­kie­go w Niem­czech poja­wi­ła się infor­ma­cja, że od lip­ca 2018 roku Kościół Chrze­ści­jań­sko-Kato­lic­ki znaj­du­je się w peł­nej jed­no­ści ze Sta­ro­ka­to­lic­kim Kościo­łem Kolum­bii Bry­tyj­skiej, nie­wiel­kiej deno­mi­na­cji w Kana­dzie zało­żo­nej w 1921 r. Kościół ten w 2006 roku został przy­ję­ty do Unii Utrechc­kiej, ale rok póź­niej z niej wystą­pił. Nie do koń­ca jasne jest, czy nie­miec­ka struk­tu­ra przy­łą­czy­ła się do kana­dyj­skiej deno­mi­na­cji czy po pro­stu nawią­za­ła z nią łącz­ność eucha­ry­stycz­ną.

Na koniec war­to zwró­cić na istot­ny fakt zwią­za­ny z nazew­nic­twem. Wspól­no­ta, któ­ra 19 maja br. ma zamiar wyświę­cić dwóch bisku­pów przy­ję­ła nazwę Kościo­ła Chrze­ści­jań­sko-Kato­lic­kie­go, zapew­ne dla­te­go, aby odróż­nić się od Kościo­ła Sta­ro­ka­to­lic­kie­go w Niem­czech. Dotych­czas nazwa „chrze­ści­jań­sko-kato­lic­ki’ odno­si­ła się jedy­nie do Kościo­ła sta­ro­ka­to­lic­kie­go w Szwaj­ca­rii (Kościół Chrze­ści­jań­sko-Kato­lic­ki), któ­ry jest człon­kiem Unii Utrechc­kiej i pro­wa­dzi tym samym ofi­cjal­ny dia­log z Kościo­łem rzym­sko­ka­to­lic­kim na płasz­czyź­nie mię­dzy­na­ro­do­wej w ramach tej­że Unii.