Deklaracja Utrechcka

2. Odrzu­ca­my waty­kań­skie dekre­ty z 18 lip­ca 1870 roku o nie­omyl­no­ści i uni­wer­sal­nej jurys­dyk­cji, czy­li kościel­nej wszech­wła­dzy papie­ża rzym­skie­go, gdyż są one sprzecz­ne z wia­rą sta­re­go Kościo­ła i burzą ustrój sta­ro­ko­ściel­ny. Nie prze­szka­dza nam to jed­nak w uzna­niu histo­rycz­ne­go pry­ma­tu, tak jak kil­ka Sobo­rów eku­me­nicz­nych i Ojco­wie sta­re­go Kościo­ła przy­zna­wa­li go bisku­po­wi Rzy­mu jako pri­mus inter pares za zgo­dą całe­go Kościo­ła pierw­sze­go tysiąc­le­cia.

3. Odrzu­ca­my też, jako nie uza­sad­nio­ną w Piśmie Świę­tym i Tra­dy­cji pierw­szych stu­le­ci, dekla­ra­cję Piu­sa IX z 1854 roku o Nie­po­ka­la­nym Poczę­ciu Maryi.

4. Jeśli idzie o inne dekre­ty dogma­tycz­ne, wyda­ne w ostat­nich stu­le­ciach przez bisku­pa rzym­skie­go — bul­le Uni­ge­ni­tus, Auc­to­rem fidei, Syl­la­bus z 1864 roku itd. — to odrzu­ca­my je o tyle, o ile są one sprzecz­ne z nauką sta­re­go Kościo­ła; nie uzna­je­my ich mia­ro­daj­no­ści. Odna­wia­my ponad­to wszyst­kie te pro­te­sty, któ­re już daw­niej pod­niósł wobec Rzy­mu Kościół Sta­ro­ka­to­lic­ki Holan­dii.

5. Nie uzna­je­my orze­czeń Sobo­ru Try­denc­kie­go doty­czą­cych dys­cy­pli­ny, a orze­cze­nia dogma­tycz­ne uzna­je­my tyl­ko o tyle, o ile są one zgod­ne z nauką sta­re­go Kościo­ła.

6. Zwa­żyw­szy fakt, że Eucha­ry­stia św. w Koście­le kato­lic­kim od daw­na sta­no­wi praw­dzi­wy ośro­dek służ­by Bożej, uwa­ża­my za swój obo­wią­zek oświad­czyć rów­nież, że zacho­wu­je­my wier­nie w nie­na­ru­szo­nej for­mie sta­rą kato­lic­ką wia­rę w Naj­święt­szy Sakra­ment Ołta­rza, wie­rząc, że pod posta­cia­mi chle­ba i wina przyj­mu­je­my Cia­ło i Krew nasze­go Pana, Jezu­sa Chry­stu­sa. Spra­wo­wa­nie Eucha­ry­stii w Koście­le nie jest cią­głym powta­rza­niem, czy odna­wia­niem Ofia­ry pojed­na­nia, jaką Chry­stus zło­żył na krzy­żu raz na zawsze. Jej ofiar­ny cha­rak­ter pole­ga na tym, że sta­no­wi trwa­łą pamiąt­kę tej Ofia­ry i jest doko­nu­ją­cym się tu na zie­mi real­nym uobec­nie­niem tej jedy­nej Ofia­ry Chry­stu­sa ponie­sio­nej dla zba­wie­nia odku­pio­nej ludz­ko­ści, któ­ra według Hbr 9, 11–12 skła­da­na jest nie­ustan­nie przez Chry­stu­sa w nie­bie, gdzie sam Chry­stus wsta­wia się za nami przed obli­czem Boga (Hbr 9, 24). Eucha­ry­stia, posia­da­jąc taki wła­śnie cha­rak­ter w odnie­sie­niu do Ofia­ry Chry­stu­sa, jest jed­no­cze­śnie uświę­co­ną ucztą ofiar­ną, pod­czas któ­rej wier­ni, przyj­mu­jąc Cia­ło i Krew Pana, wcho­dzą ze sobą w spo­łecz­ność (l Kor 10,17).

7. Mamy nadzie­ję, że dzię­ki wysił­kom teo­lo­gów i w opar­ciu o wia­rę nie­po­dzie­lo­ne­go Kościo­ła uda się osią­gnąć poro­zu­mie­nie w spra­wie róż­nic powsta­łych od cza­sów roz­ła­mów kościel­nych. Wzy­wa­my pod­le­głych nasze­mu kie­row­nic­twu duchow­nych, aby w gło­sze­niu Sło­wa i naucza­niu w pierw­szym rzę­dzie pod­kre­śla­li istot­ne praw­dy wia­ry chrze­ści­jań­skiej, wyzna­wa­ne wspól­nie przez roz­dzie­lo­ne kościel­nie wyzna­nia; przy oma­wia­niu zaś ist­nie­ją­cych jesz­cze sprzecz­no­ści nale­ży sta­ran­nie uni­kać wszel­kie­go naru­sza­nia zasad praw­dy i miło­ści, a człon­ków naszych wspól­not, za pomo­cą sło­wa i przy­kła­du, nale­ży tak pouczać, aby wobec ina­czej wie­rzą­cych zacho­wy­wa­li się zgod­nie z duchem Jezu­sa Chry­stu­sa, któ­ry jest Zba­wi­cie­lem nas wszyst­kich.

8. Wie­rzy­my, że przez wier­ne zacho­wy­wa­nie nauki Jezu­sa Chry­stu­sa, odrzu­ca­jąc róż­ne błę­dy spo­wo­do­wa­ne winą ludzi, wszel­kie nad­uży­cia kościel­ne i dąże­nia hie­rar­chicz­ne — naj­sku­tecz­niej prze­ciw­dzia­ła­my nie­wie­rze i obo­jęt­no­ści reli­gij­nej, któ­re są naj­gor­szym złem naszej epo­ki. Dekla­ra­cję tę przyj­mu­ją Kościo­ły sta­ro­ka­to­lic­kie: Holan­dii, Nie­miec, Szwaj­ca­rii, Austrii, Repu­bli­ki Cze­skiej, Pol­ski Naro­do­wy Kościół Kato­lic­ki w USA i Kana­dzie, Kościół Pol­sko­ka­to­lic­ki w RP i Kościół sta­ro­ka­to­lic­ki w byłej Jugo­sła­wii (Chor­wa­cji, Bośni, Ser­bii i Sło­we­nii).