Liberalne parafie mają przyszłość?

Para­fie Kościo­łów chrze­ści­jań­skich w USA powięk­sza­ją się — wyni­ka z badań prze­pro­wa­dzo­nych przez Faith Com­mu­ni­ties Today (FACT2005) i Koope­ra­tyw­ny Zwią­zek Stu­diów Kon­gre­ga­cjo­nal­nych (CCSP). Jak wyni­ka z rapor­tów przy­go­to­wa­nych przez ame­ry­kań­skich socjo­lo­gów reli­gii naj­wię­cej nowych wier­nych zysku­ją wspól­no­ty tra­dy­cyj­nych Kościo­łów pore­for­ma­cyj­nych. Znacz­nie mniej­szym zain­te­re­so­wa­niem cie­szą się zbo­ry ewan­ge­li­kal­ne oraz para­fie rzym­sko­ka­to­lic­kie.

Bada­niom pod­da­no 884 wspól­no­ty i para­fie loso­wo wybra­ne z całe­go obsza­ru USA. Jak wyni­ka z rapor­tu pani C. Kirk Hada­way, dyrek­to­ra badań Kościo­ła epi­sko­pal­ne­go, kon­gre­ga­cje tra­dy­cyj­nych grup wyzna­nio­wych (zwa­nych przez badacz­kę “głów­ny­mi”), odno­to­wa­ły wzrost licz­by wier­nych w cią­gu ostat­nich pię­ciu lat szyb­ciej, niż te nale­żą­ce do Kościo­łów ewan­ge­li­kal­nych lub nie­zwią­za­nych z żad­ną więk­szą i roz­po­zna­wal­ną deno­mi­na­cją. Zorien­to­wa­nie “kon­ser­wa­tyw­ne” bądź “libe­ral­ne” danej deno­mi­na­cji nie gra tutaj żad­nej roli — stwier­dza Hada­way.

Licz­ba wier­nych we wspól­no­tach o cha­rak­te­rze bar­dziej kon­ser­wa­tyw­nym zwięk­szy­ła się o 38%, libe­ral­nych o 39%. “Rosną­ce wspól­no­ty dys­po­nu­ją jasnym rozu­mie­niem misji Kościo­ła i jego posłan­nic­twa”. Tym­cza­sem licz­ba kato­li­ków nie zmie­nia się, cho­ciaż ich wyzna­nie posia­da jasne regu­la­cje doty­czą­ce rozu­mie­nia i naucza­nia Kościo­ła.

Dane zebra­ne przez Hada­way i FACT2005 pozwo­li­ły doko­nać kil­ku inte­re­su­ją­cych odkryć na temat Kościo­ła Epi­sko­pal­ne­go USA.

1) Licz­ba wyznaw­ców dekla­ru­ją­cych się jako libe­ra­ło­wie sta­no­wi śred­nio 8% całej wspól­no­ty,

2) Kon­ser­wa­tyw­ne kon­gre­ga­cje prze­ży­ły w cią­gu ostat­nich pię­ciu lat poważ­ne kon­flik­ty,

3) Wspól­no­ty bar­dziej libe­ral­ne w samym Koście­le epi­sko­pal­nym cie­szą się więk­szym napły­wem wier­nych, niż wspól­no­ty zde­cy­do­wa­nie kon­ser­wa­tyw­ne,

4) Respon­den­ci zarów­no ze sła­bo roz­wi­ja­ją­cych się wspól­not, jak i z tych pręż­nie dzia­ła­ją­cych uwa­ża­li swo­je kon­gre­ga­cje za “rodzin­ne”, “cele­bru­ją­ce epi­sko­pal­ną spu­ści­znę”, wszy­scy wyra­ża­li nadzie­ję na wzrost reli­gij­no­ści swych wspól­not,

5) Ponad poło­wa para­fii epi­sko­pal­nych (60%) spra­wu­je wię­cej niż dwa nabo­żeń­stwa w week­end

6) U 30% życie litur­gicz­ne zmie­ni­ło się nie­znacz­nie, a u 31% w wyraź­ny spo­sób.

