Anglikanin lub prawosławny arcybiskupem Uppsali? Szwedzi wybierają

W paź­dzier­ni­ku br. Kościół Szwe­cji wybie­rze nowe­go pry­ma­sa, arcy­bi­sku­pa Uppsa­li. Naj­więk­szy na świe­cie Kościół lute­rań­ski posia­da skom­pli­ko­wa­ną pro­ce­du­rę wybo­ru zwierzch­ni­ka, na któ­rą skła­da się nomi­no­wa­nie kan­dy­da­tów przez przed­sta­wi­cie­li i wła­dze wszyst­kich 13 die­ce­zji, kapi­tu­ły kate­dral­ne oraz cen­tral­ne wła­dze Kościo­ła. 29 sierp­nia w Uppsa­li usta­lo­no wstęp­ną listę 10 kan­dy­da­tów, na któ­rej nie­ocze­ki­wa­nie zna­la­zły się dwie oso­by, któ­re nawet nie są wyzna­nia ewan­ge­lic­ko-lute­rań­skie­go: angli­kań­ski i kop­tyj­ski biskup pra­wo­sław­ny.

Na tym eta­pie, któ­ry ma jed­nak cha­rak­ter nie­ofi­cjal­ny ist­nie­je dość duża swo­bo­da w mia­no­wa­niu kan­dy­da­tów. Jeden z duchow­nych die­ce­zji Uppsa­li wysu­nął kan­dy­da­tu­rę bp. Gra­ha­ma Cray’a z Kościo­ła Anglii, oraz bisku­pa Toma­sza z Kop­tyj­skie­go Kościo­ła Pra­wo­sław­ne­go. Spo­śród pozo­sta­łych kan­dy­da­tów tyl­ko pię­ciu to bisku­pi die­ce­zjal­ni, w tym jed­na biskup­ka, oraz pre­zbi­te­rzy. Zgod­nie z pra­wem kościel­nym na arcy­bi­sku­pa Uppsa­li nie musi być wybra­ny urzę­du­ją­cy już biskup, lecz tak­że pre­zbi­ter, jed­nak naj­czę­ściej pry­ma­sem Kościo­ła Szwe­cji zosta­je jeden z urzę­du­ją­cych bisku­pów – ostat­ni raz pre­zbi­te­rem wybra­nym na urząd arcy­bi­sku­pa był Erling Eidem w 1931 roku.

Lista 10 kan­dy­da­tów zosta­nie pod­da­na gło­so­wa­niu. Do wła­ści­we­go pro­ce­su wyła­nia­nia nowe­go zwierzch­ni­ka Kościo­ła Szwe­cji przej­dą ci kan­dy­da­ci, któ­rzy uzy­ska­li co naj­mniej 5% gło­sów. Komi­sja Bisku­pia zobo­wią­za­na jest do spraw­dze­nia, czy wska­za­ni kan­dy­da­ci speł­nia­ją warun­ki for­mal­ne w związ­ku z czym dość ory­gi­nal­ne kan­dy­da­tu­ry angli­kań­skie­go bisku­pa (Kościół Szwe­cji jest w peł­nej jed­no­ści z Kościo­łem Anglii) i pra­wo­sław­ne­go kop­ta zosta­ną odrzu­co­ne, ponie­waż zgod­nie z pra­wem arcy­bi­sku­pem może zostać duchow­ny (kobie­ta lub męż­czy­zna) Kościo­ła Szwe­cji, a więc wyzna­nia ewan­ge­lic­ko-lute­rań­skie­go.

Już 5 wrze­śnia roz­pocz­nie się wła­ści­wa pro­ce­du­ra wybo­ru. Co naj­mniej 5 kan­dy­da­tów, któ­rzy uzy­ska­li przy­naj­mniej 5% gło­sów przej­dzie do następ­nej tury po zaak­cep­to­wa­niu ich kan­dy­da­tur przez wspo­mnia­ną komi­sję bisku­pią. 1 paź­dzier­ni­ka w odbę­dzie się w koście­le para­fial­nym Got­t­sun­da w Uppsa­li publicz­ne prze­słu­cha­nie kan­dy­da­tów – będzie ono trans­mi­to­wa­ne w Inter­ne­cie oraz pań­stwo­wą tele­wi­zję. 15 paź­dzier­ni­ka nastą­pi pierw­sza tura, a w sytu­acji, gdy żaden z kan­dy­da­tów nie otrzy­ma 50% +1 głos, to 21 paź­dzier­ni­ka odbę­dzie się dru­ga tura z udzia­łem dwóch kan­dy­da­tów, któ­rzy zdo­by­li naj­więk­szą licz­bę gło­sów.

Po ogło­sze­niu nowe­go arcy­bi­sku­pa przy­słu­gu­je tydzień na wnie­sie­nie sprzeciwu/zastrzeżeń do wybo­rów, a nowy/a arcybiskup/ka zosta­nie wpro­wa­dzo­ny w urząd bądź konsekrowany/a 15 czerw­ca 2014 r. W gło­so­wa­niu, podob­nie jak przy pro­ce­du­rze wstęp­nej, bio­rą przed­sta­wi­cie­le wszyst­kich die­ce­zji, a tak­że człon­ko­wie kapi­tuł kate­dral­nych oraz władz naczel­nych Kościo­ła. Wyją­tek sta­no­wi archi­die­ce­zja Uppsa­li, ponie­waż pry­mas peł­ni jed­no­cze­śnie funk­cję bisku­pa die­ce­zjal­ne­go. W tej die­ce­zji gło­so­wać mogą wszy­scy czyn­ni duchow­ni i dokład­nie taka sama licz­ba świec­kich, jed­nak aby unik­nąć sytu­acji, aby jed­na die­ce­zja zdo­mi­no­wa­ła wybo­ry ilość gło­sów dzie­li się przez 10.

Spo­śród wska­za­nych kan­dy­da­tów naj­więk­sze szan­se ma bp Antje Jac­ke­len, kie­ru­ją­ca die­ce­zją Lund (była­by pierw­szą kobie­tą, peł­nią­cą urząd arcy­bi­sku­pa Uppsa­li), bp Ragnar Per­se­nius z Uppsa­li (biskup pomoc­ni­czy Uppsa­li z wła­sną jurys­dyk­cją czę­ści wyod­ręb­nio­nej z daw­nej die­ce­zji Uppsa­li, kan­dy­do­wał już w zeszłych wybo­rach), a tak­że bp Hans Sti­glund z die­ce­zji Lelea.

Na zdję­ciu aktu­al­nie urzę­du­ją­cy pry­mas Anders Wej­ryd.