“Mały” Wielki Post, czyli post przed Bożym Narodzeniem w tradycji prawosławnej

W tra­dy­cji pra­wo­sław­nej okres Boże­go Naro­dze­nia wzo­ro­wa­ny jest na naj­waż­niej­szym dla pra­wo­sła­wia świę­cie litur­gicz­nym, któ­rym jest Zmar­twych­wsta­nie Pań­skie­go, Pas­cha Chry­stu­so­wa. Nie bez powo­du we wschod­niej tra­dy­cji Naro­dze­nie Pań­skie okre­śla się mia­nem Pas­chy Zimo­wej: przed­wiecz­ne Sło­wo, Boży Syn wkra­cza w histo­rię, w ludz­kie cia­ło naro­dzo­ny z Dzie­wi­cy Marii!

Okres przy­go­to­wu­ją­cy wschod­nich chrze­ści­jan do świę­ta Naro­dze­nia Pań­skie­go, nazy­wa­ny w Koście­le Zachod­nim Adwen­tem, nazwą nie­kie­dy nazy­wa­ny jest “Małym” Wiel­kim Postem. Zaczy­na się on 40 dni przed Bożym Naro­dze­niem, tj. 15. listo­pa­da (według tzw. sta­re­go kalen­da­rza; według nowe­go sty­lu jest to 28 listo­pa­da). Pięć dni po roz­po­czę­ciu postu pra­wo­sław­ni obcho­dzą świę­to Wpro­wa­dze­nia do Świą­ty­ni Prze­naj­święt­szej Boga­ro­dzi­cy, któ­re w swo­im kano­nie zapo­wia­da radość z Pól Betle­jem­skich gło­szo­nych paste­rzom przez anio­łów: “Chry­stus się naro­dził, uwiel­biaj­cie Go!”

Punk­ta­mi kul­mi­na­cyj­ny­mi pra­wo­sław­ne­go postu przed świę­tem Boże­go Naro­dze­nia są dwie nie­dzie­le, a mia­no­wi­cie Nie­dzie­la Świę­tych Pra­oj­ców (13. grudnia/26. grud­nia) oraz Nie­dzie­la Świę­tych Ojców (20. grudnia/2. stycz­nia). W okre­sie Nie­dzie­li Pra­oj­ców i Ojców wspo­mi­na się sta­ro­te­sta­men­to­wych pro­ro­ków i świę­tych. Ostat­nie pięć dni postu krok po kro­ku wpro­wa­dza­ją pra­wo­sław­nych w litur­gicz­ne miste­rium świę­ta Naro­dze­nia Pań­skie­go. W trak­cie zimo­we­go Wiel­kie­go Postu recy­to­wa­ne są kano­ny św. Efre­ma Syryj­czy­ka.

“Za Twą, Panie, łaską będę śpie­wał­Wy­bra­ne pie­śni o Dziewicy,Która w cudow­ny spo­sób­Zo­sta­ła Matką.Ona jest Pan­ną i Matką.Chwała Temu, któ­ry Ją wybrał!” św. Efrem Syryj­czyk