Luteranie i Żydzi w dialogu

Poro­zu­mie­nie mię­dzy Syno­dem Mon­ta­ny Kościo­ła Ewan­ge­lic­ko-Lute­rań­skie­go  w Ame­ry­ce a Sto­wa­rzy­sze­niem Gmin Żydow­skich w Mon­ta­nie

Pod­pi­sa­ne w czerw­cu 1995, odno­wio­ne w maju roku 2000.

PROLOG

Mon­ta­na, jak każ­da część świa­ta jest doty­ka­na przez reli­gij­ną i kul­tu­ro­wą róż­no­rod­ność. Róż­ne wspól­no­ty wia­ry mogą pasyw­nie akcep­to­wać ową róż­no­rod­ność, ale mogą tak­że aktyw­nie postrze­gać ją, jako moż­li­wość zro­zu­mie­nia roz­ma­itych tra­dy­cji wyzna­nio­wych i współ­pra­cy na polu dzia­łal­no­ści spo­łecz­nej. Taka moż­li­wość jest z entu­zja­zmem przyj­mo­wa­na przez  Sto­wa­rzy­sze­nie Gmin Żydow­skich w Mon­ta­nie (Mon­ta­na Asso­cia­tion of Jewish Com­mu­ni­ties i lute­ran Syno­du Mon­ta­na Kościo­ła Ewan­ge­lic­ko-Lute­rań­skie­go w Ame­ry­ce (Mon­ta­na Synod of the Evan­ge­li­cal Luthe­ran Church in Ame­ri­ca).

Lute­ra­nie i Żydzi tak samo dostrze­ga­ją pod­sta­wę tego zaan­ga­żo­wa­nia w naszej współ­nej tra­dy­cji i wie­rze w Jed­ne­go Boga, któ­ry jako Stwór­ca powo­łu­je wszyst­kich ludzi do życia w spra­wie­dli­wo­ści i poko­ju i do respek­to­wa­nia praw ludz­kich i naro­do­wych. Nasza wspól­na tra­dy­cja się­ga do Abra­ha­ma, opie­ra się na świa­dec­twie o Boskim dzia­ła­niu w histo­rii — wyzwa­la­ją­cym i dają­cym bło­go­sła­wień­stwo, nie zapo­mi­na­my tak­że o róż­ni­cach nas dzie­lą­cych — takich jak wie­rze­nia doty­czą­ce odku­pie­nia, Mesja­sza, dok­try­ny Boga czy Zie­mi Świę­tej, ale doświad­cza­my nasta­nia nowe­go dnia, w któ­rym potę­pie­nia, prze­moc i ste­reo­ty­py  same się zde­ma­sku­ją. Zaczy­na­my nasze roz­mo­wy i wspól­ną dro­gę, jako rów­ni part­ne­rzy, któ­rych sto­sun­ki nazna­czo­ne są jed­nak nega­tyw­nie przez igno­ran­cję i prze­ko­na­nie o reli­gij­nej wyż­szo­ści. Chrze­ści­ja­nie zaczy­na­ją postrze­gać juda­izm, tak jak rozu­mie­ją go sami Żydzi, a Żydzi zaczy­na­ją postrze­gać chrze­ści­jań­stwo, tak jak widzą je sami chrze­ści­ja­nie. Musi­my kon­ty­nu­ować odkry­wa­nie i głęb­sze pozna­wa­nie naszych tra­dy­cji i kul­tur.

Ponad­to, jako że żyje­my jako sąsie­dzi w Mon­ta­nie, mamy wspól­ne spo­łecz­ne wyzwa­nia i obo­wiąz­ki, wobec któ­ry Żydzi i lute­ra­nie mogą zająć wspól­ne sta­no­wi­sko. Nie musi­my wie­rzyć tak samo, żeby wspól­nie dzia­łać na rzecz pod­nie­sie­nia dostat­ku i umoc­nie­nia moral­nych stan­dar­dów spo­łecz­nych.

OŚWIADCZENIA

Wspól­nie oświad­cza­my, że:

· Budu­je­my na wspól­nej tra­dy­cji Biblii hebraj­skiej dla Żydów i Sta­re­go Testa­men­tu dla lute­ran.· Jeden Bóg powo­łał nas do życia razem z god­no­ścią i wza­jem­nym posza­no­wa­niu świę­to­ści tra­dy­cji etnicz­nych i reli­gij­nych.· Nasze histo­rie, mimo iż nazna­czo­ne etnicz­ny­mi i reli­gij­ny­mi waśnia­mi i nie­po­ro­zu­mie­nia­mi powin­ny i zmie­rza­ją do wza­jem­ne­go pojed­na­nia i współ­pra­cy.· Żydzi i lute­ra­nie z Mon­ta­ny zosta­li pobło­go­sła­wie­ni przez Boga wiel­kim bogac­twem darów dla dzia­ła­nia i służ­by sobie nawza­jem i wszyst­kim swo­im bliź­nim.· Na tery­to­rium Mon­ta­ny wspól­no­ty żydow­skie i chrze­ści­jań­skie będą się wza­jem­nie wzbo­ga­cać poprzez reli­gij­ną i moral­ną współ­pra­cę.

NASZE ZOBOWIĄZANIA

Jed­no­cze­śnie zobo­wią­zu­je­my się, że będzie­my:

· W modli­twie szu­kać Boże­go kie­row­nic­twa dla wza­jem­ne­go zro­zu­mie­nia i dla zjed­no­cze­nia całej ludz­kiej wspól­no­ty.· Zachę­cać wspól­no­ty lute­rań­skie Syno­du Mon­ta­na i kon­gre­ga­cje żydow­skie do dzie­le­nia się tym poro­zu­mie­niem.· Zgłę­biać, badać i dys­ku­to­wać dekla­ra­cje, rapor­ty i źró­dła, któ­re wspo­ma­gać będą nasze struk­tu­ry w pro­mo­wa­niu pojed­na­nia i zro­zu­mie­nia wzajm­ne­go; w szcze­gól­no­ści doty­czą­ce teo­lo­gii, Mar­ci­na Lutra, Holo­cau­stu i Zie­mi Świę­tej.· Sta­rać się dowie­dzieć wię­cej o histo­rycz­nym i teo­lo­gicz­nym roz­wo­ju juda­izmu i chrze­ści­jań­stwa od cza­sów bibli­nych.· Pra­co­wać wspól­nie na rzecz dobra wspól­ne­go, poko­ju i spra­wie­dli­wo­ści, i dostrze­gać w tym praw­dzi­wą odpo­wiedź na wolę Bożą.· Zapra­szać się wza­jem­nie do uczest­nic­twa w nabo­żeń­stwach, zacho­wy­wać ofi­cjal­ne zwy­cza­je takich wyda­rzeń.· Zga­dza­my się na perio­dycz­ne prze­glą­da­nie i rewi­do­wa­nie tego doku­men­tu na wspól­nych nabo­żeń­stwach.

tłum. Tomasz P. Ter­li­kow­ski