Jak oce­nia David A. Roozen z CCSP, naj­więk­szą szan­sę roz­wo­ju mają kon­gre­ga­cje pod wie­lo­ma wzglę­da­mi tra­dy­cyj­ne: posia­da­ją­ce sta­re miej­sce modli­twy oraz ukie­run­ko­wa­ne kon­ser­wa­tyw­nie. Bada­nia CCSP pomo­gły pro­gno­zo­wać, iż:

1) Wspól­no­ty wyra­ża­ją­ce chęć zmia­ny sty­lu posłu­gi i prak­tyk reli­gij­nych rów­nież mogą cie­szyć się zain­te­re­so­wa­niem osób do tej pory nie­wie­rzą­cych lub poszu­ku­ją­cych,

2) Kon­gre­ga­cje miesz­czą­ce się w obsza­rach pod­miej­skich mają szan­sę na wzrost licz­by wier­nych,

3) Powięk­szać się będą te wspól­no­ty, któ­re nie są nara­żo­ne na poważ­ny kon­flikt,

4) Pomo­cą w roz­wo­ju wspól­no­ty będzie chęć posia­da­nia prze nie wła­snej stro­ny inter­ne­to­wej oraz zain­te­re­so­wa­nie się przez aktyw­nych człon­ków nie­tra­dy­cyj­ny­mi meto­da­mi ewan­ge­li­za­cji i docie­ra­nia do wier­nych.

D. A. Roozen stwier­dza, iż istot­nym czyn­ni­kiem poma­ga­ją­cych danej kon­gre­ga­cji jest jej wie­lo­na­ro­do­wy cha­rak­ter, a tak­że jasno posta­wio­ne cele dzia­ła­nia. Czyn­ni­kiem sprzy­ja­ją­cym wzro­sto­wi było zain­te­re­so­wa­nie wspól­no­ty poli­ty­ką pro-rodzin­ną.

Komen­tarz

Bada­nia prze­pro­wa­dzo­ne w wyzna­niach ame­ry­kań­skich una­ocz­nia­ją sku­tecz­ność jed­nej z chrze­ści­jań­skich zasad dzia­ła­nia: ewan­ge­li­za­cji przez czy­ny. Wspól­no­ty chrze­ści­jań­skie prze­kła­da­ją­ce wia­rę na prak­ty­kę dają wyraz prze­ko­na­niu, iż w ich śro­do­wi­sku kościel­nym Bóg nie jest li tyl­ko abs­trak­tem lub tajem­ni­cą.

Prag­ma­tyzm w gło­sze­niu Dobrej Nowi­ny przy­no­si wymier­ne efek­ty: pomoc potrze­bu­ją­cym, rado­sną cele­bra­cję litur­gii. Te ostat­nie świad­czą o real­nej obec­no­ści Tego, któ­re­go spo­ty­ka się w litur­gii. Przez swe zaan­ga­żo­wa­nie spo­łecz­ne kon­gre­ga­cje pro­te­stanc­kie ogła­sza­ją, iż Ten, w któ­re­go wie­rzą, jest fak­tem, Oso­bą, trze­ma kon­kret­ny­mi Oso­ba­mi, któ­re two­rzą, uczą i zba­wia­ją czło­wie­ka, ponie­waż Ich słu­dzy fak­tycz­nie dzia­ła­ją na rzecz innych ludzi, a dzia­ła­jąc: zba­wia­ją, poma­ga­ją odro­dzić się dla życia o nowej jako­ści, pozwa­la­ją zasma­ko­wać życia w bli­sko­ści Stwór­cy. Doświad­cze­nie tych Kościo­łów skła­nia do poważ­nej reflek­sji.

Niech to będzie pierw­szy komen­tarz. Zapra­szam do roz­mo­wy.

Jan Sku­piń­ski