Anglikanie zliberalizowali przepisy ws. strojów liturgicznych

Synod Gene­ral­ny Kościo­ła Anglii, któ­ry zakoń­czył nie­daw­no obra­dy w Yor­ku, nie tyl­ko dopu­ścił kobie­ty do świę­ceń bisku­pich, ale zaak­cep­to­wał rów­nież zmia­ny doty­czą­ce uży­wa­nia stro­jów litur­gicz­nych. Litur­gicz­ne bogac­two, na któ­re skła­da­ją się m.in. stro­je ducho­wień­stwa i świec­kich, bio­rą­cych czyn­ny udział w litur­gii, jest jed­nym z cha­rak­te­ry­stycz­nych ele­men­tów angli­ka­ni­zmu.

Jeden z syno­da­łów ks. Chri­sto­pher Hobbs z die­ce­zji lon­dyń­skiej zło­żył wnio­sek, aby w pew­nych oko­licz­no­ściach duchow­ni mie­li moż­li­wość zre­zy­gno­wa­nia ze stro­jów pod­czas spra­wo­wa­nia obo­wiąz­ków litur­gicz­nych. Wnio­sko­daw­ca zastrzegł jed­nak, że w przy­pad­ku Komu­nii Świę­tej nie może być żad­nej ela­stycz­no­ści, gdyż bez wzglę­du na to, czy litur­gia odby­wa się w pubie, łące lub w hote­lo­wym lob­by kom­ża z albą i stu­łą są wyma­ga­nym mini­mum.

Wie­lu człon­ków Syno­du zgo­dzi­ło się, że ist­nie­ją sytu­acje, w któ­rych uży­wa­nie kap, orna­tów lub innych wystaw­nych stro­jów litur­gicz­nych jest nie­wła­ści­we lub mało pomoc­ne dla misji. Za wnio­skiem wypo­wia­da­li się głów­nie oso­by zwią­za­ne z ewan­ge­li­kal­ny­mi para­fia­mi Kościo­ła Anglii, nie przy­wią­zu­ją­cy­mi więk­szej uwa­gi do zagad­nień litur­gicz­nych.

Nie zabra­kło jed­nak gło­sów sprze­ci­wia­ją­cych się zmia­nom. Zwo­len­ni­cy zacho­wa­nia tra­dy­cyj­nych wymo­gów litur­gicz­nych pod­kre­śla­li, że służ­ba litur­gicz­na wyma­ga odpo­wied­niej odpra­wy. Z kolei kape­lan Uni­wer­sy­te­tu York, na któ­rym odby­wa­ły się obra­dy syno­du, powie­dzia­ła, że nie­po­ro­zu­mie­niem jest stwier­dze­nie, że stro­je litur­gicz­ne są barie­rą dla mło­dych ludzi, któ­rzy „bar­dzo zwra­ca­ją uwa­gę na to, co noszą. Jeśli nasze stro­je litur­gicz­ne są barie­rą dla misji to zna­czy, że nosi­my nie­wła­ści­we. Nie ma sen­su pozby­wać się ich, ale nale­ży zasta­no­wić się nad sym­bo­la­mi.”

Wnio­sek ks. Hob­be­sa został przy­ję­ty. Głos zabrał rów­nież gospo­darz miej­sca abp Yor­ku John Sen­ta­mu, któ­ry stwier­dził, że obo­wią­zu­ją­ce kano­ny pozo­sta­wia­ją wie­le swo­bo­dy. Komen­tarz abpa Sen­ta­mu wywo­łał roz­ba­wie­nie, ponie­waż sam arcy­bi­skup libe­ral­nie potrak­to­wał prze­pi­sy, doty­czą­ce stro­ju duchow­ne­go, kie­dy to w pro­gra­mie nada­wa­nym na żywo w 2007 roku wyjął z koszu­li swo­ja kolo­rat­kę i prze­ciął na znak pro­te­stu prze­ciw­ko dzia­ła­niom pre­zy­den­ta Zim­ba­bwe, Rober­ta Muga­be. Ten zda­wa­ło­by się banal­ny gest zwra­ca za każ­dym razem uwa­gę, gdy arcy­bi­skup Sen­ta­mu poja­wia się publicz­nie w towa­rzy­stwie innych duchow­nych i jako jedy­ny nie nosi kolo­rat­ki.

Spo­ry o stro­je nie są nowe

Wpraw­dzie dzi­siej­szy Kościół Anglii nie łączy ze stro­ja­mi litur­gicz­ny­mi szcze­gól­nej dok­try­ny, to jed­nak kwe­stia ubio­ru duchow­nych w cza­sie litur­gii i poza nią sta­no­wi­ła daw­niej kan­wę do wiel­kich spo­rów natu­ry teo­lo­gicz­nej. We wcze­snej histo­rii angiel­skiej refor­ma­cji spo­rów o stro­je (tzw. vest­ments con­tro­ver­sy) było kil­ka, a zaan­ga­żo­wa­ni byli w nie rów­nież refor­ma­to­rzy kon­ty­nen­tal­ni, w tym Hein­rich Bul­lin­ger, następ­ca Zwin­glie­go w Zury­chu.

Pierw­szym i naj­bar­dziej zna­nym spo­rem o stro­je była kon­tro­wer­sja wywo­ła­na przez bp. Joh­na Hoope­ra, bisku­pa Glo­uce­ster i Wor­ce­ster, zwo­len­ni­ka Refor­ma­cji w duchu refor­mo­wa­nym. Bp Hooper zapro­po­no­wał znie­sie­nie stro­jów litur­gicz­nych pod­czas pano­wa­nia pierw­sze­go pro­te­stanc­kie­go kró­la Anglii Edwar­da VI. Postu­lat wywo­łał ogrom­ny spór, któ­ry krwa­wo zakoń­czy­ła Maria I Tudor, przy­wra­ca­jąc rzym­ską supre­ma­cję. Bp Hooper został ska­za­ny na śmierć, a kon­tro­wer­sje litur­gicz­ne powró­ci­ły dopie­ro za pano­wa­nia Elż­bie­ty I Tudor, zwo­len­nicz­ki Refor­ma­cji.